حسن رحیمی

چکیده: این پژوهش به تطبیق پذیری رویکرد سیاست خارجی دولت های پس از جنگ، با اصول و ارزش های جمهوری اسلامی در دوره میانی(1368-1392) پرداخته است. فرض اصلی پژوهش این است که بین رویکرد سیاست خارجی دولت های پس از جنگ، همگرایی کامل با اصول سیاست خارجی وجود نداشته است. برای انجام این پژوهش و آزمون فرضیه ها، از روش تحقیق آمیخته استفاده شد. بدین ترتیب که پس از مطالعات کتابخانه ای و بررسی مدارک، شاخصه های مختلف از دل ادبیات تحقیق و نیز مصاحبه با خبرگان حوزه سیاست خارجی اعم از کسانی که دارای تجربیات اجرایی در دولت های مختلف داشته اند از جمله منوچهر متکی، دکترعلی اکبر ولایتی، دکتر علی اکبر صالحی و دکتر کمال خرازی، اساتید دانشگاه و متخصصان حوزه مذکور، و نیز مشورت با مرکز تحقیقات استراتژیک مصلحت نظام، استخراج شده و پس از طی مراحل مختلف (حذف و اصلاح) مولفه هایی همچون استکبارستیزی، همگرایی اسلامی، تعامل سازنده ، منطقه گرایی ، منزلت افزایی و نفوذ و حمایت از حقوق اتباع ایرانی به عنوان شاخصه هایی که هم متناسب با چارچوب نظری تحقیق یعنی سازه انگاری بودند و هم مورد نظر خبرگان و ادبیات تحقیق انتخاب شدند تا رویکرد دولت های مختلف یعنی دولت پنجم و ششم، هفتم و هشتم و نهم و دهم در خصوص آنها و ارزش ها و اصول مصرح در دیدگاه های رهبری، حضرت امام خمینی و اصول انقلاب اسلامی مصرح در قانون اساسی مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرد. پس از این مرحله، پرسشنامه 29 سئوالی براساس شاخصه های مذکور و همچنین یک سئوال بازپاسخ برمبنای فرضیه اصلی در اختیار نمونه اماری تحقیق قرار گرفت و سپس نتایج استخراج شده از طریق آزمون کلموگروف اسمیرنوف ، آزمون های آماری پارامتریک ، آزمون موخلی و تحلیل واریانس ...مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج تحقیق حاصل از سئوال بازپاسخ و نیز آزمون فرضیه ها نشان داد که علارغم تعهد همه دولت های پس از جنگ به اصول و ارزش های انقلابی و دیدگاه های امام و رهبری، سیاست خارجی دولت های پس از جنگ در شاخص های مختلف طیفی از انطباق کامل تا عدم انطباق کامل را نشان می دهد. بدین ترتیب که سیاست خارجی دولت های پنجم و ششم در شاخص های استکبارستیزی، منطقه گرایی و همگرایی اسلامی با اصول و ارزش های جمهوری اسلامی انطباق کامل داشته است در حالیکه مولفه های تعامل سازنده، منزلت افزایی و نفوذ و حمایت از حقوق اتباع ایرا