علیرضا سازمند

تا به امروز، آلودگی اسب با گونه های مختلف آناپلاسما به عنوان مثال آناپلاسما فاگوسیتوفیلوم، آناپلاسما مارژیناله، آناپلاسما اویس و آناپلاسما بویس مستند شده است، با این حال، آناپلاسموز گرانولوسیتی اسب (EGA) شایع ترین بیماری مشترک بین انسان و دام آناپلاسما فاگوسیتوفیلوم است که از بسیاری از کشور ها گزارش شده است، اما اطلاعاتی در مورد آناپلاسموز اسب در ایران وجود نداشت. بنابراین، این مطالعه با هدف ارائه اولین اطلاعات در مورد آناپلاسموز اسب در کشور انجام شد. برای این منظور، در فاصله زمانی فروردین 1401 تا خرداد 1402، در مجموع 152 نمونه خون از اسب به ظاهر سالم (118 اسب، 34 الاغ) از هر دو جنس و سنین مختلف در هفت شهرستان از چهار استان با اقلیم های مختلف مثل شهرستان های آمل و محمودآباد در استان مازندران، شهرستان های ملایر و همدان در استان همدان، شهرستان کمیجان در استان مرکزی، شهرستان های بروجرد و رومشکان در استان لرستان، جمع آوری شد. اسمیر خون رنگ آمیزی شده با گیمسا از نمونه های خون تهیه و به صورت میکروسکوپی مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این، DNA ژنومی از نمونه ها استخراج و با پرایمر های اختصاصی آناپلاسما در واکنش های Nested-PCR مورد آزمایش قرار گرفت. نمونه مثبت PCR توالی یابی و آنالیز فیلوژنتیکی شد. باکتری آناپلاسما از نظر میکروسکوپی مشاهده نشد اما یک نمونه از یک اسب ماده 8 ساله ساکن شهر آمل در PCR مثبت شد. تجزیه و تحلیل فیلوژنتیکی جدایه شبیه آن را با آناپلاسما پلاتیس-لایک سویه کاندیداتوس آناپلاسما کملی نشان داد که شترهای یک کوهانه را آلوده می کند. طبق اطلاعات ما، این اولین گزارش آناپلاسموز اسب در ایران و اولین ثبت آلودگی اسب با آناپلاسما پلاتیس است. مطالعات آتی در کشور برای روشن شدن شیوع و تنوع آناپلاسموز در جمعیت های اسب مورد نیاز است.

مقدمه: لیشمانیوز پوستی یک عفونت گرمسیری گسترده است که توسط گونه های مختلف تک یاخته لیشمانیا ایجاد شده و توسط پشه خاکی منتقل می شوند. علی رغم توسعه ی بهداشت فردی و عمومی طی سالیان متمادی، هنوز این بیماری در کشور ریشه کن نشده است و همواره در بسیاری از مناطق تهدیدی برای سلامت عمومی به شمار می آید. لذا هدف مطالعه ی حاضر بررسی آلودگی لیشمانیایی در ناقلین و جوندگان مخزن بیماری لیشمانیوز پوستی در بخش مرکزی شهرستان نهاوند بود. مواد و روش ها: جهت تعیین مناطق نمونه گیری، اطلاعات دموگرافیک 110 بیمار مبتلا به لیشمانیوز پوستی طی سال های 1393 الی 1401 انسانی از مرکز بهداشت نهاوند اخذ و بررسی گردید. طی خرداد الی آبان ماه 1401، نمونه گیری از جوندگان و پشه خاکی ها در نواحی مختلف روستایی بخش مرکزی شهرستان نهاوند شامل روستاهای باباقاسم، حسین آباد، جهان آباد، رضی آباد، بیان و کوهانی با استفاده از تله های سیمی و تله چسبان انجام گرفت. جمع آوری نمونه ها در داخل (از جمله محل نگهداری حیوانات، اتاق ها و توالت ها) و خارج (از جمله لانه های فعال جوندگان و اطراف آنها) از منازل مسکونی هر دو هفته یک بار انجام گرفت. تله ها عصر یا مغرب هر روز نصب شده و صبح روز بعد جمع آوری شدند. نمونه های جمع آوری شده به آزمایشگاه منتقل و با رعایت اصول اخلاق در پژوهش جنس و گونه آنها با توجه به خصوصیات ریخت شناسی و کلیدهای تشخیص شناسایی گردید. سر و اندام تناسلی (سه بند آخر) نمونه های ماده پشه خاکی جهت شناسایی جدا شده و بقیه ی بدن برای آزمایشات مولکولی در الکل 96 درصد نگهداری شد. همچنین نمونه های زخم و گوش جوندگان نیز جهت آزمایشات مولکولی به صورت جداگانه نگهداری شدند. وجود آلودگی لیشمانیایی در نمونه ها به کمک روش PCR طی دو مرحله در آنها بررسی شد. نمونه های زخم و گوش جوندگان نیز به صورت جداگانه مورد بررسی مولکولی قرار گرفت و از زخم ها جهت بررسی میکروسکوپی گسترش مسقیم تهیه و با گیمسا رنگ آمیزی گردید. یافته ها: اطلاعات دموگرافیک 110 بیمار مبتلا به لیشمانیوز پوستی از مرکز بهداشت شهرستان نهاوند جمع آوری شد. از این تعداد 98 نفر واجد سابقه ی مسافرت به مناطق اندمیک و 12 نفر فاقد این سابقه بودند. بیشترین مسافرت افراد به شهر مهران بود (3/37 درصد) و بعد از آن اهواز و دهلران به ترتیب در 3/7 درصد و 5/5 درصد قرار داشتند. این اطلاعا

چکیده: سایتاوکسزوئونوزیس یک بیماری ناشی از انگل های جنس سایتاوکسزوئون (Cytauxzoon) است که پیروپلاسم های کنهزاد هستند و گربه سانان را آلوده می کنند. تاکنون 5 گونه از این جنس انگل شامل سایتاوکسزوئون فلیس، سایتاوکسزوئون منول، سایتاوکسزوئون یوروپائوس، سایتاوکسزوئون اوترانتوروم و سایتاوکسزوئون بنتای توصیف شده است که از آن میان گونه ی س. فلیس (Cytauxzoon felis) پراکنش جهانی دارد. سایتاوکسزوئونوزیس بیشتر در گربه های جوان و هم چنین در گربه هایی که سابقه ی حضور در فضای باز را دارند، به دلیل احتمال گزش توسط کنه، بیشتر دیده می شود. آلودگی به این انگل در فصل بهار و تابستان که اوج فعالیت کنه هاست، بیشتر است. اگرچه دهه ها اعتقاد بر این بود که سایتاوکسزوئون فلیس یک بیماری بسیار کشنده در گربه های خانگی است؛ اما اخیراً این فرضیه رد شده است اگرچه نشانه های بالینی بیماری شامل تب، زردی، اسهال، استفراغ، کم خونی و بی حالی است. تشخیص بیماری عمدتاً با 2 روش میکروسکوپی مشاهده ی انگل در داخل گلبول قرمز در اسلاید خونی رنگ آمیزی شده با گیمسا و روش مولکولی PCR انجام می شود که طبیعتاً تشخیص بر اساس روش مولکولی از دقت بالاتری برخوردار است. تاکنون 3 گزارش از ایران در مورد آلودگی گربه سانان با س. فلیس وجود دارد که دو مورد آن گزارشات موردی عفونت دو قلاده گربهی اهلی و وحشی در شهر تهران و استان خراسان شمالی است. در تنها مطالعه ی اپیدمیولوژیک صورت گرفته در شهر مشهد 19 قلاده از 100 گربهی مورد آزمایش با روش PCR آلوده تشخیص داده شدند. با توجه به ماهیت تحت بالینی بیماری در غالب گربه های مورد مطالعه پیشین متخصصین و صاحبان گربه ها نیازمند اطلاعات دقیق از اپیدمیولوژی بیماری در کشور می باشند لذا مطالعه حاضر با هدف افزایش دانش موجود در مورد این بیماری در ایران صورت گرفت. در این مطالعه 774 نمونه خون از ورید سافن یا سفالیک از گربه های صاحبدار (474 قلاده) و ولگرد (300 قلاده) از سنین مختلف و هر دو جنس در 6 شهر کشور با آب وهوای مختلف شامل 53 قلاده گربه از همدان، 85 نمونه از کرمانشاه، 52 نمونه از یزد، 48 نمونه از کرمان، 295 نمونه از تهران و 241 نمونه از مشهد جمع آوری شد. از نمونه خون های جمع آوری شده DNA ژنومیک استخراج شده و با روش PCR معمولی با پرایمرهایی که قطعه ی ITS انگل سایتاوکسزوئون فلیس را تکثیر می کند مورد بر

گونه های هموتروپیک مایکوپلاسما پاتوژن های منتقله از طریق ناقلین می باشند که به سطح گلبول های قرمز پستانداران مختلف می چسبند. گزارش های مربوط به عفونت هموپلاسمای سگ در ایران کمیاب می باشد لذا هدف از این مطالعه شناسایی مولکولی گونه های هموتروپیک مایکوپلاسما در خون سگ های استان های همدان، کرمانشاه و انگل های خارجی آلوده کننده آن ها شامل کک های کتنوسفالیدس کنیس، پولکس ایریتانس و کنه رپیسفالوس سنگوئینئوس بود. بدین منظور DNA استخراج شده از خون 185 قلاده از سگ های استان های همدان، کرمانشاه و انگل های خارجی آلوده کننده آن ها (n= 12) جهت بررسی حضور گونه های هموتروپیک مایکوپلاسما با روش PCR و با استفاده از پرایمرهای اختصاصی جنس و نیز گونه های مایکوپلاسما هموکنیس و کاندیداتوس مایکوپلاسما هماتوپارووم انجام شد. برخی از محصولات PCR مربوط به خون و انگل خارجی از هر دو شهر بصورت اتفاقی انتخاب و جهت تعیین توالی نوکلئوتیدها مورد خوانش قرار گرفتند. همچنین ارتباط میان آلودگی با هموپلاسما و سایر عوامل مانند منطقه جغرافیایی، وضعیت نگهداری، وضعیت جسمانی، جنس، سن و آلودگی به انگل خارجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در مجموع 90 قلاده سگ ( 6/48 درصد) با پرایمر جنس مثبت شدند که مشابهت یابی توالی-های بدست آمده نشان داد 25 قلاده (5/13 درصد) به گونه مایکوپلاسما هموکنیس، 11 قلاده (9/5 درصد) به گونه کاندیداتوس مایکوپلاسما هماتوپارووم و 54 قلاده (3/29 درصد) دارای آلودگی همزمان بودند. در انگل های خارجی، آلودگی به هموپلاسما فقط در کک ها شناسایی شد و گونه مایکوپلاسما هموکنیس در کک پولکس ایریتانس، گونه کاندیداتوس مایکوپلاسما هماتوپارووم در کک های پولکس ایریتانس و کتنوسفالیدس کنیس و عفونت همزمان با هر دوگونه نیز در کک کتنوسفالیدس کنیس مشاهده شد. نتایج آنالیز آماری مشخص کرد که آلودگی به انگل خارجی، وضعیت نامناسب بدن و سن بالای 3 سال با عفونت هموپلاسما در سگ ها دارای ارتباط معنی دار آماری می باشد. با توجه به شیوع بالای عفونت هموپلاسمای سگ در سراسر کشور و امکان سرایت گونه کاندیداتوس مایکوپلاسما هماتوپارووم به انسان (زئونوز)، راهکارهایی مانند کنترل موثر انگل های خارجی، معاینه منظم سگ ها و آگاهی عمومی توصیه می شود.

چکیده: مقدمه: تاکنون دو گونه دیروفیلاریا ایمیتیس و دیروفیلاریا رپنس در گوشتخواران و انسان از ایران گزارش شده است. دیرفیلاریا ایمیتیس که به کرم قلب سگ معروف است و کرم بالغ آن در بطن راست قلب، سرخرگ ششی و ورید اجوف خلفی سگ زندگی می کند ولی آلودگی در دیگر گوشتخواران از جمله گربه و حتی انسان نیز ممکن است دیده شود. گونه ی دیگر بنام دیروفیلاریا رپنس در بافت های زیرپوست در میزبانان مختلف پستاندار از جمله انسان زندگی می کند. میزبانان واسط گونه های دیروفیلاریا پشه های کولکس، آنوفل و آئدس هستند که هنگام خونخواری میکروفیلر کرم را بلعیده، در بدن آنها به مرحله ی نوزاد عفونت زا تبدیل شده و هنگام خونخواری مجدد لارو را به میزبان جدید منتقل می کنند. در ایران پشه کولکس تیلری به عنوان میزبان واسط شناخته شده است. انتشار آلودگی جهانی است و از گربه ها در مناطق مختلف جهان ازجمله گربه های اهواز و اردبیل گزارش شده است. از آن جا که در سال های گذشته آلودگی سگ ها به گونه های دیروفیلاریا در شهرستان های همدان و کرمانشاه گزارش شده است اما اطلاع دقیقی از حضور و فراوانی آلودگی در گربه های این دو شهرستان وجود نداشت هدف از مطالعه حاضر بررسی اپیدمیولوژیک مولکولی دیروفیلاریوزیس بود. روش انجام مطالعه: در این مطالعه، 138 نمونه خون ورید صافن یا سفالیک از گربه های شهرستان های همدان و کرمانشاه جمع آوری شد که این نمونه ها شامل 53 قلاده (4/38%) از گربه های همدان و 85 قلاده (5/61%) از گربه های کرمانشاه بودند. از نمونه های خون توسط کیت تجارتی، دنای ژنومیک استخراج شد و با استفاده از پرایمرهایی که ناحیه ی cox1 که نماتودها را شناسایی می کند با روش PCR معمولی مورد آزمایش قرار گرفتند. سپس نمونه های مثبت، جهت تعیین گونه دیروفیلاریا با پرایمرهای اختصاصی د. ایمیتیس و د. رپنس با روش Multiplex PCR بررسی شدند. نتایج: 12 قلاده گربه (7/8%)، آلوده به میکروفیلر تشخیص داده شدند که این تعداد آلودگی شامل، 7 قلاده از گربه های همدان معادل (2/13%)و 5 قلاده از گربه های کرمانشاه معادل (9/5%) بود. از این میان، 3 قلاده از گربه های همدان و 1 قلاده از گربه های کرمانشاه به دیروفیلاریا ایمیتیس و همچنین 1 قلاده از گربه های همدان و 5 قلاده از گربه های کرمانشاه به دیروفیلاریا رپنس آلوده تشخیص داده شدند. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان گر ف

چکیده: گونه های مایکوپلاسما هموتروپیک (هموبارتونلا یا هموپلاسما) باکتری های متصل به سطح خارجی گلبول های قرمز پستانداران مختلف مانند سگ ها و گربه ها هستند. اطلاعات محدودی در مورد میزان شیوع هموپلاسمای گربه ای در شهرستان های همدان و کرمانشاه موجود است، بنابراین این مطالعه اولین گزارش در مورد جداسازی و شناسایی ملکولی هموپلاسما در گربه های همدان وکرمانشاه می باشد. DNA ژنومیک خون 100 قلاده گربه خانگی (5 قلاده) ، ولگرد (17 قلاده) ، پناهگاهی (41 قلاده) و نامشخص (37 قلاده) در شهرستان های همدان (39 قلاده) و کرمانشاه (61 قلاده) استخراج شد. نمونه-ها با استفاده از روش PCR معمولی جهت شناسایی حضور باکتری های جنس مایکوپلاسما و گونه های مایکوپلاسما هموفلیس، کاندیداتوس مایکوپلاسما همومینیتوم و کاندیداتوس مایکوپلاسما توریسنسیس بررسی شدند. در نهایت توالی نوکلئوتیدی نمونه های مثبت مورد توالی یابی و آنالیز فیلوژنتیکی قرار گرفتند. هم چنین ارتباط بین فراوانی مولکولی با اثر فاکتور هایی مانند جنس، سن، نژاد، وضعیت نگه داری و محل نمونه گیری مورد آنالیز قرار گرفت. در مجموع از 100 قلاده گربه ی مورد بررسی، تعداد 23 قلاده گربه (14 قلاده از کرمانشاه برابر 14 درصد و 9 قلاده از همدان برابر 9 درصد) به جنس هموپلاسما آلوده بودند که از این 23 قلاده گربه ی آلوده، تعداد 12 قلاده گربه (12 درصد)، 4 قلاده گربه (4 درصد) و 2 قلاده گربه (2 درصد) به ترتیب به گونه های کاندیداتوس مایکوپلاسما همومینیتوم، مایکوپلاسما هموفلیس و کاندیداتوس مایکوپلاسما توریسنسیس آلوده بودند. در بررسی آلودگی هم زمان تعداد 4 قلاده گربه (4 درصد) به دو گونه ی مایکوپلاسما هموفلیس و کاندیداتوس مایکوپلاسما همومینیتوم و تعداد 1 قلاده گربه (1 درصد) به هر سه گونه ی مایکوپلاسما هموفلیس، کاندیداتوس مایکوپلاسما همومینیتوم و کاندیداتوس مایکوپلاسما توریسنسیس به طور هم زمان آلوده بودند. نتایج توالی یابی نشانگر آلودگی به گونه ی کاندیداتوس مایکوپلاسما همومینیتوم در گربه های هر دو منطقه بود. نتایج مطالعه ی حاضر نشان داد که گربه های همدان و کرمانشاه به گونه های مختلف زئونوتیک هموپلاسما آلوده هستند که اهمیت این بیماری را در منطقه مشخص می کند. ، استفاده از ترکیبات و وسایل دورکننده ی انگل های خارجی، معاینه ی منظم گربه ها جهت شناسایی آلودگی، درمان به موقع حیو

کریپتوسپوریدیوزیس ناشی از تک یاخته های جنس کریپتوسپوریدیوم، یکی از مهم ترین عفونت های انگلی مشترک بین انسان و حیوانات است که می تواند در افراد حساس منجر به بیماری اسهال و دیگر درگیری های گوارشی شود. اگرچه مطالعاتی در رابطه با عفونت با کریپتوسپوریدیوم در دام های مختلف مزرعه در ایران انجام شده است اما در سگ ها اطلاعات کمی درباره ی شیوع مولکولی این عفونت وجود دارد. بنابراین مطالعه ی حاضر جهت تعیین میزان شیوع مولکولی کریپتوسپوریدیوزیس در جمعیت سگ های شهرستان همدان در غرب ایران صورت گرفت. بدین منظور، تعداد 348 نمونه ی مدفوع از سگ های همدان شامل 149 قلاده سگ خانگی و 199 قلاده سگ بدون صاحب نگهداری شده در سایت نگهداری موقت از حیوانات بدون صاحب شهرداری همدان وپناهگاه های انجمن های مدافع حقوق حیوانات در چهارفصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان (هر فصل 87 نمونه) به همراه پرسشنامه های جداگانه برای درج اطلاعات شخصی و بالینی حیوانات مورد مطالعه ازجمله جنسیت ، نژاد ، سن ، قوام مدفوع و نشانه های بالینی جمع آوری شده و به آزمایشگاه انگل شناسی و تحقیقاتی دانشکده پیرادامپزشکی دانشگاه بوعلی سینا همدان منتقل شدند .با توجه به خظر آلودگی نمونه های مدفوع به تخم های انگل اکینوکوکوس گرانولوزوس که عامل بیماری خطرناک و بعضا کشنده ی هیداتیدوزیس در انسان است نمونه ها به مدت حداقل 2 ماه در فریزر -18 درجه سانتی گراد نگهداری شده و سپس استخراج DNA ژنومیک با استفاده از کیت تجارتی انجام شد. جهت جستجوی مولکولی حضور انگل کریپتوسپوریدیوم بخشی از ژن 18S rRNA که در همه ی گونه های انگل وجود دارد با روش PCR معمولی مورد آزمایش قرار گرفت. نمونه های مثبت با روش سنگر توالی یابی شده و مورد مطالعه ی فیلوژنتیک قرار گرفتند. جهت بررسی آماری ارتباط احتمالی بین آلودگی حیوان و ویژگی های فردی و فاکتورهای بالینی آنالیز از روش ؟؟؟ استفاده شد. در مجموع 9 نمونه (5/2 %) مثبت ارزیابی شدند. از بین متغیرهای مورد اندازه گیری در این مطالعه، فصل(024/0 P= )، سن (014/0 P= ) ، جنسیت (0001/0 P= ) و نژاد(001/0 P= ) سگ ها و نیز وضعیت مخاطات حیوان (0001/0 P= ) همبستگی معناداری با شیوع انگل داشتند. توالی یابی نشان داد که تمامی نمونه های مثبت از گونه ی کریپتوسپوریدیوم کنیس بودند. مطالعه ی حاضر برای اولین بار در ایران نشان داد که سگ های بالغ و ب

چکیده: تریپانوزوما ها انگل های تک یاخته ای تاژک داری هستند که خون و بافتهای حیوانات اهلی و وحشی و انسان در مناطق مختلف دنیا را آلوده و میزبان را بیمار می کنند. این انگل ها عمدتاً توسط گزش حشرات خون خوار میزبان واسط (مانند مگس تسه تسه و ساس تریاتوما) منتقل می شوند البته در برخی گونه ها مانند تریپانوزوما اوانسی (عامل بیماری سورا حشره ی ناقل تنها نقش ناقل مکانیکی را داشته و نقشی در سیکل زندگی انگل ندارد. این تک یاخته می تواند در حیوانات مختلف مانند شتر، اسب و سگ منجر به مرگ حیوان شود البته فرم مزمن بیماری می تواند باعث کاهش عملکرد در حیوانات گردد. به تازگی مشخص شده است انگل تریپانوزوما اوانسی می تواند انسان سالم را نیز آلوده کند و لذا به عنوان یک بیماری مشترک نو پدید درنظر گرفته می شود. بیماری سورا بیش از 90 سال است که از میزبانان پستاندار مختلفی از جمله شتر، اسب، قاطر، گاومیش گزارش شده است و اندمیک محسوب می شود. از آنجا که بیماری در مناطق جغرافیایی متفاوت وجود داشته و در سالهای گذشته مواردی از بیماری در سگهای تهران و شیراز گزارش شده است هدف از مطالعه حاضر بررسی گونه های انگلهای جنس تریپانوزوما در خون سگ های مناطق مختلف کشور بود. مواد و روشها: در این مطالعه 423 نمونه خون ورید سافن یا سفالیک از سگ های 5 شهر کشور با آب و هوای مختلف شامل 141 قلاده از همدان (%33/33)، 51 قلاده کرمانشاه (%05/12)، 80 قلاده از یزد (%91/18)، 80 قلاده از آمل (%91/18) و 71 قلاده از اهواز (%78/16) جمع آوری شد. از نمونه های خون DNA ژنومیک استخراج شده و با روش PCR معمولی با پرایمرهایی که قطعه-ی ITS گونه های تریپانوزوما ی دنیای قدیم را تکثیر می کند مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های مثبت برای تریپانوزوما اوانسی با پرایمر اختصاصی Rotat برای بررسی تریپانوزوما اوانسی تیپ A مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج: آلودگی 120 سگ ( 04/29%) با تریپانوزوما اوانسی و 10 سگ (39/3%) با تریپانوزوما ویواکس شناسایی گردید. به جز یک مورد تمامی سگ های آلوده به تریپانوزوما ویواکس واجد آلودگی همزمان با تریپانوزوما اوانسی بودند. از میان 120 سگ مبتلا به سورا آلودگی 97 قلاده (39/73%) با تریپانوزوما اوانسی تیپ A تایید شد. از میان شهرهای مورد مطالعه تریپانوزوما اوانسی در همدان، کرمانشاه، یزد، آمل و اهواز و تریپانوزوما ویواکس در همدان، کرم

جمعیت سگهای بدون صاحب در کشور طی چند سال اخیر افزایش چشمگیری داشته است. همانطور که در مطالعات قبلی نشان داده شده است دو انگل هپاتوزوئون و سرکوپیتیفیلاریا در جمعیت سگهای کشور حضور دارند اما پیش از مطالعه حاضر، اطلاعاتی درمورد کنه های ناقل آنها در ایران وجود نداشت. از این رو این مطالعه جهت تشخیص کنه های ناقل این دو انگل در دو شهر همدان و کرمانشاه در ایران با استفاده از روشهای مولکولی، کالبد گشایی و تهیه مقاطع بافتی طراحی گردید. در بازه ی زمانی مهر 1397 تا خرداد 1401 تعداد 532 سگ از شهرهای همدان (305 قلاده) و کرمانشاه (227 قلاده) جهت آلودگی به کنه های سخت مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه های جمع آوری شده از نظر مورفولوژیکی شناسایی شدند و DNAی ژنومیک از ترکیب کنه ها (بسته به میزان آلودگی از 1 تا 5 کنه) از هر سگ استخراج شد سپس با استفاده از پرایمرهای اختصاصی هپاتوزوئون و سرکوپیتیفیلاریا مورد ارزیابی مولکولی قرار گرفتند. کنه های تازه نمونه گیری شده با استفاده از نرمال سالین و متیلن بلو 9% کالبدگشایی شده و جهت حضور میکروفیلر سرکوپیتیفیلاریا و اووسیست هپاتوزوئون به روش میکروسکوپی بررسی شدند. برای تهیه مقاطع بافتی کنه ها در فرمالین 10% نگهداری شده و لام حاصله با استفاده از رنگ هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی شد. به طور کلی 3257 کنه از 161 قلاده سگ (از مجموع 532 قلاده) جمع آوری شدند (30/2%). آلودگی به کنه از 32/4% سگهای همدان و از 27/3% سگهای کرمانشاه مشاهده شد. کنه ها در مراحل تکاملی لارو، نمف، نر و ماده بوده که همگی از جنس ریپیسفالوس تشخیص داده شدند. بیشتر کنه های نر (89/24%) ریپیسفالوس سنگویینئوس بودند اما ریپیسفالوس تورانیکوس نیز در کنه های نر کرمانشاه (10/76%) مشاهده شد. نتایج مثبت در روش مولکولی جهت حضور سرکوپیتیفیلاریا (8%) و هپاتوزوئون (%16/96) در هر دو گونه کنه حاصل شد. در روش کالبدگشایی و هیستوپاتولوژی هیچ نمونه مثبتی مشاهده نگردید. در مطالعه حاضر انگلهای سرکوپیتیفیلاریا و هپاتوزوئون در کنه های ریپیسفالوس سنگویینئوس و ریپیسفالوس تورانیکوس برای اولین باردر ایران شناسایی شدند. این مطالعه اهمیت این دو گونه کنه سخت را در اپیدمیولوژی این دو انگل سگها، سرکوپیتیفیلاریا و هپاتوزوئون در دو شهر همدان و کرمانشاه نشان می دهد.

مقدمه و هدف: بیماری های انگلی دستگاه گوارش به خاطر قابل انتقال بودن به انسان از لحاظ بهداشت جامعه اهمیت فراوانی دارد و از آنجایی که تاکنون درمان یا کنترل قطعی برای این بیماری ها یافت نشده است، پیشگیری از آن ها اهمیت فراوانی دارد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی آلودگی های انگلی در مدفوع سگ های ارجاعی به درمانگاه دامپزشکی با تاکید بر گونه های سیستوایزوسپورا در ساری، مازندران بود. مواد و روش ها: از فروردین تا خرداد 1400 میزان حداقل 2 گرم نمونه مدفوع از رکتوم 120 قلاده سگ ارجاع داده شده به کلینیک های دامپزشکی شهرستان ساری اخد شد. سپس نمونه ها به آزمایشگاه انتقال داده شدند و مورد بررسی قرار گرفتند. ارتباط شیوع و شدت آلودگی با انگل های مختلف با گروه های سنی، جنس، وزن و منطقه زندگی توسط آزمون آماری دقیق فیشر با سطح اطمینان 95 درصد و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 26 تعیین شد. نتایج: میزان شیوع آلودگی انگل سیستوایزوسپورا در گروه سنی یک (کمتر از یک سال) 8/81 درصد، در گروه دو (بین یک تا سه سال)2/18 درصد و در گروه سه (بالای سه سال)، صفر درصد بود. شیوع آلودگی به این تک یاخته در سنین کم و هم چنین سگ های با وزن کم بسیار بیشتر از سنین بالا و سگ های سنگین وزن بود. در مورد، توکسوکارا کنیس، فیزالوپترا و تنی ایده نیز جنسیت عامل مهمی در شیوع آلودگی گزارش شد و در سن پایین آلودگی بیشتری مشاهده شد. هم چنین میزان شیوع آلودگی انگل سیستوایزوسپورا در جنس نر بیشتر از جنس ماده بود (جنس ماده 4/36 درصد و در گروه نر، 6/63 درصد). شیوع آلودگی تنی ایده و فیزالوپترا در جنس ماده بیشتر از جنس نر بود. شیوع آلودگی انگل توکسوکارا در گروه جنس ماده و نر مساوی بود. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که سگ های منطقه ساری در استان مازندان به انگل های گوارشی مختلفی آلوده هستند که بعضی از این انگل ها می توانند به انسان انتقال یابند. در این مطالعه، روش های درمان و داروهای ضد انگلی برای سگ پیشنهاد شده است.

بابزیوزیس یک بیماری انگلی مهم و خطرناک در بسیاری از مناطق جهان من جمله ایران بوده و می تواند خسارات اقتصادی فراوانی به صنعت دامپروری وارد آورد. بابزیا اویس و بابزیا موتاسی به عنوان عوامل ایجادکننده بابزیوزیس گوسفندی در ایران شناخته شده اند. در بررسی حاضر تعیین میزان آلودگی گوسفند و بز به انگل بابزیا در استان ایلام، قم و همدان به وسیله گسترش نازک خون و روش PCR انجام گرفت. برای این منظور در تابستان سال 1397 درمجموع 150 نمونه خون (50 نمونه از هر شهر) به صورت تصادفی از ورید وداج گوسفند و بز از مناطق مختلف جمع آوری شد. از 150 راس دام در بررسی میکروسکوپی نمونه های خون از 134 راس گوسفند 55 مورد بابزیا مثبت (66/36%) و از تعداد 16 راس بز تعداد 5 مورد بابزیا مثبت (7/35 %) مشاهده گردید. نتایج بررسی مولکولی نمونه های خون نشان داد، در گوسفند تعداد 7 مورد (66/4 %) آلوده به بابزیا بوده اند و در بز آلودگی به بابزیا مشاهده نشد. نتایج این مطالعه نشان داد، بیماری بابزیوزیس در بین گوسفندان شهرهای همدان و قم وجود دارد. همچنین در بررسی میکروسکوپی نمونه های غدد بزاقی کنه ی مشخص شد که از تعداد 253 مورد کنه ی 229 مورد نر (51/90%) و 24 مورد ماده (48/9%) هستند. کنه ی های نر به 4 نوع ریپی سفالوس بورسا 71 مورد نشد (04/31%) و همافیزالیس پونکتاتا 38 مورد (593/16%) و هیالوما اکسکاواتوم 62 مورد (074/27%) و هیالوما مارژیناتوم 58 مورد (32/25%) شناسایی شدند و تعداد کنه های ماده، ریپی سفالوس بورسا 14 مورد (333/58%) و هیالوما 10 مورد (66/41%) بدون تعیین گونه گزارش گردید.

هیداتیدوزیس بیماری مهم مشترک بین انسان و حیوان است که به وسیلهی مرحلهی لاروی سستودی از خانواده تنیایده از جنس اکینوکوکوس ایجاد میگردد.گوشت خواران میزبان نهایی انگل هستند و انسان به عنوان میزبان واسط، از طریق خوردن آب، سبزیجات و مواد غذایی آلوده به تخم انگل مبتلا میشود. طبق مطالعات گذشته، از موادی مانند نمک هایپرتونیک و نیترات نقره برای غیرفعال شدن محتویات کیست شده که عوارض جانبی به همراه داشته است؛ بنابراین نیاز به یافتن یک پروتواسکولکسکش جدید با کارایی و تاثیر بیشتر و عوارض کمتر همیشه موردتوجه بوده است. باتوجه به اینکه منابع گیاهی حاوی ترکیبات مفید سازگار با بدن بوده و غالباً فاقد عوارض ناخواسته هستند میتوانند بهعنوان جایگزین مناسب انتخاب شوند.عصاره گیری در سه زمان 24 ساعت، 48 ساعت و 72 ساعت در دمای ثابت 40 درجه و به سه شکل آبی، هیدروالکلی و الکلی انجام شد. تعداد عصارهها 36 عدد بود و با انجام تستهای فعالیت آنتی اکسیدانی گیاهی و بررسی نتایج و تجزیه وتحلیل داده ها توسط نرم افزار Design expert بهترین عصارهها و بهترین زمان ترکیبات گیاهی برای مواجهه با پروتواسکولکسها انتخاب شدند.. سپس از گیاهان آسیاب شده موجود عصاره گیری با غلظت منتخب انجام گردید. از شهریور تا دی ماه 1400 کبدهای آلوده به کیست هیداتیک از کشتارگاه همدان جمع آوری شد و جهت انجام آزمایش به آزمایشگاه انگل شناسی دانشگاه بوعلی سینا منتقل شد. تمامی محتویات کیست به کمک سرنگ به درون لولههای فالکون منقل گردید، پس از سانتریفیوژ مایع رویی دور ریخته شد و در صورت بارور بودن کیست میزان زنده مانی پروتواسکولکسها با تست ائوزین تعیین گردید.آن دسته از پروتواسکولکسهایی که مرده بودند به دلیل خاصیت نفوذپذیری غشا به رنگ قرمز و پروتواسکولکسهای زنده بی رنگ دیده میشدند. این تحقیق در غلظت ثابت عصارهها و تکرار 4 بار آزمایش انجام گردید. مقایسه میانگین با آزمون چند دامنهای دانکن در سطح احتمال 5/0 و آزمون تجزیه واریانس از SASS 9.1 استفاده گردید. عصاره بهینه خوشاریزه تاثیر 100 درصد کشندگی در زمان 5دقیقه پس از مواجهه را داشت. عصاره بهینه بره موم در زمانهای 5، 15 و 30 دقیقه پس از مواجهه به ترتیب توانست 16/94 ، 100 و 100 درصد پروتواسکولکسها را از بین ببرد. عصاره بهینه بن سرخ نیز در زمانهای 5، 15 و 30 دقیقه پس از مواجهه به ترتیب توانست 27/90

گنجشک سانان به راسته ای از پرندگان به نام Passeriformis تعلق دارند که بیش از نیمی از تمام گونه های پرندگان را شامل می شود. بیماریهای انگلی عامل آلودگی و مرگ و میر تعداد قابل ملاحظه ای از افراد انسانی و حیوانات در جهان هستند. انگل های مهم دستگاه گوارش پرندگان در ایران، نماتودها ، سستودها و ترماتودها می باشند. در این پژوهش، تعداد 96 قطعه پرنده از پنج منطقه جغرافیایی مختلف از شهر همدان به روش زنده گیری صید شدند. در آزمایشگاه پس از بررسی وضعیت کلی، پرنده با استفاده از داروی هالوتان آسان کشی شده و اندازه، وزن و جنسیت پرنده ثبت شد. پس از باز نمودن بدن پرنده با استفاده از یک قیچی ضدعفونی شده، اندام های داخلی از زیرمنقار تا رکتوم مورد بررسی قرار گرفت. بررسی ها در چهار مرحله انجام شد: مرحله اول بررسی بافت های اطراف مری و نای در زیر لوپ، مرحله دوم جداسازی مری از چینه دان و با ز نمودن لوله مری و بررسی آن، مرحله سوم بررسی چینه دان تا ابتدای دوازدهه و مرحله چهارم بررسی لوله گوارش از ابتدای دوازدهه تا ابتدای راست روده.بخش های مختلف لوله گوارش در این بررسی، باز شده و در زیر لوپ جهت تشخیص حضور آلودگی ها مشاهده گردید. نمونه های جداسازی شده پس از فیکس در اتانول 70% و قرار گرفتن روی لام فیکس شد. تعداد سه گونه سستود Monopylidium passerinum، Anonchotaenia sp.، Raillietia tetragona، یک نمونه آکانتوسفال Mediorhynchus sp. و یک نمونه نماتود Hartertia gallinarum مورد شناسایی قرار گرفت.

تمام گونه های پرندگان حداقل به یک نوع از انگل های خارجی آلوده هستند. با وجود تنوع بالای انگل های خارجی در پرندگان و سایر موجودات زنده، هنوز گونه های کمی از آنها معرفی شده اند. در این مطالعه به بررسی انگل های خارجی گنجشک سانان شهر همدان پرداخته شد. تعداد 96 پرنده شامل 88 قطعه گنجشک خانگی و 8 قطعه سار اروپایی از 5 منطقه جغرافیایی متفاوت از شهر همدان مورد بررسی قرار گرفتند. از 15 پرنده شپش و از 40 پرنده جرب جدا گردید. تعداد 20 پرنده آلودگی همزمان شپش و جرب را نشان دادند. شپش های جدا شده متعلق به جنس های Myrsidea و Menacanthus از خانواده Menoponidae و جنس Brueelia از خانواده Philopteridae بودند. جرب های جدا شده به جنس Dermanyssus از خانواده Dermanyssidae، جنس Trouessartia از خانواده Trouessartiidae و جنس Ornithocheyletia از خانواده Cheyletidae تعلق داشتند. جرب ها در مقایسه با شپش ها دارای طیف وسیع تری از میزبان ها بوده و قادر به انتقال آلودگی ها و بیماری های گوناگون به میزبان های خود می باشند. شپش ها دارای اختصاصیت میزبانی بیشتری نسبت به جرب ها هستند که این مسئله می تواند به تشخیص آلودگی ها و بیماری ها قابل انتقال از طریق شپش ها در بین گنجشک سانان کمک کند.

این پایاننامه با هدف بررسی بقایای انگلی انسانی احتمالی یافت شده در محوطهی تاریخی گورستان دهپایین یاسوج به انجام رسیده است. در ایران مطالعات معدودی در زمینهی باستان انگلشناسی انجام شدهاست و نمونههای حاصل از کاوشهای باستانشناسی و در دسترس برای مطالعه در این زمینه کافی نیست. لذا بررسی و تحقیق به روش آزمایشگاهی (میکروسکوپی) در مورد زیست نهشته ها از استخوان های انسانی از جمله تخمانگل که از محوطهی باستانی گورستان دهپایین یاسوج برداشتشده است، میتواند اطلاعاتی در خصوص نحوهی زندگی جوامع عصر مفرغ و شیوع عوامل زیستی انگلی در نمونههای این محوطهی باستانی در عصر مفرغ را حاصل کند. به همین منظور از نمونههای استخوان و رسوبات خاک ناحیه لگن، استخوان خاجی شکم، استخوان مهرههای کمری و سطوح پشتی دنده ها، خاک زیر لگن برداشت شده از گورستان ده پایین یاسوج طی کاوش باستان شناسی، نمونه برداری انجام شده است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و تشخیص گونههای انگل موجود در بقایایزیستی، بررسی سطح بهداشت در استقرارهای دورهی مفرغ است. در این تحقیق برای شناسایی تخم انگل های باستانی موجود در خاک بقایای استخوانی گورستان ده پایین یاسوج از روش آنالیز میکروسکوپی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد؛ در داخل نمونه های زیستی 9 نمونه مشکوک به تخم انگل است و نتایج شناسایی تخم انگل ها منفی بود و این 9 نمونه به اسپورهای گیاهی آلوده هستند.

گونه های جنس بارتونلا باکتری های بیماری زای کم تر شناخته شده ای هستند که طیف وسیعی از حیوانات اهلی، وحشی و هم چنین انسان ها را آلوده می کنند. در حال حاضر بیماری زایی حداقل 17 از 40 گونه/زیرگونه از این باکتری ها در انسان و حیوانات شناخته شده است. اما علی رغم اینکه عفونت های بارتونلایی از عوامل بیماری زای مشترک بین انسان و دام می باشند، اطلاعات محدودی در مورد میزان فراوانی و انواع گونه های آلوده کننده ی سگ ها و گربه ها در ایران وجود دارد. این مطالعه با هدف شناسایی مولکولی گونه های مختلف بارتونلا در سگ ها و گربه ها و ناقل های بندپای آن ها در شهرستان های همدان وکرمانشاه انجام گرفت. DNA ژنومیک خون 100 قلاده سگ شامل سگ های خانگی، خیابانی و پناهگاهی شهرستان های همدان (45 قلاده سگ) و کرمانشاه (55 قلاده سگ) و نیز 87 قلاده گربه شهرستان های همدان (26 قلاده گربه) و کرمانشاه (61 قلاده گربه) از هر دو جنس ماده و نر استخراج شد. همچنین DNA ژنومیک 25 کک کتنوسفالیدس کنیس، 6 کک پولکس ایریتانس و 12 کنه ریپیسفالوس سنگویینئوس که از 9 سگ آلوده جمع آوری شده بود استخراج شد. نمونه ها با استفاده از PCR معمولی جهت شناسایی قطعاتی از ژن های ITS، rpoB و gltA اختصاصی جنس بارتونلا بررسی شدند. درنهایت توالی نوکلئوتیدهای نمونه های مثبت مورد آنالیز فیلوژنتیکی قرار گرفتند. از 100 قلاده سگ بررسی شده تعداد 14 قلاده سگ (10 قلاده از همدان برابر 2/22 درصد جمعیت مورد مطالعه و 4 قلاده از کرمانشاه برابر 2/7 درصد) و از 87 قلاده گربه ی بررسی شده تعداد 9 قلاده گربه (1 قلاده از همدان برابر 84/3 درصد و 8 قلاده از کرمانشاه برابر 11/13 درصد) آلوده به گونه های بارتونلا گزارش شدند. نتایج توالی یابی نشانگر آلودگی به بارتونلا وینسونیای تحت گونه برخوفیای و کاندیداتوس بارتونلا مریوکسیای در سگ ها و آلودگی به بارتونلا هنسله و بارتونلا کلاریژیه در گربه های هر دو منطقه بود. هیچ یک از نمونه های کک آلوده تشخیص داده نشدند اما یک کنه ریپیسفالوس سنگویینئوس از یک سگ که فاقد آلودگی در خون خود بود واجد DNA بارتونلا تشخیص داده شد. نتایج مطالعه ی حاضر نشان داد که سگ ها و گربه های همدان و کرمانشاه آلوده به گونه های مختلف زئونوتیک بارتونلا هستند که اهمیت این بیماری را در منطقه مشخص می کند. کنترل موثر انگل های خارجی، معاینه منظم سگ ها و گر

مقدمه:در جامعه ی مدرن حیوانات خانگی نقش مهمی در زندگی جوامع سراسر جهان دارند و در بسیاری از خانواده ها نقش مهمی به عنوان همدم دارند. اما به خوبی مستند شده است خطرات بهداشتی زیادی در ارتباط با نگهداری از حیوانات خانگی مانند آلودگی های انگلی، باکتریایی، قارچی، ویروسی وجود دارد که می تواند از طریق حیوان خانگی به انسان منتقل شود. این مطالعه با هدف بررسی میزان آگاهی، نگرش و عملکرد صاحبان حیوانات خانگی نسبت به بیماری های انگلی در شهرهای همدان و کرمانشاه انجام شد. روش کار: این مطالعه توصیفی مقطعی در سال 1398 بر روی 200 نفر از صاحبان حیوانات خانگی شهرهای همدان و کرمانشاه انجام گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات یک پرسشنامه محقق ساخته بود که پایایی و روایی پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت و تایید گردید. داده های جمع آوری شده با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روش های توصیفی با استفاده از میانگین و انحراف معیار و روش تحلیلی با استفاده از آزمون من ویتنی می باشد. نتایج: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد، که بین شرکت کنندگان هر دو شهر از لحاظ دانش آن ها نسبت به بیماری های انگلی تفاوت آماری معنی داری وجود دارد.001/0 =p-valueکه کوچکتر از ( > p-value 05/0 ) است، و از لحاظ نگرش تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد. 473/0 =p-value که بیشتر از ( > p-value 05/0 ) است و عملکرد آن ها نسبت به بیماری های انگلی نیز تفاوت آماری معنی داری وجود دارد و 001/0 = p-value که کوچکتر از ( > p-value 05/0 ) است. میانگین نمره دانش کسب شده در کرمانشاه و همدان به ترتیب (68/17 و05/15) بود که میانگین شهرکرمانشاه بالاتر بود. میانگین نمره نگرش کسب شده در کرمانشاه و همدان به ترتیب (01/17 و 05/16) بود که میانگین نمره کرمانشاه بالاتر بود. میانگین نمره عملکرد کسب شده در کرمانشاه و همدان به ترتیب (8/54 و 3/50) بود که میانگین نمره ی شهر کرمانشاه بالاتر بود. در شهر کرمانشاه ضریب همسبتگی اسپیرمن نشان داد بین نمره ی آگاهی و عملکرد ارتباط مستقیم و معناداری مشاهده شد (655/0 =rو 001/0>P). همچنین نتایج این آزمون نشان داد بین نمره ی نگرش و آگاهی نیز ارتباط مستقیم و معناداری وجود داشت (390/0 =rو 001/0>P). همچنین یافته ها نشان داد بین نگرش افراد و عملکرد نیز ارتباط مستقیم و معناداری یافت شد (354/0 =rو 001/0>P). در شهر همدان ضریب

چکیده: پشه هاناقلبیماری هایینظیرمالاریا،فیلاریازیسوآنسفالیت هایویروسی،تیفوس،طاعون،تبزردوسایربیماری هایمنتقلهمیباشد.در حال حاضر غالبا برای مبارزه با پشه هااز حشره کش های شیمیایی استفاده می شود، اگرچه اینحشره کش هامی توانند نتایج فوری برای کنترل حشرات ارائه دهنداما به علت: مقاومت ایجاد شده در پشه ها نسبت به حشره کش هایشیمیایی، هزینه های عملیاتی بالا، سمیت بالقوه این حشره کش ها، اثرات مخربی که روی محیط زیست دارند، اثر سوئی که بر موجودات غیر هدف از جمله انسان دارند، برای کنترل ناقلین توصیه نمی شود؛ بنابراین ضرورت مبارزه بیولوژیک با پشه ها مورد توجه بسیاری از محققین قرار گرفته است. در مطالعه حاضر اثر لاروکشی اسانس دو گونه گیاهی تحت عنوان نعنا و رزماری در برابر لارو پشه کولکسبررسی شد.برای هر اسانس به طور همزمان با اثر بخشی سری غلظت ها دو گروه کنترل مثبت و کنترل منفی(آب مقطر) نیز راه اندازی شد و از هر اسانس چهار سری غلظت (10، 50، 200 و 600ppm) تهیه گردید. برای این کار از خرداد تا شهریور ماه سال 1397 تعداد 1500 لارو پشه کولکس از چهار منطقه از رودخانه قره چای واقع در شهرستان خنداب از توابع استان مرکزی گرفته و مورفولوژیک تشخیص داده شد و به دوازده گروه تقسیم شدند، به عبارتی شش گروه برای اسانس رزماری و شش گروه برای اسانس نعنا در نظر گرفته شد(چهار گروه برای غلظت های 10، 50، 200 و 600ppm ، یک گروه برای کنترل مثبت و یک گروه برای کنترل منفی)، برای هر گروه ده عدد لارو به صورت تصادفی انتخاب شدند. میزان مرگ و میر لاروها در زمان های 6، 12، 24، 48و 72 ساعت بررسی شد و در طی این زمان، غذایی به لارو داده نشد و برای هر غلظت،سه بار آزمایش تکرار گردید. معیار تایید مرگ لاروها عدم حرکت آن ها پس از تحریکات مکانیکی با یک سوزن در ناحیه گردنی لاروها بود. در آنالیز مقایسه ای حاصل از این آزمایش اسانس نعنا در غلظت ppm 200 و در زمان 6 ساعت، بالاترین میزان سمیت و لاروکشی را از خود نشان داد، طوری که بعد از مشاهده در آزمایش اول از تعداد ده عدد لارو، یک عدد زنده بود و در آزمایش های دوم و سوم هر ده عدد لارو از بین رفته بودند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که در شرایط آزمایشگاهی هر دو گیاه مورد مطالعه بخصوص نعنامی تواند به عنوان یک جایگزین بالقوه برای کنترل بیولوژی لارو کولکس در نظر گرفته شوند.