Ahmad Ershadi

بادام يكي از محصولات خشكباري ايران است كه از اهميت ويژه اي برخوردار مي باشد. خاصيت انباري بسيار بالا، سهولت حمل و نقل و نگهداري، ضايعات كم، قابليت زياد صادرات و ظرفيت بالاي كشت بادام در كشور سبب شده است كه سياست افزايش سطح زير كشت اين محصول در طول برنامه هاي توسعه جزء اصلي ترين اهداف زير بخش باغباني قرار گيرد، اما زود گلدهي در ژنوتيپ ها و ارقام بومي و تجاري بادام و در نتيجه سرمازدگي و كاهش شديد توليد، از مشكلات عمده توليدكنندگان اين خشكبار در اغلب سال ها است. سرمازدگي دير رس بهاره خسارت قابل توجهي از نظر اقتصادي به باغداران وارد مي كند، زيرا سبب از بين رفتن گل ها، ميوه هاي تازه روئيده و شاخساره ها شده و اين خود بر ذخاير غذايي، رشد، توليد مثل، نمو برگ و نهايتا بقاي درخت در سالهاي بعدي اثرات بسيار منفي دارد. مقاومت به سرما در جوانه هاي گل بدليل عوامل متعددي نظير خصوصيات ساختاري، مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي است. از جمله فاكتورهاي مهم كه بر حساسيت و يا مقاومت گل ها به سرمازدگي بهاره تاثير گذار هستند مي توان به ژنوتيپ، مرحله نمو، تشكيل يخ، ميزان رطوبت و وضعيت تغذيه اي مادگي اشاره كرد. تلاش هاي قابل ملاحظه اي براي كاهش خسارت سرمازدگي بهاره در بادام صورت گرفته است، ليكن تاكنون توصيه عملي و كاملاً سودمند براي آن وجود ندارد. بنابراين، رسيدن به درك صحيحي از ويژگي ها و مكانيسم هاي ايجاد مقاومت جهت دستيابي به ارقام مقاوم به سرما با عملكرد بالا و بازارپسندي خوب كه از اهداف عمده توليد و به نژادي بادام بشمار مي رود، بسيار ضروري مي نمايد. اين پژوهش برآن شد تا با بررسي ويژگي هاي فيزيولوژيكي و بيوشيميايي 70 رقم تجاري و ژنوتيپ اميدبخش بادام ايران در رابطه با مقاومت به سرما و غربال گري آن ها، مقاوم-ترين ارقام و ژنوتيپ ها را براي اهداف توسعه باغات و به نژادي اين محصول مهم معرفي نمايد.

در اين پژوهش تحمل به خشكي شش رقم انگور ايراني بررسي شده و تأثير آنها به عنوان پايه بر تحمل به خشكي رقم بيدانه سفيد ارزيابي گرديد. در آزمايش اول تحمل به خشكي (80% و 40% آب قابل دسترس خاك) ارقام چفته، رطبي، خليلي، لعل، رشه و بيدانه سفيد ارزيابي شده و رابطه بين برخي پاسخ هاي فيزيولوژيكي و بيوشيميايي اين ارقام با تحمل به خشكي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه تنش خشكي 40% آب قابل دسترس منجر به افزايش غلظت كربوهيدرات هاي محلول كل، پرولين، پراكسيد هيدروژن، فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيداني، فنل كل، اسيد آسكوربيك، نشت يوني، مالون دي آلدئيد و كاهش غلظت كلروفيل، پروتئين هاي محلول كل، ويژگي هاي رشدي، جذب عناصر فسفر و نيتروژن در كليه ارقام شد. بالاترين تحمل به خشكي در رقم چفته، مشاهده شد كه به دنبال آن رقم رطبي قرار گرفت و پايين ترين تحمل به خشكي در اين شرايط در رقم بيدانه سفيد ديده شد. رقم چفته داراي بيشترين وزن تر و خشك اندام هوايي و ريشه، حجم ريشه، فعاليت آنزيم هاي كاتالاز، آسكوربات پراكسيداز و غلظت فنل كل و كمترين غلظت مالون دي آلدئيد و پراكسيد هيدروژن بود، كمترين شاخص حساسيت به تنش خشكي و سوبرينه شدن ريشه ناشي از كم آبي در اين رقم مشاهده شد. رقم بيدانه سفيد داراي كمترين وزن تر و خشك اندام هوايي و ريشه، حجم ريشه، فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيداني، فنل كل، كربوهيدرات هاي محلول كل و پرولين در شرايط تنش بود. اين رقم سطح برگ خود را در شرايط تنش كاهش چنداني نداد و بالاترين درصد نشت يوني، غلظت مالون دي آلدئيد، پراكسيد هيدروژن، كاهش در محتواي نسبي آب برگ و غلظت نيتروژن را داشت. بيدانه سفيد داراي بالاترين شاخص حساسيت به تنش خشكي و سوبرينه شدن ريشه در شرايط تنش بود. در آزمايش دوم اثر پايه هاي چفته، رطبي، لعل، خليلي، رشه و بيدانه سفيد بر تحمل به خشكي رقم بيدانه سفيد مورد بررسي قرار گرفت. پايه ها تأثير معني داري بر رشد رويشي (ازجمله وزن تر و خشك اندام هوايي، تعداد برگ)، غلظت پرولين، كربوهيدرات هاي محلول، صفات فتوسنتزي (تعرق، فتوسنتز، هدايت روزنه اي)، فعاليت آنزيم هاي سوپراكسيد ديسموتاز، كاتالاز و غلظت برخي عناصر برگ رقم بيدانه سفيد در شرايط آبياري نرمال داشتند. نقش پايه در فعاليت آنزيم آنتي اكسيداني، غلظت اسموليت هاي سازگاركننده پرولين و كربوهيدرات هاي محلول، نشت الكتروليت ها، غلظت م

چكيده در اين پژوهش تحمل پايه هاي هسته دار GF677 و كادامن به تنش خشكي ارزيابي شد. همچنين تأثير ملاتونين و نيتريك اكسيد بر افزايش تحمل به خشكي و تغييرات برخي شاخص هاي فيزيولوژيكي و بيوشيميايي مرتبط با تحمل به خشكي در اين پايه ها بررسي شد. در آزمايش اول آستانه تحمل به خشكي و رابطه بين برخي پاسخ هاي بيوشيميايي و فيزيولوژيكي دو پايه هسته دار كادامن و GF677 با تحمل تنش بررسي گرديد. نهال هاي ريشه دار شده يك ساله اين دو پايه با افزودن مقادير متفاوتي از پلي اتيلن گليكول-6000 به محلول غذايي هوگلند در معرض تنش خشكي (1/0- (شاهد)، 6/0-، 1/1- و 6/1- مگاپاسكال) قرار گرفت. افزايش معني دار نشت يوني و كاهش محتواي نسبي آب برگ در پايه هاي كادامن و GF677 به ترتيب در تنش خشكي 6/0- و 1/1- مگاپاسكال اتفاق افتاد. غلظت رنگيزه هاي فتوسنتزي و عملكرد كوانتومي فتوسيستم II (FV/FM) حساسيت كمتري به تنش داشته و در پايه هاي كادامن و GF677 به ترتيب در تنش خشكي 1/1- و 6/1- مگاپاسكال دچار كاهش معني دار شد. كاهش در فتوسنتز، تعرق، CO2 زير روزنه اي و هدايت روزنه اي در تنش خشكي شديد در پايه كادامن بسيار چشمگير تر از GF677 بود. در تنش 6/1- مگاپاسكال، پايه GF677 علي رغم كاهش قابل توجه در تعرق، فتوسنتز خود را چندان كاهش نداد درحالي كه در پايه كادامن كاهش نسبي در فتوسنتز در تنش 6/1- مگاپاسكال به مراتب بيشتر از كاهش نسبي تعرق و CO2 زير روزنه اي بود و همين منجر به كاهش كارايي نسبي مصرف آب و هدايت مزوفيلي كادامن در مقايسه با GF677 شد. به نظر مي-رسد كاهش شديد فتوسنتز در پايه كادامن در كنار محدوديت هاي روزنه اي تا حد زيادي ناشي از محدوديت هاي غير روزنه اي مانند آسيب به غشاء سلولي و كاهش كلروفيل، كارتنوئيد ها و فلورسانس كلروفيل در اين پايه است. تنش خشكي باعث افزايش غلظت كربوهيدرات هاي محلول، پرولين، پراكسيد هيدروژن، ملاتونين دروني، آنتي اكسيدان هاي آنزيمي و غير آنزيمي در هر دو پايه شد. پايه كادامن افزايش بيشتري در غلظت پرولين و پراكسيد هيدروژن در شرايط تنش نسبت به GF677 نشان داد. بالاترين همبستگي بين پايداري غشاء هاي سلولي و پاسخ هاي بيوشيميايي و فيزيولوژيكي بررسي شده در تيمارهاي خشكي 1/1- و -6/1- مگاپاسكال مشاهده شد كه نشان مي دهد گياهان هنگام قرار گرفتن در معرض تنش خشكي در يك حد بحراني سيستم محافظتي خود را فعال مي

چكيده در اين پژوهش تحمل هفت رقم انگور تجاري به دماي پايين طي فصل رشد ارزيابي شد. همچنين تأثير ملاتونين و نيتريك اكسيد بر افزايش تحمل به سرما و تغييرات برخي شاخص هاي فيزيولوژيكي و بيوشيميايي مرتبط با تحمل به سرما در نهال هاي يك ساله انگور بررسي شد. در آزمايش اول تحمل به سرماي ارقام انگور خليلي، بي دانه قرمز، فخري، ريش بابا، تامسون سيدلس، ياقوتي و روبي سيدلس طي فصل رشد ارزيابي شد و رابطه بين برخي پاسخ هاي بيوشيميايي و فيزيولوژيكي اين ارقام با تحمل به سرما بررسي شد. به همين منظور نهال هاي يك ساله گلداني اين ارقام در معرض تيمارهاي دمايي 25، چهار، صفر و منفي چهار درجه سلسيوس قرار گرفتند. بالاترين تحمل به سرما در منفي چهار درجه سلسيوس مربوط به رقم خليلي و به دنبال آن فخري و بيدانه قرمز بود و كمترين تحمل در روبي سيدلس و تامسون سيدلس مشاهده شد. بين تحمل به سرماي زمستانه قبلاً گزارش شده براي اين ارقام با تحمل به سرماي منفي چهار درجه طي فصل رشد رابطه قوي ولي با تحمل به سرماي چهار درجه سلسيوس رابطه نسبتاً ضعيف تري وجود داشت. كاهش دما باعث افزايش غلظت كربوهيدرات هاي محلول، پرولين، پروتئين محلول، پراكسيد هيدروژن، آنتي اكسيدان هاي آنزيمي و غير آنزيمي و ملاتونين دروني و كاهش كلروفيل، تبادلات گازي، شاخص Fv/Fm و محتواي نسبي آب برگ در همه ارقام شد. ارقام متحمل به سرما شامل خليلي، فخري و بي دانه قرمز بالاترين محتواي نسبي آب، كربوهيدرات هاي محلول، پروتئين محلول، كلروفيل كل، شاخص Fv/Fm و فعاليت آنتي اكسيدان هاي آنزيمي و غير آنزيمي و كمترين درصد نشت يوني، غلظت مالون دي آلدييد، پراكسيد هيدروژن و پرولين را داشتند. بيشترين غلظت مالون دي آلدييد، پرولين و پراكسيد هيدروژن در ارقام حساس روبي سيدلس، تامسون سيدلس و ياقوتي ديده شد. بالاترين همبستگي بين پايداري غشاء هاي سلولي و پاسخ هاي بيوشيميايي و فيزيولوژيكي بررسي شده در تيمارهاي سرمايي منفي چهار و صفر درجه سلسيوس مشاهده شد كه نشان مي دهد گياهان پس از كاهش دما تا يك حد بحراني سيستم محافظتي خود را فعال مي كنند. در آزمايش دوم، با استفاده از نتايج آزمايش اول دو رقم مقاوم و حساس به سرماي خليلي و روبي سيدلس انتخاب شده و تأثير ملاتونين بر غلظت رنگيزه هاي فتوسنتزي، شاخص فلورسانس كلروفيل، تبادلات گازي و خصوصيات بيوشيميايي آن ها تحت تنش سرما بررسي گرديد.

در نواحي خشك و نيمه خشك كمبود آب يكي از محدوديت هاي جدي براي كشاورزي است. در اين پژوهش مكانيسم هاي مورفوفيزيكوشيميايي و فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيداني دو رقم انگور رطبي و تامسون سيدلس تحت تنش كم آبي و تيمار سولفات منگنز ، سيليكات پتاسيم و هورمون براسينواستروييد در شرايط گلداني (محلول پاشي برگي) و درون شيشه اي ارزيابي شد. اين پژوهش در قالب سه آزمايش مجزا انجام شد. در هر سه آزمايش از تيمار تنش كم آبي ظرفيت زراعي (بدون تنش كم آبي)، تنش كم آبي متوسط Mpa) 1-)، تنش كم آبي شديد ( Mpa5/1-) و تنش كم آبي خيلي شديد (Mpa 2-) در روش گلداني و محيط موراشينگ و اسكوگ (MS) همراه مقادير 0، 3، 9 و 12 درصد وزني به حجمي پلي اتيلن گلايكول 6000 (PEG) در روش درون شيشه اي استفاده شد. در آزمايش اول از تيمار سولفات منگنز 0، 2 و 4 گرم در ليتر در شرايط گلداني و از محيط موراشيگ و اسكوگ (MS) با سه تيمار بدون منگنز (0 ميلي گرم در ليتر)، 9/16 ميلي گرم در ليتر (غلظت استاندارد محيط) و 8/33 ميلي گرم در ليتر (دو برابر غلظت استاندارد)، در آزمايش دوم از تيمار سيليكات پتاسيم 0، 10 و 15 ميلي مولار در شرايط گلداني و 5/0 و 1 ميلي گرم در ليتر سيليكات پتاسيم در محيط موراشينگ اسكوگ و در آزمايش سوم از تيمار هورمون براسينواستروئيد 4/0 و 6/0 ميلي گرم در ليتر در شرايط گلداني و 2/0 و 4/0 ميلي گرم در ليتر در محيط موراشينگ اسكوگ براي آزمايش درون شيشه اي استفاده شد. فراسنجه هاي رشدي شامل ارتفاع گياه، وزن تر و خشك ساقه، ضخامت برگ، وزن تر و خشك ريشه و محتواي نسبي آب برگ تحت تاثير تنش كم آبي كاهش يافت اما طول ريشه افزايش نشان داد. فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيداني، غلظت پروتئين محلول و كاروتنوئيد برگ تحت تاثير تنش كم آبي افزايش نشان داد. تيمار سولفات منگنز باعث افزايش قابل توجهي در فراسنجه هاي رشدي، محتواي آب برگ، فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيداني، غلظت پروتئين محلول و كاروتنوئيد برگ شد. بيشترين فعاليت آنزيم سوپراكسيدديسموتاز برگ در شرايط درون شيشه اي در تيمار 8/33 ميلي گرم در ليتر سولفات منگنز در سطح تنش 12 درصد پلي اتيلن گلايكول در رقم رطبي (U min-1 g-1 FW 4/65) و در شرايط گلداني در تيمار 4 گرم بر ليتر سولفات منگنز در رقم رطبي در سطح تنش خيلي شديد (U min-1 g-1 FW 1/84) ديده شد. نتايج اين پژوهش پيشنهاد مي كند كه سولفات منگنز مي

خسارت ناشي از دماي پائين به عنوان يكي از مهم ترين محدودكننده هاي رشد، توليد انگور را در اكثرمناطق به خطر مي اندازد. اين پژوهش در قالب دو آزمايش جداگانه طراحي شد؛ در آزمايش اول انگورهاي رقم بيدانه سفيد با كلريدكلسيم (0، 1 و 2 درصد) و نفتالين استيك اسيد (0، 100، 300 و 500 پي پي ام) و تركيب آن ها و در آزمايش دوم با كلريد كلسيم (0، 1 و 2 درصد) و سولفات پتاسيم (0، 1، 2 و 3 درصد) محلول پاشي شدند. تيمارهاي محلول پاشي روي بوته هاي 10 ساله انگور رقم بيدانه سفيد با فاصله هر 10 روز يك بار از 28 شهريور تا 7 مهر سال 1394 در يك باغ تجاري انجام شد و در سال 1395 تكرار گرديد. جوانه ها در دي، بهمن و اسفند ماه در هر دو سال آزمايش نمونه گيري شدند و سپس به مدت 3 ساعت در معرض تيمارهاي انجماد: 12- ، 16- ، 20- ، 24- و 28- درجه سانتي گراد قرار گرفتند. اثر محلول پاشي تيمارهاي آزمايش بر زمان ريزش برگ ها قبل از خواب زمستانه و زمان باز شدن جوانه ها در بهار سال بعد بررسي شد. تحمل به يخ زدگي (LT50) و تغييرات در فعاليت آنتي اكسيدان ها، مقدار كربوهيدرات محلول، پرولين، پروتئين هاي كل و كلسيم محلول جوانه ها مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان دادند كه صرف نظر از تيمارهاي محلول پاشي، تحمل به سرماي جوانه ها از دي ماه تا بهمن ماه افزايش يافته و در اسفندماه كاهش نشان داد. در آزمايش اول، تيمار تركيبي نفتالين استيك اسيد 300 پي پي ام به همراه كلريدكلسيم 1 درصد سبب بيشترين تاخير در ريزش برگ ها (20 روز تاخير نسبت به شاهد) و همچنين 4 درجه سانتي گراد افزايش تحمل به يخ زدگي در جوانه ها (LT50 حاصل از نشت يوني) در سردترين ماه سال (بهمن ماه) در مقايسه با شاهد شدند. غلظت اسموليت هاي سازگار كننده (كربوهيدرات هاي محلول، پرولين و پروتئين هاي كل) و فعاليت آنتي اكسيداني جوانه ها در تيمار تركيبي كلريدكلسيم 1 درصد و نفتالين استيك اسيد افزايش چشم گيري نسبت به تيمار شاهد نشان دادند. تيمار جداگانه نفتالين استيك اسيد و در تركيب با كلريدكلسيم 1 درصد فعاليت آنزيم هاي سوپر اكسيد ديسموتاز و آسكوربات پراكسيداز جوانه ها را افزايش داد. در آزمايش دوم تيمار 1 درصد كلريدكلسيم (33/21- درجه سانتي گراد) و 3 درصد سولفات پتاسيم (88/21- درجه سانتي گراد) باعث افزايش تحمل يخ زدگي جوانه ها نسبت به شاهد (68/17 درجه سانتي گراد) شد. فعاليت سوپراكسيد د

اثرات تنش خشكي بر پنج پايه ي پيوندشده و غير پيوندي بادام به صورت يك آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار مورد مطالعه قرار گرفت. پايه هاي رويشي GF677، گارنم و يك هيبريد بادام هلوي محلي به علاوه پايه-هاي بذري بادام ( رقم فرانيس) و هلو (ژنوتيپ محلي) در حالت پيوند شده و بدون پيوند تحت تنش خشكي قرار داده شدند. رقم پيوندك فرانيس و تيمارهاي تنش شامل نگهداري پتانسيل ماتريكس آب خاك در حد 3/- مگا پاسكال (شاهد)، 9/- مگا پاسكال (تنش متوسط) و 5/1- مگا پاسكال (تنش شديد) بودند. سطح تنش به مدت چهار هفته در گياهان حفظ شد سپس صفات مورد نظر ثبت گرديد. تنش خشكي باعث افزايش نسبت وزن تر و خشك ريشه به ساقه، وزن ويژه برگ، محتواي قندهاي محلول، غلظت پرولين آزاد برگ و فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدان شامل سوپراكسيد ديسموتاز، پراكسيداز، كاتالاز، آسكوربات پراكسيداز، فلورسانس اوليه كلروفيل، غلظت اسيد ابسيزيك و پتاسيم در برگ شد. همچنين تنش خشكي منجر به كاهش پتانسيل آب برگ، محتواي نسبي آب برگ، رشد شاخه و رشد قطري پايه و پيوندك، وزن تر و خشك اندام ها، سطح برگ محتواي كلروفيل و شاخص Fv/Fm، غلظت آهن كل و ازت برگ گرديد. همه پايه هاي مورد مطالعه پاسخ هاي مشابهي به تنش خشكي نشان دادند، اما شدت اين پاسخ ها در پايه ها متفاوت بود همچنين نتايج نشان داد تاثير پذيري پايه هاي پيوندي از تنش خشكي كمتر از پايه هاي غير پيوندي است علاوه بر اين در پاسخ به تنش خشكي، ميزان تغييرات و دامنه نوسان صفات ارزيابي شده در بين پايه هاي غير پيوندي در مقايسه با پايه هاي پيوند شده بسيار بيشتر بود. به طور كلي تاثير تنش خشكي روي پايه هاي بادام بذري، GF677 و هيبريد محلي نسبتا مشابه بود و پايه هاي مذكور به طور معني داري كمتر از گارنم تحت تاثير خشكي قرار گرفتند. پايه ي هلوي بذري تحت تنش بيشترين افت در ويژگي هاي اندازه گيري شده را نشان داد. براساس نتايج فلورسانس كلوفيل به عنوان شاخصي ساده براي ارزيابي ميزان تحمل به خشكي پايه هاي بادام در شرايط تنش شديد خشكي پيشنهاد مي شود.

بيماريهاي قارچي بهويژه سفيدك سطحي باعث خسارت زيادي به عملكرد و كيفيت ميوه انگور ميشوند. بهمنظور تسهيل انتقال ژن، يك سيستم كارآمد القاي كالوس جنينزا، توليد جنين سوماتيكي و باززايي براي شش رقم انگور مهم ايراني شامل بيدانه سفيد، بيدانه قرمز، فخري، شاهاني، عسكري و ياقوتي و دو رقم خارجي تامسون سيدلس و فليم سيدلس ارائه شد. براي القاي كالوس جنينزا، بساكها در محيط MS حاوي نه تركيب مختلف D-4,2( 5/2 ،5 و 01 ميكروموالر( و BAP( 0 ،2 و 4 ميكروموالر( كشت شدند. ارقام واكنشهاي متفاوتي به تركيب-هاي مختلف از تنظيمكنندههاي رشد نشان دادند و باالترين درصد كالوس جنينزا در ارقام عسكري )22/33 درصد( و بيدانه سفيد )35/32 درصد( مشاهده شد. سه محيط 0 -حاوي 2 ميكرموالر BAP + 0 ميكروموالر D-4,2 ،2 -حاوي 2 ميكروموالر BAP و 3 -فاقد تنظيم- كنندههاي رشد براي بلوغ جنينهاي سوماتيكي استفاده شد. باالترين تعداد جنين سوماتيكي در ارقام فخري و عسكري در محيط حاوي 2 ميكرموالر BAP + 0 ميكروموالر D-4,2 ،براي ياقوتي در محيط حاوي 2 ميكروموالر BAP و در ارقام بيدانه سفيد، بيدانه قرمز و تامسون سيدلس در محيط فاقد تنظيمكنندههاي رشد مشاهده شد. سپس جنينهاي سوماتيكي به محيط جوانهزني با دو تركيب تنظيمكنندههاي اسمزي 0 -5/1 ميكروموالر BAP و 2 -5/2 ميكروموالر BA + 0/1 ميكروموالر NAA انتقال داده شدند. جنينهاي با ريشه طويل و سرشاخه غيرنرمال طي جوانهزني در محيط MS حاوي 5/2 ميكروموالر BA + 0/1 ميكروموالر مشاهده شدند. درصد باززايي در محيط WPM( 72/27 درصد( بيشتر از محيط MS( 22/55 درصد( بود. بهطوركلي بيشترين جنينزايي سوماتيكي و باززايي در ارقام عسكري، بيدانه سفيد، تامسون سيدلس و بيدانه قرمز مشاهده شد. ژنهاي PR1 ،كيتيناز و بتا -0 و 3 -گلوكاناز به صورت توأم و از طريق آگروباكتريوم سويه LBA4404 به رقم تجاري بيدانه سفيد منتقل شدند. يك پروتوكل بهينه انتقال به واسطه آگروباكتريوم در انگور بيدانه سفيد از طريق بررسي مدت تلقيح )5 ،01 ،05 و 21 دقيقه(، دوره همكشتي )24 ،47 و 22 ساعت(، نوع بافت جنينزا )كالوس جنينزا و جنين سوماتيكي( و پالسميد )پالسميد 0 و 2 )توسعه داده شد. بهترين نتايج از مدت تلقيح 01 دقيقه، دوره همكشتي به ميزان 47 ساعت، استفاده از كالوس جنينزا و پالسميد نوع 0 به دست آمد. بيشترين كارآمدي انتقال ژن )7/2 درصد( در كالوسهاي تلقيح شده ب

به منظور ارزيابي تحمل به خشكي برخي پايه هاي هيبريد سيب، آزمايشي گلداني به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 11 ژنوتيپ حاصل از برنامه اصلاح پايه هاي سيب شامل AR1 تا AR11 به همراه پايه  به عنوان شاهد متحمل در دو تيمار آبياري 40 و 80 درصد ظرفيت زراعي اجرا شد. در اين پژوهش فاكتورهاي فيزيولوژيكي، شامل: هدايت روزنه اي، تعرق،C زير روزنه، هدايت مزوفيلي، فتوسنتز، كارايي مصرف آب، محتوي نسبي آب برگ، دماي سطح برگ، دماي بخش دروني تاج، فلورسانس كلروفيل (FFmFvFvFm)، شاخص سبزينگي، پايداري غشاء سلولي، ويژگي هاي بيوشيميايي شامل: فعاليت آنزيم هاي سوپر اكسيد ديسموتاز، آسكوربات پراكسيداز، پراكسيداز گاياكول، كاتالاز، غلظت مالون دي آلدئيد، راديكال آزاد پراكسيد هيدروژن، پرولين برگ، قندهاي محلول كل، پروتئين كل، ميزان كلروفيل aو ، كلروفيل كل، كاروتنوئيدها، در مراحل مختلف پس از اعمال تنش (3 و 9 هفته پس از شروع آزمايش) ارزيابي گرديد. همين طور صفات رشدي شامل: ارتفاع نسبي گياه، قطر نسبي تنه،، نسبت برگدهي، سطح برگ و در انتهاي آزمايش وزن تر و خشك شاخه، ريشه و برگ، بيوماس كل و سيستم ريشه اي گياهان به لحاظ عمق وگسترش ريشه، تعداد ريشه هاي نازك (با قطر كمتر از 2 ميلي متر) و ريشه هاي ضخيم (با قطر بيشتر از 2 ميلي متر)، نسبت وزن خشك ريشه به شاخه و ساقه اندازه گيري شد. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از نرم فزار آماري SAS و مقايسه ميانگين ها به روش آزمون چند دامنه اي دانكن انجام شد. نتايج به دست آمده نشان داد ژنوتيپ پايه هاي موردمطالعه به لحاظ خصوصيات فيزيولوژيكي، بيوشيميايي و رشدي تفاوت معني داري در سطح 1% از خود نشان دادند. تيمار تنش خشكي پارامترهاي فوق را تحت تاثير قرارداد و باعث كاهش آنها گرديد اما تاثير آن در ژنوتيپ پايه هاي مختلف متفاوت بود. تحت تنش خشكي، بيشترين مقادير صفات فيزيولوژيكي و بيوشيميايي در ژنوتيپ پايه هاي ARAR و كمترين آن در ژنوتيپ پايه هاي AR3,AR6,AR7,AR9 ثبت گرديد. به لحاظ صفات رشدي ژنوتيپ پايه هاي سيب به سه دسته:1-ژنوتيپ پايه هاي كم رشد ,AR8,AR11،2- متوسط رشد ,AR2,AR5,AR10 و 3- پر رشد،AR3,AR6,AR7,AR9 تقسيم شدند. ژنوتيپ پايه هاي پر رشد داراي بيشترين بيوماس خارج از خاك و كمترين نسبت وزن خشك ريشه به شاخه و ساقه، ژنوتيپ پايه هاي كم

زيستگاه هاي طبيعي فندق عمدتاً در مناطق شمال و شمال غرب ايران در استان هاي گيلان و اردبيل قرار دارند. جنگل فندقلو بزرگ ترين خزانه ژني فندق در شمال غرب ايران است. محدود شدن توسط كوه هاي بلند، دارا بودن هواي نيمه سرد و غناي تنوع گياهي اين زيستگاه را نسبت به ساير خزانه هاي ژني شمال غرب ايران متمايز كرده است. مطالعه حاضر باهدف بررسي تنوع ژنتيكي برخي ژنوتيپ هاي فندق در فندقلو با استفاده از ويژگي هاي مورفولوژيكي، بيوشيميايي و مولكولي و ارزيابي روابط خويشاوندي بين برخي جمعيت هاي فندق در استان هاي اردبيل و گيلان انجام شد. در پژوهش اول تنوع مورفولوژيكي 70 ژنوتيپ فندق زيستگاه فندقلو بر اساس 12 صفت كمّي و 21 صفت كيفي بررسي شد. بر اساس آماره هاي توصيفي بيشترين تنوع در صفات مربوط به مغز، پوشينه و شكل ميوه مشاهده شد. فندق هاي جنگل فندقلو به طور ميانگين اندازه مغز و ميوه كوچك تر و وزن كمتر ولي درصد مغز بالايي نسبت به فندق هاي نواحي ديگر كشور داشتند. بيشترين همبستگي در صفات كمّي بين طول مغز و ضخامت مغز(878/0r =)، طول ميوه و ضخامت ميوه (875/0r =)، طول برگ و پهناي برگ (774/0r =)، درصد مغز و شاخص كلروفيل (617/0r =) و در صفات كيفي بين تراكم شاخه و پاجوش دهي (487/0r =) و صفات انحناي رد پايه ميوه و اندازه رد مادگي (352/0r =) مشاهده شد. تجزيه به مؤلفه هاي اصلي در مورد صفات كمّي نشان داد كه 4 مؤلفه اصلي اول مسئول 5/74 درصد و در مورد صفات كيفي 9 مؤلفه اصلي اول مسئول 3/64 درصد كل تغييرات بود. داده هاي به دست آمده توسط روش تجزيه به مؤلفه اصلي و تجزيه كلاستر به روش UPGMA بر اساس صفات كمّي ژنوتيپ هاي بررسي شده را در هفت گروه و بر اساس صفات كيفي در هشت گروه خوشه بندي نمود. تنوع ژنتيكي ژنوتيپ ها از موقعيت جغرافيايي آن ها تبعيت نمي كرد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه درختان فندق جنگل فندقلو داراي تنوع مورفولوژيكي بالايي بوده و مي توان از اين تنوع ژنتيكي در برنامه هاي آتي اصلاح نژاد استفاده نمود. در پژوهش دوم بيست ژنوتيپ برتر فندق ازنظر صفات مورفولوژيكي و فنولوژيكي از بين70 ژنوتيپ قبلاً بررسي شده انتخاب و علامت گذاري شدند. ده صفت مربوط به ابعاد ميوه و مغز و تركيبات فيتوشيميايي (درصد روغن، پروتئين و كربوهيدرات در مغز و غلظت تاكسول در برگ هاي مسن) در اين ژنوتيپ ها اندازه گيري شد. به منظور بررسي اثرات احت

غربال ارقام توت فرنگي در پاسخ به دماهاي پايين بر اساس شاخص هاي آسيب سرما، برخي ويژگي هاي فيزيولوژيكي و خصوصيات رشد رويشي و زايشي 21 رقم توت فرنگي در سه آزمايش مورد بررسي قرار گرفت. در آزمايش اول تحمل به سرماي ارقام توت فرنگي تحت تأثير يخبندان هاي طبيعي در ايستگاه تحقيقات كشاورزي قاملو ( دهگلان، استان كردستان) مورد ارزيابي قرار گرفت. اين آزمايش از سال 1392 به مدت دو سال در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا گرديد. بر اساس نتايج اين آزمايش، درصد بقاي ارقام همبستگي مثبت و معني داري با محتوي آب نسبي طوقه، غلظت كلروفيل برگ، تعداد برگ، طول دوره گلدهي، تعداد گل آذين، تعداد گل، طول دوره ميوه دهي، تعداد ميوه، وزن ميوه و عملكرد بوته داشت. همچنين همبستگي منفي و معني داري بين درصد بقاء با اندازه سطح برگ، غلظت نيتروژن برگ، نشت يوني برگ و طوقه، آسيب يخزدگي برگ و طوقه، شدت قهوه اي شدن بافت طوقه ودماي LT50 برگ و طوقه مشاهده شد. بر اساس شاخص هاي ارزيابي آسيب يخزدگي، ارقام كراسني برگ، كويين اليزا، داچنيتسا، آروماس، كردستان، آليسو و يالوا به عنوان ارقام متحمل به سرما و ارقام سلوا، تنسي بيوتي، پاجارو، چندلر، بليك مور، گاويوتا و مك دونانس به عنوان ارقام حساس به سرما شناسايي شدند. در آزمايش دوم هفت رقم توت فرنگي كه بر اساس نتايج آزمايش اول داراي درجات مختلفي از تحمل به سرماي زمستان بودند شامل ارقام كراسني برگ، كويين اليزا، كردستان، يالوا، چندلر، بليك مور و تنسي بيوتي انتخاب و در شرايط سرمادهي كنترل شده با استفاده از اتاقك سرماساز ترموگراديان، تحت تأثير دماهاي پايين (4+، 5-، 10-، 15-، 20- و 25- درجه سانتي گراد) بصورت آزمايش اسپليت پلات در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج اين آزمايش نشان داد با كاهش دما، محتوي آب نسبي برگ، غلظت كلروفيل برگ، مؤلفه هاي فلورسنس كلروفيل و فعاليت آنزيم هاي سوپراكسيد ديسموتاز(SOD)و پراكسيداز(POD) كاهش يافت در حاليكه ميزان نشت يوني، شاخص آسيب يخزدگي، غلظت كربوهيدرات هاي محلول، پرولين، پروتئين هاي محلول، آسكوربيك اسيد(AsA) و پراكسيداسيون چربي هاي غشاء (MDA) در برگ و طوقه افزايش يافت. در ارقام متحمل به سرما ( كراسني برگ، كويين اليزا و كردستان) ميزان نشت يوني، آسيب يخزدگي، غلظت پرولين، محتوي پروتئين محلول و غلظت M

هدف از اين پژوهش، بررسي اثرات تيمارهاي پس از برداشت آب گرم و برخي تركيبات شيميايي شامل متيل جاسمونات، اسيد ساليسيليك، 1-متيل سيكلو پروپن، پوترسين، كلريد كلسيم و دي فنيل آمين در القاء مقاومت به سرمازدگي و اندازه گيري پارامترهاي ظاهري و كيفي ميوه خرمالو رقم كرج طي نگهداري در انبار سرد بوده است. ميوه ها در مرحله بلوغ تجاري برداشت شده و جهت اعما تيمار بلافاصله به آزمايشگاه منقل شدند. تيمار آب گرم بهترين تيمار در اين پژوهش معرفي شد. تيمار با دي فنيل آمين طي نگهداري خرمالو در انبار با دماي پايين از توسعه علائم سرمازدگي در ميوه جلوگيري كرد. كاربرد برونزاد پوترسين به ويژه با غلظت 5 ميلي مولار تا حدودي وانست از خسارت سرمازدگي بكاهد. در اين مطالعه براي اولين بار تاثير اسيد ساليسيليك بر افزايش مقاومت به سرمازدگي انباري مطالعه و گزارش شد. تيمار تركيبي ساليسيليك اسيد و آب گرم نتوانست به صورت همگرا باعث توسعه عمر انباري خرمالو شود. غلظت هاي 2% و 4% كلريد كلسيم باعث حفظ سفتي ميوه و فعاليت آنزيم كاتالاز و كاهش پراكسيداسيون ليپيد و نشت يوني شدند. به طور كلي متيل جاسمونات توانست باعث كاهش خسارت سرمازدگي تحت دماي پايين انبار شود. ميزان فعاليت آنزيم هاي گالاكتوروناز، آ سي سي سنتاز و آ سي سي اكسيداز در ميوه هاي تيمار شده با آب گرم و 1-MCP كاهش يافت كه البته آب گرم در اين زمينه موفق تر عمل نمود.

اين پژوهش در قالب پنج آزمايش مجزا انجام شد. در آزمايش اول، مقاومت به سرماي 15 رقم انگور (بيدانه سفيد، بيدانه قرمز، پرلت، تامسون سيدلس، تبرزه، خليلي، ريش بابا، روبي، شاهاني، صاحبي، عسگري، فخري، گزنه اي، لعل و ياقوتي) بعد از اعمال تيمارهاي سرمايي (محدوده دمايي 4- تا ºC28-) با استفاده از چهار روش (نشت يوني، آزمون تترازوليوم، قهوه اي شدن اكسايشي و سبز شدن جوانه ها پس از انجماد) طي چهار مرحله آبان، دي، اسفند و فروردين ارزيابي و ارتباط بين مقاومت به سرما و غلظت كربوهيدرات و پروتئين هاي محلول، پرولين، محتواي آب، فنول كل و مالون د ي آلدهيد در اين ارقام طي اين مدت بررسي شد. در آزمايش دوم، تغييرات فصلي در مقادير LT50، قندهاي محلول (ساكاروز، گلوكز، فروكتوز و رافينوز)، نشاسته و اسيد ابسيزيك جوانه در سه رقم انگور خليلي، عسگري و پرلت طي شش مرحله در فصل خواب ارزيابي شد. در سومين آزمايش، اثر كاربرد آخر فصل سه سطح اوره (0، 1 و 2 درصد) و سه سطح سولفات پتاسيم (0، 5/1 و 3 درصد) بر تحمل يخ زدگي، ذخاير كربوهيدراتي و نيتروژني جوانه هاي انگور رقم بيدانه سفيد طي مرحله شروع سازگاري به سرما، سازگاري كامل و خروج از سازگاري مشخص شد. در چهارمين آزمايش، اثر كاربرد برگي غلظت هاي مختلف (0، 50، 100 و 200 ميكرومولار) اسيد ابسيزيك روي تحمل به سرما و برخي صفات فيزيولوژيك انگور رقم بيدانه سفيد بررسي شد و در آزمايش پنجم، تغييرات فعاليت آنزيم هاي آنتي اُكسيدان (سوپراكسيد ديسموتاز، كاتالاز، پراكسيداز و آسكوربات پراكسيداز) و تبادلات گازي در پاسخ به كاربرد برگي غلظت هاي ذكر شده اسيد ابسيزيك روي انگور رقم بيدانه سفيد تحت تنش سرما مورد ارزيابي قرار گرفت. در آزمايش اول بين مقاومت به سرماي برآورد شده با تمامي روش ها همبستگي بالايي مشاهده شد. بيشترين مقاومت به سرما در مرحله سازگاري كامل به سرما در دي ماه مشاهده شد.در روش نشت يوني مقاومت به سرماي ارقام در دي ماه از 13/19- (رقم ياقوتي) تا ºC82/23- (رقم خليلي) متفاوت بود. بر اساس مقادير LT50محاسبه شده با روش نشت يوني و آزمون تترازوليوم ارقام مورد بررسي در آزمايش اول به سه دسته مقاوم به سرما (خليلي، فخري، شاهاني، تبرزه، بيدانه قرمز، بيدانه سفيد و گزنه اي)، نيمه مقاوم (عسگري، صاحبي، ريش بابا، تامسون سيدلس و لعل،) و حساس به سرما (روبي سيدلس، پرلت و ياقوتي) گروه بندي شد