مجید دولتی

در این تحقیق یک خشک کن خورشیدی لایه نازک تحقیقاتی طراحی و ساخته شد. این خشک کن مجهز به یک مبدل حرارتی هوا به هوای جریان متقاطع بود. با استفاده از طرح کامل تصادفی، اثرات متغیرهای ضخامت در سه سطح 3، 5 و 8 میلیمتری، سه سطح سرعت هوای عبوری 0/5، 1 و 1/5 متر بر ثانیه و 2 حالت با و بدون استفاده از مبدل حرارتی بر زمان خشک شدن ورقه های پیاز مورد بررسی قرار گرفت. همچنین رفتار خشک شدن لایه نازک ورقه های پیاز بر اساس برخی مدل های ریاضی خشک شدن مورد استفاده در منابع مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که مدل میدیلی و همکاران نسبت به سایر مدل ها، تغییرات رطوبت ورقه های پیاز را با دقت بیشتری برآورد می کند. همچنین ضخامت محصول و سرعت جریان هوا تاثیر معنی داری در کاهش زمان خشک شدن ورقه های پیاز داشتند و تاثیر ضخامت محصول بیشتر از سرعت جریان هوا بود. ولی مبدل حرارتی تاثیر معنی داری روی زمان خشک شدن و بازده جمع کننده نداشت. بازده جمع کننده خورشیدی هم در سرعت های بالا بیشتر بود. بر اساس یافته های این تحقیق، برای افزایش بازده و پایداری عملیات خشک کردن علاوه بر انرژی خورشیدی نیاز به منبع حرارتی دیگری نیز می باشد.

کاشت نشا یکی از روش های موثر در افزایش بازده اقتصادی برخی محصولات کشاورزی مانند برنج، پیاز و سبزی ها است. در این تحقیق به منظور کشت مکانیزه نشای ریشه لخت پیاز، یک دستگاه جدید نشاکار نیمه خودکار و خودگردان، مورد ارزیابی قرار گرفت. واحدهای کارنده این ماشین (12 ردیفه) دارای یک موزع چرخان استوانه ای هستند که نشاگذاری در سلول های آن دستی (با نیروی کارگر) انجام می گیرد. به منظور ارزیابی ماشین و تعیین شرایط بهینه، اثرات دو عامل سرعت پیشروی در سه سطح (16/0، 21/0 و 28/0 کیلومتر بر ساعت) و عمق کار در دو سطح (3 و 6 سانتیمتر) بر روی پارامترهای شاخص نکاشت، شاخص چندتایی، شاخص کیفیت تغذیه، شاخص دقت، انحراف زاویه استقرار نشا از خط قائم و ظرفیت مزرعه ای مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمون ها نشان داد که عمق کار فقط بر روی شاخص دقت و زاویه استقرار نشاها اثر معنی دار دارد. به طوری که با افزایش عمق کار هر دو شاخص کاهش یافته است. تغییر سرعت پیشروی بر روی شاخص نکاشت، شاخص چند کاشتی، شاخص کیفیت تغذیه و انحراف زاویه استقرار نشا از خط قائم در سطح احتمال 5 درصد اثر معنی دار داشته و بر روی شاخص دقت تاثیر معنی داری نداشت. با افزایش سرعت پیشروی از 16/0 به 28/0 کیلومتر بر ساعت، شاخص نکاشت 5/75 درصد، شاخص چند کاشتی 69 درصد و انحراف نشاها از خط قائم 13 درصد افزایش ولی شاخص کیفیت تغذیه 4/17 درصد کاهش یافته است. همچنین تاثیر سرعت پیشروی و عمق کار روی درصد سبز شدن معنی دار نبود. سرعت بهینه برای نشاکاری پیاز با این دستگاه، سرعت 21/0 کیلومتر بر ساعت بدست آمد. در این سرعت، شاخص های تغذیه، نکاشت، چندکاشتی، دقت و ظرفیت مزرعه ای به ترتیب برابر 45/87، 17/6، 4/3، 1/9 درصد و 031/0 هکتار بر ساعت می باشد. مقایسه هزینه های روش دستی و ماشینی برای یک هکتار نشان داد که هزینه استفاده از این نشاکار در سرعت بهینه 21/0 کیلومتر بر ساعت حدود 7/39% کمتر از روش دستی می باشد.

در این پژوهش به منظور بررسی تاثیر میدان مغناطیسی بر شاخص های جوانه زنی و افزایش رشد اولیه گیاه چه جعفری و همچنین بررسی ماندگاری خاصیت مغناطیسی در این بذر، میدان مغناطیسی چهار قطبی مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. در این آزمایش تعداد سه عامل و هر کدام در سه سطح در نظر گرفته شد. عامل اول شدت میدان مغناطیسی (150، 300 و 450 میلی تسلا)، عامل دوم مدت زمان اعمال میدان بر روی بذر ها (30، 60 و 90 دقیقه) و عامل سوم زمان کاشت (0، 7 و 14 روز پس از اعمال میدان) در نظر گرفته شد. شاخص های مورد بررسی عبارت بودند از: طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن تر و خشک ریشه چه، وزن تر و خشک ساقه چه، سرعت جوانه- زنی، درصد جوانه زنی و متوسط زمان جوانه زنی. بطور کلی نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر میدان مغناطیسی بر روی تمامی صفات مورد مطالعه به جزء وزن خشک ریشه چه معنی دار شده و مقایسه میانگین برتری نسبی آن ها را نسبت به شاهد نشان داد. بیشترین میزان طول ریشه چه و کمترین متوسط زمان جوانه زنی، در زمان کاشت صفر روز (بلافاصله پس از اعمال میدان) و بالاترین میزان طول ساقه چه، وزن تر ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و درصد جوانه زنی در زمان کاشت 14 روز پس از اعمال میدان حاصل شد. در مجموع اعمال میدان مغناطیسی با شدت های متفاوت و زمان های کاشت مختلف پس از اعمال میدان اثرات متفاوتی بر ویژگی های جوانه زنی بذر گیاه جعفری نشان داد.

بستر نامناسب کاشت از نظر زمان، بارندگی اندک،کنترل علف های هرز و بیماری ها و فشردگی خاک بر اثر خاکورزی مرسوم از چالش های اصلی هستند که کشاورزان منطقه هرساله با آن مواجه می شوند. از طرفی تغییرات اقلیمی باعث کاهش بارندگی، آب دردسترس و افزایش تبخیر در اثر افزایش دما شده است. اینها همگی دست به دست هم بحرانی برای تولید محصولات کشاورزی ایجاد کرده اند. در این راستا، حفظ بقایای گیاهی در چارچوب کشاورزی حفاظتی راهکاری مناسب برای کاهش این چالش هاست. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر چهار روش مختلف خاکورزی (شخم برگردان، شخم بشقابی، شخم زیر شکن و تیلر) و سه روش مدیریت بقایای کشت قبل ( آیش، کشت ارزن و برداشت کل محصول و کشت ارزن و برگرداندن کل محصول به خاک) بر برخی خصوصیات ریزاقلیم و عملکرد و اجزای عملکرد سیب زمینی به صورت آزمایش کرت های نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه 1395 انجام - تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی جیرفت در سال زراعی 1396 و دمای خاک در عمق کاشت، دما و رطوبت نسبی روزانه از زمان سبز شدن تا پر شدن کامل کانوپی، تعداد و وزن غده (غده های با وزن کمتر از 50 گرم و غده های با وزن بیش از 50 گرم) درصد ماده خشک، تعداد و وزن غده کل بوته، عملکرد اقتصادی (عملکرد قابل فروش) در واحد سطح، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین روش های خاکورزی و همچنین مدیریت بقایا بر صفات مورد ارزیابی وجود نداشت. اما اثر متقابل نوع شخم و مدیریت بقایا بر تمامی صفات به استثنای درصد ماده خشک غده معنی دار بود. اضافه کردن بقایای گیاهی ارزن به خاک قبل از کشت سیب زمینی توانست منجر به بهبود دمای خاک در اوایل فصل کاشت شود. اضافه کردن این بقایا در اثر متقابل با نوع شخم بکار رفته توانست منجر به بهبود تعداد و وزن غده در بوته سیب زمینی گردد و از این طریق عملکرد اقتصادی را در واحد سطح افزایش دهد. شخم برگردان دار و تیلر به همراه برگرداندن بقایای ارزن به خاک، سبب حصول بیشترین عملکرد اقتصادی در واحد 57 تن در هکتار شدند. لذا تیمارهای مذکور برای کشت پاییزه / 50 و 23 / سطح به ترتیب به میزان 57 سیب زمینی در منطقه جیرفت قابل توصیه اند.

با توجه به افزایش هزینه های نیروی انسانی برای خاکورزی باغ ها، در حال حاضر روتوتیلرها به دلیل سبکی و مانور پذیری بالا، عملیات مرتبط با خاک ورزی را در باغ ها بخوبی انجام می دهند. در این تحقیق یک نوع تیغه جدید روتیواتور برای افزایش عمق نفوذ طراحی و ساخته شد و با انجام آزمایش های مختلف آماری با تغییر دادن چیدمان یا تعداد تیغه بر روی محور روتیواتور (2، 3، 4 و 5 تیغه) و زاویه حمله نوک تیغه ( 0 و 15 درجه نسبت به خط مماس بر نوک تیغه)، بهترین حالت برای افزایش میزان نفوذ تیغه درخاک، یکنواختی و اندازه قطر کلوخه در شرایط مزرعه بررسی گردید. در نهایت نتایج حاصل از آزمایش ها نشان داد که بهترین عملکرد روتیواتور با تیغه ی مورد نظر در حالت چیدمان 5 تیغه بر روی یک محور و زاویه نوک تیغه 15 درجه بدست می آید. بطور کلی می توان گفت تیغه ی طراحی و ساخته شده در تحقیق حاضر قابلیت بسیار خوبی در تامین شاخص های مورد بررسی داشته و در آینده می تواند بصورت تجاری تولید شده و در روتیواتورها مورد استفاده قرار گیرد.

زیره، گیاهی از خانواده چتریان (umbelliferae) و از مهمترین و پر مصرف ترین گیاهان دارویی و ادویه ای جهان است که به طور گسترده در صنایع غذایی و داروسازی مورد استفاده قرار می گیرد. تفاوت در درصد ترکیبات معطر تشکیل دهنده زیره مناطق مختلف، موجب تمایز برخی از گونه های زیره نسبت به سایر گونه ها شده است. همچنین به دلیل قیمت بالای گونه های خودرو و مرغوب زیره، تقلب هایی در هنگام عرضه این محصول صورت می گیرد که با عدم رضایت مشتریان و مصرف کنندگان مواجه شده است. رایحه مواد غذایی در اکثر موارد از مخلوط های پیچیده با صدها ترکیب آلی فرار با خواص حسی و شیمیایی متفاوت تشکیل شده است. اغلب تفاوت های جزیی در مقادیر نسبی این ترکیبات می تواند بوی محصول را تعیین کند. از آنجا که درصد عناصر تشکیل دهنده بر کیفیت بو تاثیر می گذارند، می توان از این ویژگی در تشخیص ارقام مختلف زیره و سطوح مختلف تقلب در آن استفاده کرد. بینی الکترونیکی دستگاهی است که برای شناسایی و تفکیک بوهای پیچیده با استفاده از آرایه حسگری طراحی شده است. در این پژوهش از یک سامانه ماشین بویایی بر پایه هشت حسگر نیمه هادی اکسید فلزی (MOS) در ترکیب با روش شناسایی الگو به منظور شناسایی و طبقه بندی گونه های مختلف زیره بر اساس خاستگاه جغرافیایی (ناحیه جغرافیایی محل رویش) همچنین تشخیص تقلب در زیره کوهی استفاده شد. روش های تحلیل مولفه های اصلی (PCA)، تحلیل تفکیک خطی (LDA)، شبکه عصبی مصنوعی (ANN)، ماشین بردار پشتیبان (SVM) و درخت تصمیم (DT) برای تحلیل داده های استخراج شده از سیگنال پاسخ حسگرها به کار گرفته شد. روش های LDA، ANN و SVM بالاترین دقت طبقه بندی را برای زیره سبز به مقدار 100%، روش های LDA و ANN بالاترین دقت طبقه بندی را برای زیره سیاه زراعی به مقدار 100% و روش های PCA و LDA بالاترین دقت طبقه بندی را برای زیره کوهی به مقدار 94% حاصل کردند. همچنین دقت تحلیل تفکیک خطی، شبکه عصبی مصنوعی و ماشین بردار پشتیبان برای تشخیص تقلب و تفکیک نمونه ها از هم به ترتیب 100، 5/97 و 5/97 بدست آمد. نتایج حاصل از تحقیق انجام شده نشان می دهد سامانه ماشین بویایی مورد استفاده عملکرد مناسبی داشته و می تواند به عنوان ابزاری غیر مخرب، سریع و قابل اطمینان به منظور شناسایی و تفکیک گونه های مختلف زیره و تشخیص سطوح مختلف تقلب ایجاد شده در زیره مورد استفاده قرار

گوشت شتر به دلیل داشتن کلسترول و چربی کم و میزان پروتئین مناسب، می تواند جایگزین مناسبی برای سایر گوشت های قرمز در رژیم غذایی انسان باشد. هدف از این تحقیق، بررسی و ارزیابی کیفیت و تازگی گوشت شتر با استفاده از روش غیر مخرب ماشین بینایی است. در تحقیق حاضر، از فن آوری ماشین بینایی با کمک تکنیک های پردازش تصویر و شبکه های عصبی مصنوعی جهت ارزیابی تازگی و کیفیت درونی گوشت شتر از جمله میزان اسیدیته، چربی و پروتئین استفاده شد. مقادیر پروتئین با دستگاه کجلدال، چربی با دستگاه سوکسله و اسیدیته با pH متر اندازه گیری شدند. در بخش پردازش تصویر نیز پس از حذف پس زمینۀ تصاویر، به استخراج ویژگی های رنگی و بافتی تصویر پرداخته شد. در نهایت 108 ویژگی بافتی و 39 ویژگی رنگی در فضاهای رنگی RGB HSV, HIS, CIElab, استخراج شد. همچنین برای ارزیابی کیفیت و تازگی گوشت، از شبکۀ عصبی پیشخور با الگوریتم پس-انتشار با یک لایۀ پنهان و تعداد نرون های مختلف استفاده شد. مدل های رگرسیونی پیش بینی تازگی گوشت شتر بر اساس مولفه های رنگی L*، a*، b*، R، G، B، h*، c*، E به ترتیب با ضریب همبستگی 86/0، 81/0، 86/0، 83/0، 84/0، 70/0، 68/0، 82/0 و 82/0 به دست آمد. نتایج ارزیابی شبکه عصبی نشان داد که مطلوب ترین شبکه برای تخمین تازگی، میزان پروتئین، میزان pH و میزان چربی گوشت شتر، شبکۀ پیشخور به ترتیب با توابع انتقال لگاریتم سیگموئید- تانژانت سیگموئید با ضریب تبیین 99/0، تانژانت سیگموئید- تانژانت سیگموئید با ضریب تبیین 91/0، تانژانت سیگموئید- خطی با ضریب تبیین 99/0 و خطی- تانژانت سیگموئید با ضریب تبیین 82/0 می باشد. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده، می توان گفت فن آوری ماشین بینایی و پردازش تصویر قادر است با دقت نسبتا خوبی تازگی و کیفیت گوشت شتر را تخمین بزند