Reza Rahmati

استرالیا به عنوان موفق ترین کشور در زمینه چندفرهنگ گرایی، هویت ملی خود را نیز براساس چندفرهنگ گرایی ساخته است. این پژوهش با هدف مطالعه سیاست های مهاجرتی استرالیا به عنوان کشوری پیشرو در این زمینه و مطالعه مهاجران ایرانی به عنوان بخش مهمی از جامعه این کشور، انجام شده است. بررسی سیاست های چندفرهنگ گرایی و پیامدهای آن ها در عمل حاکی از این است که استرالیا با موفقیت در ادغام مهاجران توانسته نتایج بسیار مثبت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برای خود به ارمغان بیاورد. نتایج ارزیابی جنبه های مختلف ادغام ایرانیان در جامعه استرالیا نشان داد که ایرانیان در جامعه چندفرهنگی استرالیا ادغام اجتماعی، فرهنگی و هویتی شده اند و در مرز ادغام ساختاری قرار دارند. ارزیابی برآیند چهار مؤلفه ادغام اجتماعی، ساختاری، فرهنگی و هویتی که در قالب ادغام ایرانیان در جامعه استرالیا انجام گرفت نشان داد که ایرانیان در جامعه استرالیا ادغام شده اند. بررسی فرهنگ پذیری ایرانیان در جامعه استرالیا با استفاده از مدل فرهنگ پذیری بری نشان داد که ایرانیان در مواجه با حفظ میراث فرهنگ ایرانی – اسلامی و حفظ میراث فرهنگ ایرانی با سازگاری فرهنگی، سیاست فرهنگی ادغام را اتخاذ کرده اند؛ اما ایرانیان ساکن استرالیا در مواجه با حفظ میراث فرهنگ اسلامی با سازگاری فرهنگی، سیاست فرهنگی جذب را اتخاذ کرده اند. بررسی تأثیر جنسیت، سن، تحصیلات، شغل و قومیت بر ادغام اجتماعی، ادغام ساختاری، ادغام فرهنگی، ادغام هویتی، ادغام، حفظ میراث فرهنگ ایرانی – اسلامی، حفظ میراث فرهنگ ایرانی، حفظ میراث فرهنگ اسلامی و سازگاری فرهنگی نشان داد که مهترین عامل تأثیرگذار بر موارد فوق، شغل می باشد. تفاوت میزان هر سه بخش ادغام (تمام مؤلفه ها و برآیند آن ها)، حفظ میراث فرهنگی و سازگاری فرهنگی، در میان مشاغل مختلف، معنی دار بود. کم اهمیت ترین عامل تأثیرگذار بر موارد فوق نیز، جنسیت می باشد که اثر آن بر هیچ کدام معنی دار نبود.

چکیده: با وقوع انقلاب اسلامی زمینه خوبی جهت احیای تفکر اسلام سیاسی، برپایی حکومت اسلامی بر مبنای اندیشه سیاسی اسلام و نهایتاً بازگشت به دوران شکوفایی تمدن اسلامی فراهم شد. تمدن نوین اسلامی موضوعی است که رهبر معظم انقلاب بعد از برپایی نظام جمهوری اسلامی ایران، همواره ضمن دیدارها و بیانات خود آن را مطرح و بر لزوم کوشش در راستای تحقق آن تاکید نموده اند. منظور حضرت آیت الله خامنه ای از تمدن نوین اسلامی، همان احیای تمدن صدر اسلام است و تفاوت ماهوی و اساسی در تعریف «تمدن اسلامی» و «تمدن نوین اسلامی» وجود ندارد. اهمیت این موضوع از آنجا ناشی می شود که تحقق تمدن نوین اسلامی مهم ترین هدف انقلاب اسلامی و تشکیل حکومت اسلامی می باشد. ضرورت پژوهش حاضر این است که نظام اسلامی و جهان اسلام با وجود بهره مندی از ظرفیت های مشترک و عظیم سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، جغرافیایی و ...، باید قادر به تجمیع و فعال سازی این ظرفیت ها و برپایی تمدن نوین اسلامی باشد. هدف تحقیق این بود که الزامات سیاسی-اجتماعی تحقق تمدن نوین اسلامی در اندیشه رهبر انقلاب را بررسی و تشریح نماید تا یک افق دید و راهنمای مسیر جهت استفاده شهروندان و کارگزاران جمهوری اسلامی ایران در مسیر حرکت نظام اسلامی به سمت تمدن درخشان و نوین اسلامی ایجاد گردد و همچنین مسلمانان کشورهای اسلامی به عنوان الگویی از آن برای حرکت در این طریق بهره گیرند. برای دستیابی به این مهم، بیانات حضرت آیت الله خامنه ای در باب الزامات سیاسی-اجتماعی تمدن نوین اسلامی به روش تحلیل محتوای کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفت؛ تحلیل محتوا، فرآیند تبدیل کیفیت ها به کمیت ها و سپس تبدیل همین کمیت به کیفیت است. با استفاده از روش تحلیل محتوا، مدارک و اسناد، متن ها و هرگونه مدارک ثبت شده و مطالب ضبط شده در حال یا گذشته، مورد بررسی و ارزیابی و تحلیل منظم، دقیق و با سطح بالایی از پایایی قرار می گیرند. نتیجه مطالعه نشان می دهد که الزامات سیاسی تحقق تمدن نوین اسلامی سه سطح «فردی»، «حاکمیتی» و «دنیای اسلام» دارد. سطح فردی شامل ابعاد فکری و عقیدتی، رفتاری، و اصلاحی و تطبیقی مسئولان می شود؛ سطح حاکمیتی به بخش های نرم افزاری و سخت افزاری تقسیم می گردد؛ و سطح دنیای اسلام نیز ابعاد عمومی، و ارتباطی و اشتراکی دارد. همچنین نتیجه پژوهش نشان دهنده این است که الزامات اجتماعی تحقق تمدن نوی

پیدایش گروه های سلفی تکفیری را می توان مهم ترین بحران امنیتی درمنطقه اسکاندیناوی و نوردیک تلقی کرد زیرا نحوه برخورد با این گروه ها با توجه به منافع در هم پیچیده بازیگران منطقه ای و جهانی به مشکلی جدی تبدیل شده است و به دلیل رشد سریع گروه های تکفیری در سال های گذشته در منطقه و حضور بیش از پیش این گروه ها در اروپای شمالی نشان دهنده فصل جدیدی از مسائل امنیتی و فرهنگی است و به همین دلیل پرداختن به این موضوع اهمیت و ضرورت دارد. چنین رویه های اجتماعی شده در جهت طرد و حذف اجتماعی مسلمانان بدنه گروه های افراط گرا را تقویت کرده است. به عبارتی به تعبیر نویسنده جامعه در یک معمای افراطی گری قرار گرفته است، به نحوی که افراطی شدن نگاه گروه های اسلامی، سبب ایجاد رویکردهای حذف و طرد اجتماعی توسط جامعه و نیروهای فعال اجتماعی شده است، همین خود سبب هویت خواهی گروه های افراط گرا و ارتکاب اقدامات با استانه بالای تولید خشونت برای ایجاد بازدارندگی در سیاست های جامعه-سیاست- احزاب شده و در نتیجه معمایی را به وجود اورده که می توان ان را معمای افراطی گری نامید.

ژئوکالچر یا ژئوپلیتیک فرهنگی فرایند پیچیده ای از تعاملات قدرت، فرهنگ و محیط جغرافیایی است که طی آن فرهنگ ها همچون سایر پدیده های نظام اجتماعی همواره در حال شکل گیری، تکامل، آمیزش، و جابجایی در جریان زمان و در بستر محیط جغرافیایی کره زمین هستند. به عبارت دیگر ژئوکالچر ترکیبی از فرایندهای مکانی- فضایی قدرت فرهنگی میان بازیگران متنوع و بی شماری است که در لایه های مختلف اجتماعی و در عرصه محیط یکپارچه اکولوژی اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بشر به نقش آفرینی پرداخته و در تعامل دائمی با یکدیگر بسر می برند و بر اثر همین تعامل مداوم است که در هر زمان چشم انداز فرهنگی ویژه ای در جهان خلق می شود. از این رو ساختار ژئوکالچر جهانی بیانگر موزائیکی از نواحی فرهنگی کوچک و بزرگی است که محصول تعامل های مکانی- فضایی قدرت (های) فرهنگی هستند که در طول و به موازات یکدیگر حرکت می-کنند (حیدری، 1384: 95-94). در ادبیات جغرافیای سیاسی، ژئوکالچر آن جایی شروع می شود که ژئوکالچر آن را منطقه غیرقابل بررسی قلمداد می کند. در سیاست بین الملل نیز، بررسی نقش و تأثیر عنصر فرهنگ کمتر مورد توجه قرار گرفته است. اهمیت دادن به فرهنگ، زبان، جنسیت، قومیت و مذهب کمتر به اندازه عنصر «قدرت» و «جغرافیا» مورد توجه قرار گرفته است. ورود فرهنگ به ادبیات روابط بین الملل با آثار پیتر جی. کتزنشتاین و اثر معروف فرهنگ امنیت ملی برجستگی یافته است. علاوه بر این جفری تی. چکل، ریچارد ند لیبو، (تا حدودی و البته با نگاه سیستمی) الکساندر ونت، از جمله مهمترین متفکران روابط بین الملل بوده اند که بر نقش عناصر ذهنی، انگاره ای، هنجاری و رفتاری در شکل گیری مناسبات و قواعد بین المللی توجه داشته اند. برای نمونه والرشتیان بر آن است که کشمکش های بین المللی دیگر صرفاً ابعاد نظامی ندارند بلکه، واجد ابعاد فرهنگی و معنوی نیز هستند. والرشتاین «ژئوکالچر را زیر بنای ژئوپلیتیک» قلمداد می کند و در کتاب خود از «هویت های ملی و جهانی»، «فرهنگ، رزمگاه ایدئولوژیک نظام نوین جهانی»، و ... صحبت می کند (Wallerstein, 1992) در این ادبیات ﻫﻤﺎن طﻮر ﻛﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ در ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎی ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪ و ﻣﻔﻬﻮم ﻗﺪرت را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ، ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ و از آن ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ (حیدری، 1384: 94). امروزه با اهمیت دادن به م

چکیده: هدف از این پژوهش بررسی تأثیر جامعه مدنی در ملی شدن صنعت نفت می باشد. در این پژوهش با انجام روش توصیفی، تحلیلی و تاریخی به واکاوی نقش جامعه مدنی (روحانیون، بازاریان، پیشه وران، احزاب، تشکلات سیاسی و مطبوعات) در ملی شدن نفت پرداخته ایم که در سال های 1332 تا 1320 مورد بررسی قرار گرفت در دوران مزبور (1332تا 1320) پیرو نظریه ی دولت ضعیف و جامعه ی مدنی قوی میگدال، محمد رضا شاه سعی کرد با در پیش گرفتن استراتژی بقا، سیاست بقا و کنترل اجتماعی در جهت تضعیف جامعه مدنی گام بردارد. جامعه مدنی در نتیجه ی اقداماتی از جمله ترورهای سیاسی فداییان، سوقصد به شاه، برگزاری تظاهرات و... قوی بود. مصدق در مقابل زیاده خواهی قدرت های غربی «سیاست موازنه منفی» را تصویب کرد و به عنوان رهبر ملی جنبش شعار «استقلال» و «آزادی» را وجهه ی همت خود قرار داد و در کنار دیگر اعضای جامعه مدنی نقش مهمی در سیر جریانات منتهی به ملی شدن نفت داشت. روحانیون به رهبری آیت الله کاشانی موتور محرک جنبش مزبور بودند. چرا که مردم را از جمود فکری و بی خبری سیاسی بیرون آوردند. گروه دیگر بازاریان بودند که علاوه بر حمایت مالی از جنبش در راستای پیروی از بیانیه های روحانیون در موقعیت های گوناگون به بستن مغازه های خود پرداختند. دیگر نیروی موثر در جنبش مزبور احزاب بودند که در اعتراضات سراسری حضور پر رنگی داشتند. احزاب هریک دارای یک یا چند روزنامه بودند. مطبوعات از دیگر عناصر مهم در سیر جنبش مزبور بودند. بطوریکه در اعتصاباتی که برعلیه تقلب در انتخابات مجلس شانزدهم برگزار شد بخش بزرگی از اعتصاب کنندگان روزنامه نگاران بودند. لذا جنبش ملی کردن صنعت نفت جنبشی مردمی بوده است که همه گروه ها از ناسیونالیست، لیبرال، اسلام گرا و کمونیست در آن حضور داشتند.

این پژوهش بر آن است که به بررسی نقدهای روشنفکران ایرانی معاصر به فلسفه سیاسی مشروطه در دوره بعد از 1342 پرداخته و علل طرد و مخالفت آنها با ارکان مشروطه سیاسی را مورد کندوکاو قرار دهد. بر این اساس با بررسی تجربه سیاسی مشروطه در ایران، نحوه مواجهه با آن در تاریخ روشنفکری معاصر ایرانی در دهههای چهل و پنجاه مورد پژوهش قرار داده و با کند و کاو در زمینه های آن و به طرح این پرسش بپردازد که چگونه چنین گسستی در تاریخ فکری ایران معاصر به وقوع پیوست؟ و به طور مشخص نقد روشنفکران این دوره نظیر سید احمد فردید، جلال آل احمد، علی شریعتی و رضا داوری اردکانی به فلسفه سیاسی مشروطه چه بود و گسست آنان از فلسفه مشروطیت چگونه رخ داده است؟چرا روشنفکران ایرانی نظیر (آل احمد، شریعتی و داوری اردکانی) به نقد فلسفه سیاسی مشروطه در دوره بعد از 1342 رو آوردند؟ به نظر می رسد در این دوره از تاریخ روشنفکری ایرانی یک تحولی از جنس آن چیزی که لوئی آلتوسر آن را «گسست پروبلماتیک» می نامید به وقوع پیوسته و مسائل محوری متفکران ایرانی در این دوره دچار یک جابه جایی بنیادین شده است. این روشنفکران در دهه های سی تا پنجاه در آثار خود با خلط میان مشروطیت با سلطنت و یکی پنداشتن این دو به پیکار و مخالفت با فلسفه سیاسی مشروطیت که مبتنی بر حکومت قانون، نظام فرمانروایی میانه رو و رویکرد تجددخواه به نظام سنت بود پرداختند. در این دوره با سیطره ایدئولوژی های تجددستیز و محوریت یافتن مسئله استعمار و به حاشیه رانده شدن «امرملی»، این روشنفکران جهان وطنی پیشه کردند و به همین دلیل اولویت بحثهای ایران را از درون به برون چرخاندند و دغدغه های مشروطه خواهی از دستور کار روشنفکران خارج شد.

این پژوهش بر آن است که جایگاه اولین دولت مدرن و ضرورت تکوین آن را در ایران از دیدگاه متفکران و کارگزاران عصر پهلوی اول «فروغی، بهار، داور» مورد بررسی قرار دهد. پدیده دولت مفصل ترین مفهوم در علم سیاست است. اهمیت بررسی مفهوم دولت در دوران پهلوی اول نیز زمانی روشن می شود که بدانیم روشنفکران برای نخستین بار بود که به اهمیت پدیده دولت و اندیشه معطوف به ضرورت آن در ایران پی برده بودند و تلاش کردند تا دولتی مدرن ایجاد کنند. دولت ایران در عصر پهلوی اول، نخستین دولت مطلقه در ایران بود. پژوهش پیشرو بر مبنای این پرسش شکل گرفت که چرا و چگونه روشنفکران عصر پهلوی اول، ایده ضرورت دولت مدرن را که مبتنی بر حاکمیت ملی است، در کانون توجه قرار داده اند. فرضیه ای که در پاسخ مطرح شد، این است که، روشنفکران این دوره تحقق «ترقی سیاسی» در ایران و نیز بیرون کشیدن ایران از ورطه هرج ومرج و تجزیه را در گرو ایجاد و تقویت دولت مدرن و حاکمیت ملی می دانستند. نتایج این پژوهش نشان می دهد روشنفکران عصر پهلوی اول براساس واقع بینی سیاسی و گرفتاری های ایران در آن زمان به ضرورت تکوین ایده دولت مدرن رسیدند و با این آگاهی از الزامات سیاست در عصر جدید از دولت رضا شاه حمایت کردند تا در ایران هم نظامی مدرن ایجاد شود. نظامی مدرن در ایران بنا کنند.

چکیده: با توجه به اینکه یکی از جنبه های مهم زندگی هر فرد، برخورداری وی از حقوق شهروندی می باشد و برای اینکه فرد بتواند در جامعه زندگی کند و دوام بیاورد نیاز دارد که از حقوق شهروندی برخوردار باشد و برای اینکه فرد بتواند رشد کند و به مدارج بالا برسد نیاز دارد که از حقوق شهروندی مساوی با دیگران برخوردار باشد، مسأله این جا است که با توجه به اینکه تعداد قابل توجهی مسلمان اروپایی در کشور اصلی اتحادیه اروپا یعنی انگلستان زندگی می کنند، کنترل و نظارت اجتماعی بر روی مسلمانان در انگلستان چه تأثیری بر روی ادغام و پیوند اجتماعی آن ها در جامعه انگلیس داشته است؟ الگوهای کنترل و نظارت اجتماعی بر روی مسلمانان در انگلستان چه بوده است؟ چه عواملی سبب دوری نظام سیاسی و اجتماعی از الگوی چندفرهنگ گرایی در انگلستان شده است؟ علل رادیکالیزه شدن جامعه مسلمانان و عدم ترکیب آنان در جامعه انگلیس در دو دهه اخیر چه بوده است؟ فرضیه های تحقیق بر اینست که کنترل و نظارت اجتماعی در نظام سیاسی و اجتماعی انگلستان سبب ایجاد الگوی ادغام اجباری اجتماعی و تغییر الگوی ارزشی انگلیسی به الگوی ارزشی رادیکال اسلامی توسط گروه های اسلامی شده است. انگلستان برای جذب اقلیت های مسلمان در جامعه انگلیس از الگوی تشدید نظارت و کنترل اجتماعی استفاده کرده است. حساسیت ویژه دولت انگلیس نسبت به فرهنگ و باورهای اقلیت مسلمان سبب شده است که بیشتر در پی ادغام مهاجرین در فرهنگ کشور میزبان باشد تا پذیرش یک الگوی "یک جامعه چند فرهنگ. عدم مدارا و تساهل دولت انگلستان با اقلیت مسلمان واکنش واگرایانه آنان را به دنبال داشته است. نتایج بررسی ها حاکی از این است که مسلمانانی که اسلام را با هویتشان گره زده اند ساختارهای سیاسی و اجتماعی اروپا باعث کاهش برخورداری آن ها از حقوق شهروندی شده است ولی در مورد مسلمانان سکولار و غیر هویتی تبعیضی علیه آنان روا نمی گردد. نتایج پژوهش نشان داد که بر اساس آن تبعیضات علیه مسلمانانی روا می شود که اسلام را با هویتشان گره زده اند و پیش از اینکه ملیتشان برایشان اهمیت داشته باشد مذهبشان هویت بخش آن ها است در حالی که مسلمانانی که نشان دهنده نوعی اسلام اروپایی هستند همانند سایر شهروندان اروپایی به زندگی خود ادامه می دهند

مهاجرت در ادوار مختلف باعث ایجاد مسئولیت هایی برای کشورهای مختلف شده است که در برخی مواقع این مسئولیت ها خسارات جبران ناپذیری را برای دول مختلف پدید آورده اند. امروزه روند فعالیت گروه های تروریستی و کشتارهایی که آشکارا باعث نقض حقوق بشر و انسانیت شده، دلیلی برای مهاجرت به مناطقی شده که امکانات قابل توجهی را برای شهروندان خود تامین کرده اند. نمونه این کشورها دول اروپایی و کشورهای حوزه نوردیک در این زمینه هستند. به عبارتی کشورهای حوزه نوردیک با توجه به توسعه اقتصادی که در ادوار مختلف کسب نموده اند به موفق ترین کشورهای جهان و اتحادیه اروپا تبدیل شده و این مهم باعث جذب مهاجران به این منطقه شده است. از آن جایی که بیشتر مهاجران از کشورهای اسلامی به خاطر فعالیت گروه های تروریستی هستند، باعث مشکلاتی از قبیل چند فرهنگی و ایجاد اهرمی به منظور نفوذ گروه های تروریستی در پوشش مهاجر به این کشورها شده است و همچنین باعث ظهور گروه های راست افراطی و امنیتی شدن حضور مسلمانان مهاجر و ساکن در این کشورها گردیده است و مسلمانان به ابژه ای امنیتی در کشورهای مرجع به شمار آمدند و نخبگان سیاسی و قانونگداران حکومتی به وضع قوانینی جدید جهت حل این مشکل برآمدند.