دانشگاه بوعلی سینا به عنوان بزرگترین مرکز علمی، پژوهشی و فرهنگی مهد تاریخ و تمدن ایران زمین، در مرکز شهر همدان و در دامنه کوه سترگ الوند قرار دارد؛ شهری که نامش یادآور نام شاعران، ادیبان و بزرگانی همچون باباطاهر، بوعلی سینا، عین-القضات, میرزاده عشقی و مصطفی رحماندوست و سیمای زیبای آن آمیخته با میراثی گران بها چون آرامگاه بوعلی سینا، آرامگاه باباطاهر، هگمتانه و گنجنامه است.

اولین گام های ایجاد این دانشگاه پرافتخار، در اسفندماه سال 1351 و براساس معاهده مشترک بین دولت های ایران و فرانسه برداشته شد. شورای گسترش آموزش عالی در نود و چهارمین جلسه خود، سرانجام در ششم آذر سال 1352مجوز تأسیس دانشگاه بوعلی سینا در همدان را تصویب نمود، که پس از آن در سال 1353 به صورت رسمی تأسیس و فعالیت آموزشی خود را در سال 1355 با پذیرش حدود 200 دانشجو، در مقاطع کاردانی و کارشناسی و در 4 مجتمع گسترش کشاورزی، علوم تندرستی، علوم محیط زیست و علوم آموزشی آغاز نمود.

فضاهای آموزشی، کمک آموزشی، رفاهی– فرهنگی، خوابگاهی و ورزشی این دانشگاه، در حدود 250 هزار متر مربع بوده که در سایت اصلی و در مساحتی قریب به 205 هکتار بنا شده است.

دانشگاه بوعلی سینا در سال 2021 میلادی به لحاظ وبومتریک در جهان رتبۀ 1825، در آسیا رتبۀ 561، در خاورمیانه رتبۀ 80 و در کل دانشگاه های کشور رتبۀ 23 را کسب کرده است. همچنین به عنوان مؤثرترین دانشگاه های جهان براساس نظام رتبه بندی تایمز در علوم مهندسی رتبه بین ۸۰۰-۶۰۱، در حوزه علوم فیزیک رتبه بین ۱۰۰۰-۸۰۱، در حوزه علوم زیستی رتبه ۸۰۰+ و همچنین رتبه بین 301-350 آسیا را در همین رتبه بندی از آنِ خود کرده است. این دانشگاه در رتبه بندی لایدن حائز رتبه 1000، به لحاظ شاخص ISC در بین دانشگاه های جامع کشور رتبۀ هشتم و در بین کلیه دانشگاه های جهان اسلام صاحب رتبۀ 50 می باشد. به علاوه در بین دانشگاه های کشور از نظر ارجاعات به مقالات رتبۀ پنجم و از نظر تعداد دانشمندان ISI نیز رتبۀ پنجم کشور را دارا می باشد.

این دانشگاه در حال حاضر دارای 440 عضو هیأت علمی، حدود 700 کارمند، حدود 12 هزار دانشجو، 317 رشته گرایش تحصیلی فعال در مقاطع کاردانی، ‏کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری و همچنین حدود 47 هزار دانش آموخته در مقاطع مختلف تحصیلی است.

13 دانشکده در دل دانشگاه بوعلی سینا جای گرفته اند که عبارتند از:

علوم پایه، شـیمی، علوم انسانی، علوم ورزشی، علوم اقتصادی و اجتماعی، فنی و مهندسی، کـشاورزی، هنر و معماری، پیرادامپزشکی، فنی و منابع طبیعی تویسرکان، فنی و مهندسی کبودرآهنگ، مدیریت و حسابداری رزن و صنایع غذایی بهار.

از بین این دانشکده ها، دانشکده های شیمی، فنی و مهندسی، کشاورزی، علوم پایه و علوم انسانی از نظر تولیدات علمی و جذب دانشجو در رتبه های بالایی قرار دارند.

از ویژگی های بارز دانشگاه بوعلی سینا می توان به کیفیت بالای تولیدات علمی و توسعۀ تحصیلات تکمیلی و همچنین قرارگرفتن 9 نفر از اعضای هیأت علمی و 4 نفر از دانش آموختگان دانشگاه بوعلی سینا در فهرست دانشمندان پراستناد و برتر جهان اشاره کرد، که ثمرۀ تلاش مسؤولین، اعضای هیأت علمی، کارکنان و دانشجویان این دانشگاه در سالیان متمادی است. لازم به ذکر است این دانشگاه در علم شیمی و میزان ارجاعات به مقالات اعضای هیأت علمی دانشگاه، در کشور و جهان برند و شاخص محسوب می شود، که براین اساس می توان دانشگاه بوعلی سینا را جزء یک درصد دانشگاه های مؤثر جهان نام برد که این مهم در سال های اخیر محقق شده است.

مرکز رشد و فناوری دانشگاه بوعلی سینا هم اکنون با 38 شرکت فعال در حوزۀ های IT، برق و الکترونیک و حوزه های دیگر پیشرفت خوبی در زمینۀ جذب دانشجویان، اساتید و نخبگان صاحب طرح و ایده های فناورانه داشته است.

این دانشگاه همچنین با 57 انجمن علمی دانشجویی، 13 کانون فرهنگی هنری دانشجویی، 5 تشکل اسلامی دانشجویی و 23 نشریه فعال دانشجویی، به عنوان یکی از دانشگاه های برتر کشور در حوزه فرهنگی و اجتماعی شناخته می شود.

موزه تاریخ طبیعی دانشگاه بوعلی سینا یکی از متنوع ترین و جذاب ترین موزه های علمی ایران و حتی منطقه می باشد که دارای جایگاه ملی و بین المللی است، که حاوی اکتشافات جهانی و برخی نمونه های منحصر به فرد است و طی سال های متمادی با جستجو و کاوش از اقصی نقاط ایران و جهان، گردآوری شده و در حال حاضر با دارا بودن برخی نمونه های در حال انقراض و حتی منقرض شده و نیز آثار دوران های مختلف تاریخی در قالب 6 سالن اصلی، باعث گردیده سالانه هزاران نفر از علاقه مندان و گردشگران داخلی و خارجی علی الخصوص محققین، دانش پژوهان و دانش آموزان از این موزه بازدید به عمل آورند.

دانشگاه بوعلی سینا تا به حال موفق به عقد 45 تفاهم نامه همکاری های علمی بین المللی با دانشگاه های معتبر در کشورهای مختلف جهان شده و در همین راستا میزبان اساتید و پژوهشگران تراز اول جهان در امر تدریس برای دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی است. گفتنی است در سال تحصیلی جاری حدود 300 نفر از دانشجویان غیرایرانی، از 29 کشور جهان، در رشته ها و مقاطع مختلف تحصیلی این دانشگاه مشغول به تحصیل بوده و حدود 200 دانشجوی غیرایرانی نیز تاکنون از این دانشگاه دانش آموخته شده اند. همچنین حدود ۷۰۰ زبان آموز غیرایرانی از ۲۵ کشور جهان، در مرکز بین المللی آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان این دانشگاه، در دوره های حضوری و آنلاین، به فراگیری زبان فارسی مشغول هستند؛ که امید آن می رود، در آیندۀ نه چندان دور و در راستای گسترش تعاملات علمی بین المللی شمار این دانشجویان و زبان آموزان در این دانشگاه بیشتر شود.