ارائه یک مدل رقابتی در شبکه زنجیره تأمین با تمرکز بر توسعه روابط تأمین مشارکتی و اتحاد مجازی

نوع: Type: رساله

مقطع: Segment: دکتری

عنوان: Title: ارائه یک مدل رقابتی در شبکه زنجیره تأمین با تمرکز بر توسعه روابط تأمین مشارکتی و اتحاد مجازی

ارائه دهنده: Provider: سعید رضائی - رشته صنایع

اساتید راهنما: Supervisors: جناب دکتر جواد بهنامیان

اساتید مشاور: Advisory Professors:

اساتید ممتحن یا داور: Examining professors or referees: جناب دکتر رضا توکلی مقدم، جناب دکتر ابراهیم تیموری، جناب دکتر امیرسامان خیرخوا

زمان و تاریخ ارائه: Time and date of presentation: روز یکشنبه مورخ 1400/7/25

مکان ارائه: Place of presentation: مجازی

چکیده: Abstract: رقابت در کسب سهم بیشتری از بازار منجر به شکل‏ گیری یک محیط پویا و تحقق دائمی چرخه بهبود در شبکه ‏های زنجیره تأمین می‏ گردد. اساساً، این رقابت هم در چارچوب میان-شبکه ‏ای و هم در بین اعضای یک شبکه زنجیره تأمین قابل طرح است؛ در حالت اول، شبکه‏ های زنجیره‏ تأمین به دنبال ایجاد یک شبکه رقابت‏ پذیر بوده و در حالت دوم، اعضای یک سطح خاص (افقی) و یا سطوح مختلف (عمودی) از یک شبکه زنجیره تأمین به رقابت با یکدیگر می‏ پردازند. این تحقیق به بررسی شکل‏ گیری رقابت در ساختارهای مورد اشاره فوق و تأثیر آن در تصمیمات مرتبط با طراحی شبکه زنجیره تأمین می ‏پردازد که در آن، مالکیت بر منابع جای خود را به مالکیت بر روابط و توسعه شبکه تأمین مشارکتی می‏ دهد. در این راستا، مجموعه ‏ای از شرکت‏ های مادر که در سطوح بالادستی شبکه قرار دارند، مالکیت روابط شبکه‏ های تأمین را بر عهده دارند و سعی می‏ کنند با اتخاذ تصمیمات مقتضی در جهت کسب مزایای رقابتی بیشتر گام بردارند. شایان ذکر است که هیچ ‏گونه عملیات تولیدی در این شرکت‏ ها انجام نمی‏ شود و آن‏ها تنها در صدد برقراری ارتباط و تعامل مناسب با تولیدکنندگان اصلی، توسعه برند تجاری خود، و در نهایت، کسب سهم بیشتری از بازار در توزیع و خرده‏ فروشی محصولات می ‏باشند و به همین دلیل، به آن‏ها تولیدکنندگان مجازی اطلاق می‏ شود. به‏ علاوه، این شرکت‏ های مادر از طریق به‏ کارگیری سیاست مراکز فروشگاهی فرانشیز (اعطای امتیاز تجاری به مراکز فروش داوطلب جهت فعالیت تحت برند شرکت مادر) در سطح خرده‏ فروشی محصولات به فعالیت می ‏پردازند. در کنار رقابت میان شبکه‏ های تأمین برای کسب سهم بیشتر بازار (ساختار اول)، مراکز فروش ایجاد شده از طریق استراتژی فرانشیز نیز به رقابت با یکدیگر در پایین‏ ترین سطح شبکه (با هدف دست‏ یابی به سود بیشتر) می‏ پردازند. از طرف دیگر، مراکز فروش متعلق به هر تولیدکننده مجازی (برند) ضمن رقابت با یکدیگر در جهت کسب منافع بیشتر، به دنبال توسعه سهم کلی شبکه در بازار از طریق همکاری با شرکای هم‏ سطح خود می‏ باشند؛ این مفهوم مبتنی بر شکل ‏گیری یک اتحاد مجازی در سمت پایین ‏دستی شبکه می ‏باشد. به علاوه، این پژوهش رویکردی را در قالب توزیع چندعاملی ارائه می ‏دهد که به واسطه آن، ملزومات پایداری زیست ‏محیطی قابل تحقق خواهد بود. به عبارت دیگر، هر یک از شرکت‏ های مادر به دنبال بهره‏ مندی بیشتر از امکانات لجستیکی موجود (محدود شده به واسطه الزامات زیست محیطی) هستند؛ بدین ترتیب، فرض می ‏شود که یک شرکت لجستیکی شخص ثالث (ضمن کسب گواهینامه ‏های زیست محیطی و برخورداری از تسهیلات حمل چندوجهی) عهده ‏دار توزیع محصولات در مناطق مختلف می‏ باشد. این شرکت، محدودیت‏ های ظرفیتی برخاسته از ملاحظات زیست‏ محیطی را بر شبکه‏ های تأمین اعمال نموده و از این طریق، باعث شکل‏ گیری یک فرایند ارسال توزیع‏ شده می ‏گردد. مسئله چندسطحی مذکور در دو دوره استراتژیک مبتنی بر فازهای معرفی و رشد و در قالب یک فرآیند برنامه ‏ریزی چندمرحله‏ ای فرموله گردیده که در آن، دو سطح مشمول در هر مرحله، به تصمیم ‏گیری در رقابت با یکدیگر می‏ پردازند. خروجی تعادلی (استراتژی‏ های اتخاذشده توسط بازیکنان در شرایط تعادل) هر مرحله به عنوان ورودی مرحله بعد قرار می‏ گیرد. پس از مدل‏سازی مسئله (با استفاده از روش برنامه ‏ریزی مختلط عدد صحیح) در فازهای استراتژیک مورد بحث، دو الگوریتم ابتکاری بر اساس مفاهیم بازی نش و استکلبرگ برای حل مسئله در ابعاد ساده ارائه می‏ شود. با توجه به ساختار مسئله در مراحل مختلف برنامه ‏ریزی و عطف به این که حل بهینه مسئله در ابعاد بزرگ بسیار زمان‏ بر است، از یک روش حل دقیق-ابتکاری تحت عنوان الگوریتم ترکیبی تجزیه بندرز-بهینه‏ سازی توده ذرات بهره گرفته می‏ شود. در نهایت، کارایی چهار الگوریتم تجزیه بندرز-بهینه ‏سازی توده ذرات، ژنتیک زیرجمعیت، تجزیه بندرز و ابتکاری پیشنهادی در مقایسه با یکدیگر مورد بررسی قرار می‏ گیرد. نتایج حاصل از این ارزیابی نشان می‏ دهد که الگوریتم‏ ترکیبی تجزیه بندرز-بهینه‏ سازی توده ذرات دارای عملکرد مجموع بهتری بر اساس شاخص‏ های مورد بررسی می ‏باشد.