داود عسگری

چکیده: این تحقیق به منظور بررسی اثر اسید هیومیک و بستر کاشت روی رشد و برخی ویژگی های فیزیولوژیکی کاهو (lactuca sativa L.) در کشت بدون خاک انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار روی کاهو رقم فردوس فلات انجام شد. فاکتور اول غلظت اسید هیومیک در سه سطح صفر، 500 و 1000 میلی گرم در لیتر و فاکتور دوم نوع بستر کشت در سه سطح پرلیت و کوکوپیت، پرلیت و پالم پیت ،کوکوپیت و پالم پیت هر یک به نسبت مساوی بود. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد کاربرد اسیدهیومیک سبب افزایش وزن تر و خشک برگ و ریشه، طول ریشه، عملکرد بوته، غلظت عناصر فسفر، پتاسیم، نیتروژن و افزایش در میزان کلروفیل a، b، کل و نرخ فتوسنتز گردید. نوع بستر کشت نیز بر صفات رویشی، غلظت فسفر، پتاسیم، نیتروژن،کلروفیل، نرخ فتوسنتز معنی دار بود. برهمکنش دو تیمار اثر معنی داری بر صفات وزن خشک برگ، قطر طوقه، تعداد برگ و کلروفیل b نداشتند. اثر متقابل کود اسید هیومیک و بستر کشت نشان داد که بیشترین وزن تر برگ، عملکرد، سطح برگ، وزن تر و خشک ریشه، شاخص کلروفیل در تیمار 1000 میلی گرم اسیدهیومیک و بستر کوکوپیت + پالم پیت بدست آمد که با سطح 1000 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک و بستر کوکوپیت + پرلیت تفاوت معنی داری نشان نداد. بیشترین غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلروفیل a، کل در تیمار 1000 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک و بستر کوکوپیت + پالم پیت حاصل شد. تیمار 1000 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک در بستر پالم پیت + کوکوپیت سبب افزایش 34 و 61 درصدی فتوسنتز نسبت به سطوح 500 میلی گرم بر لیتر و عدم کاربرد اسید هیومیک در این بستر گردید. همچنین کاربرد 1000 میلی گرم بر لیتر اسید هیومیک در بستر پالم پیت + کوکوپیت سبب افزایش 20 و 50 درصدی نیتروژن نسبت به 500 میلی گرم بر لیتر اسید هیومیک و عدم کاربرد اسید هیومیک گردید. در بستر کشت پالم پیت + پرلیت در اکثر صفات با افزایش اسید هیومیک تفاوت معنی داری با سطح عدم کاربرد اسید هیومیک نشان نداد. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که کاربرد اسید هیومیک تاثیر به سزایی در افزایش عملکرد کاهو داشته و سبب افزایش صفات رویشی و فیزیولوژیکی گردید. همچنین کاربرد بستر کشت کوکوپیت + پالم پیت نسبت به سایر بسترهای کاربردی در این پژوهش، بستر مناسب برای کشت کاهو بوده و از لحاظ اقتصادی مقرون به ص

چکیده: تجمع نیترات در بیشتر سبزی های برگی هنگامی اتفاق می افتد که میزان جذب نیترات توسط گیاه از میزان مصرف آن بیشتر باشد. در این پژوهش اثر افزایش غلظت مولیبدن بر میزان تجمع نیترات در ریحان در سیستم هیدروپونیک در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1400 بررسی شد. این پژوهش به صورت یک آزمایش فاکتوریل، دارای دو فاکتور بر پایه طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار انجام گردید. فاکتور اول افزودن نیترات (از نمک نیترات کلسیم) به محلول استاندارد هوگلند در سه سطح شامل شاهد (صفر)، 10 و 20 درصد (16.5 و 18 میکرومولار) و فاکتور دوم افزودن غلظت مولیبدن (از نمک مولیبدات سدیم) به محلول استاندارد هوگلند در سه سطح شامل شاهد (صفر)، 5 و 10 میکرومولار بودند که درمجموع 9 تیمار اعمال شد. برای هر تکرار چهار بوته در نظر گرفته شد که درمجموع 108 بوته مورداستفاده و ارزیابی قرار گرفت. بستر کشت شامل کوکوپیت و پرلیت با نسبت مساوی بود . نتایج این تحقیق نشان داد که تمامی ویژگی های مورد بررسی بجز تعداد میانگره و قطر ساقه به طور معنی داری تحت تاثیر اثرات اصلی کاربرد نیترات کلسیم و مولیبدات سدیم قرار گرفتند، ولی اثرات متقابل آنها تنها برای تعداد میانگره، درصد ماده خشک هوایی و ریشه، مقدار کلروفیل a، میزان عناصر پتاسیم و فسفر ریشه و اندام هوایی، نیترات ریشه، مالون دی آلدئید، فنل کل و فلاونوئید کل و خاصیت آنتی اکسیدانی معنی دار گردید، به طوری که کاربرد نیترات کلسیم به میزان 18 میلی مولار در محلول غذایی موجب افزایش صفات رشد، رنگدانه کلروفیل و ویتامین ث و نیترات اندام هوایی شد ولی مقدار عناصر پتاسیم و فسفر و نیز نیترات ریشه در اثر کاربرد نیترات کلسیم کاهش یافت. کاربرد مولیبدات سدیم به میزان 10 میکرومولار موجب افزایش صفات رشد نظیر عملکرد، ارتفاع بوته، تعداد برگ و میانگره و درصد ماده خشک هوایی گردید. نتایج مقایسات میانگین اثرات اصلی نشان داد که بیشترین نیترات اندام هوایی با میانگین 0332/0 میلی گرم بر گرم وزن تر مربوط به عدم کاربرد نیترات کلسیم بود و کمترین میزان نیز با میانگین 0329/0 میلی گرم بر گرم وزن تر مربوط به تیمار مصرف 18 میکرومولار نیترات کلسیم بود. نتایج مقایسه میانگین اثر اصلی کاربرد مولیبدات سدیم نشان داد که بیشترین نیترات اندام هوایی با میانگین 0334/0 میلی گرم بر گرم وزن تر مربوط به کاربرد 5/0 می

چکیده: سلنیوم عنصری ریز مغذی با خواص آنتی اکسیدانی، ضدسرطانی و ضدمیکروبی است که برای سلامت انسان و حیوانات ضروری می باشد، در حالیکه برای گیاهان عالی ضروری شناخته نشده است. جهت مصرف بهینه ی این عنصرراستراتژی های مکمل مختلفی ، از جمله غنی سازی سبزیجات خوراکی رواج پیدا کرده اند.شاهی یا تره تیزک از سبزی های بومی و پرمصرف در ایران است که با وجود سابقه ی کشت و کار طولانی کمتر مورد تحقیق قرار گرفته است. در این پژوهش تاثیر سلنیوم از طریق اضافه کردن به محلول هوگلند به صورت سلنات سدیم در غلظت های 5/2، 5 و 10 میکرومولار و سلنیت سدیم در غلظت های 5، 10 و 20 میکرومولار بر عملکرد، تجمع نیترات و برخی صفات رشدی و فیتوشیمیایی شاهی در شرایط کشت بدون خاک در گلخانه تحقیقاتی و آزمایشگاه گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش به صورت یک طرح کاملا تصادفی در سه تکرار و با هفت تیمار انجام گرفت. نتایج نشان داد سلنیوم باعث بهبود وزن تر و خشک اندام هوایی، تعداد برگ، سطح برگ و بیوماس کل در تیمار 10 میکرومولار سلنیت سدیم و بهبود وزن تر و خشک ریشه در تیمار 5 میکرومولار سلنات سدیم گردید. مقادیر کلروفیل کل، a و b ، در تیمار 10 میکرومولار سلنیت سدیم بالاترین غلظت را نشان دادند. بیشترین مقدار کارتنوئید مربوط به تیمار 5/2 میکرومولارسلنات سدیم بود.بیشترین مقدار فتوسنتز، هدایت روزنه ای و تعرق در تیمار 10 میکرومولار سلنیت سدیم همراه با سلنات سدیم 10 میکرو مولار و بیش ترین میزان کارایی مصرف آب در تیمار شاهد به دست آمد. تیمارهای مختلف سلنیوم باعث افزایش غلظت فنل، فلاونویید و ظرفیت آنتی اکسیدانی نسبت به عدم تیماردهی گردید که بالاترین غلظت آن مربوط به تیمار 10 میکرومولار سلنیت سدیم بود. بیش ترین محتوای سلنیوم در برگ شاهی با تیمار 20 میکرومولار سلنیت سدیم و 10 میکرومولار سلنات سدیم به دست آمد که منجر به افزایش حدود سه برابری محتوای سلنیم نسبت به گیاهان شاهد گردید.به طور کلی غلظت های مختلف منابع سلنیوم منجر به کاهش سطح نیترات گردید.بیشترین میزان کاهش نیترات به میزان حدود 57 درصد در تیمار 5 میکرومولار سلنات سدیم دیده شد.

عمر گلجای کوتاه گل های شاخه بریده از عوامل محدودکننده در فروش و نگهداری این گل ها پس از برداشت است. در این مطالعه تاثیر تیمارهای شیمیایی شامل 200 میلی گرم در لیتر سولفات آلومینیوم، 300 میلی گرم در لیتر اسیدسیتریک و 50 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین به تنهایی و در ترکیب با یکدیگر به همراه نگهداری در دمای پایین به روش انبار مرطوب بر طول عمر و برخی صفات کیفی گل شاخه بریده رز رقم آوالانژ به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. تمامی تیمارها حاوی 2 درصد ساکارز بودند. صفت های اندازه گیری شده شامل عمر گلجای، قطر گل، میزان جذب محلول، وزن تر نسبی، محتوای نسبی آب گلبرگ، نشت الکترولیت غشاء گلبرگ، محتوای کلروفیل برگ، میزان کربوهیدرات محلول گلبرگ، pH محلول نگه دارنده، جمعیت باکتری محلول و جمعیت باکتری انتهای ساقه بودند. برای بررسی اثر مدت زمان نگهداری در دمای پایین بر صفات اندازه گیری شده، گل ها پس از اعمال تیمارهای شیمیایی به سردخانه منتقل شده و پس از 8، 12 و 16 روز از سردخانه خارج و برای اندازه گیری صفات به دمای محیط منتقل شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که تیمار سولفات آلومینیوم به همراه ساکارز با طول عمر 777/16 و تیمار اسیدسیتریک به همراه ساکارز با 611/14 روز نسبت به شاهد، عمر گلجای گل شاخه بریده رز را به ترتیب به میزان 889/4 و 723/2 روز افزایش دادند. همچنین بیشترین میزان قطر گل، جذب محلول، وزن تر نسبی، محتوای نسبی آب گلبرگ، محتوای کربوهیدرات محلول گلبرگ و کمترین میزان باکتری محلول و انتهای ساقه در تیمار سولفات آلومینیوم به همراه ساکارز مشاهده شد. تیمار بنزیل آدنین بیشترین میزان رنگیزه های فتوسنتزی شامل کلروفیل کل، a و b و همچنین کمترین مقدار نشت الکترولیت را نسبت به تیمار شاهد و بقیه تیمارها به خود اختصاص داد. کمترین میزان pH محلول نگه دارنده نیز در تیمار سولفات آلومینیوم در ترکیب با اسیدسیتریک به دست آمد. افزایش مدت زمان نگهداری در دمای پایین تاثیر منفی بر اکثر صفت های اندازه گیری شده پس از خروج از سردخانه داشت و باعث کاهش کیفیت و عمر گلجای گل ها شد. بنابراین با توجه به اثر مثبت تیمار 200 میلی گرم در لیتر سولفات آلومینیوم به همراه ساکارز بر بیشتر صفت های اندازه گیری شده به ویژه صفت عمر گلجای، این تیمار به همراه 8 روز نگهداری در دمای پایین جه

گل شاخه بریده سوسن از با ارزش ترین و پرفروش ترین گل های بریدنی در جهان و ایران است. مشکلات عمده این گل شاخه بریده ماندگاری کم آن پس از برداشت است. به منظور یافتن یک ترکیب مناسب، برای افزایش صفات کیفی و کمی و افزایش عمر پس از برداشت گل شاخه بریده سوسن رقم ناونا گل ها از گلخانه ای واقع در اصفهان بلافاصله به آزمایشگاه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا انتقال داده شدند و آزمایشی بر مبنای طرح کاملاً تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل آب مقطر (شاهد)، ساکاروز 4 درصد، اسید سالیسیلیک در غلظت های 25، 50 و 75 میکرومولار و اسید سیتریک در غلظت های 100 و 200 میلی گرم در لیتر بودند. ویژگی های اندازه گیری شده شامل قطر ساقه، طول و قطر غنچه و گل، زمان باز شدن اولین غنچه، زمان پیری، زرد شدن برگ، عمر گلجای، جمعیت باکتری موجود در انتهای ساقه و محلول نگهدارنده بودند که تغییرات وزن تر گل، محتوای نسبی آب گلبرگ و برگ، نشت الکترولیت، میزان گاز اتیلن، مالون دی آلدهید، محتوای کلروفیل کل، میزان کاروتنوئید، تغییرات اسیدیته و هدایت الکتریکی محلول نگهدارنده طی 14 روز مورد سنجش قرار گرفتند. در تمامی صفات مورد بررسیشده تحت تاثیر تیمارهای استفاده شده قرار گرفتند و در مقایسه با تیمار شاهد کمیت و کیفیت بهتری داشتند. براساس نتایج تیمارهای اسید سیتریک 200 میلی گرم در لیتر و تیمار اسید سالیسیلیک 75 میکرو مولار مطلوب ترین اثر را بر صفات ظاهری گل، عمر گلجای و جمعیت باکتری موجود در انتهای ساقه و محلول نگهدارنده نشان دادند. تیمارهای اسید سالیسیلیک 50 و 75میکرومولار منجر به حفظ بیشتر کلروفیل و کمترین میزان کاروتنوئید شدند. بیشترین تغییرات اسیدیته و هدایت الکتریکی گلجای در نمونه های دارای ساکاروز 4 درصد و تیمار شاهد دیده شد و کمترین میزان آنها در تیمار اسید سیتریک 200 میلی گرم در لیتر مشاهده گردید. تیمارهای مختلف اسید سالیسیلیک و اسید سیتریک بر کاهش تولید اتیلن، نشت یونی و میزان مالون دی آلدهید موثر بودند تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند. بیشترین محتوای نسبی آب برگ و گلبرگ در نمونه های تحت تیمار اسید سالیسیلیک 75 میکرومولار و تیمار اسید سیتریک 100 میلی گرم در لیتر دیده شد. بیشترین وزن تر گل در نمونه هایی که با اسید سالیسیلیک 75 میکرومولار و اسید سیتریک 200 میلی گرم در لیتر تیما

تجمع نیترات یک مشکل شایع در بیشتر سبزی های برگی است و هنگامی اتفاق می افتد که میزان جذب نیترات از میزان مصرف آن توسط گیاه فراتر رود. در این پژوهش اثر افزایش غلظت مولیبدن بر میزان انباشت نیترات در کاهو (Lactuca sativa L.) رقم "رایدر " در شرایط کشت بدون خاک بررسی شد که در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1400 اجرا شد. این مطالعه به صورت یک آزمایش فاکتوریل، دارای دو فاکتور در قالب طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار انجام گردید. فاکتور اول افزودن نیترات (از نمک نیترات کلسیم) به محلول استاندارد هوگلند در سه سطح شامل (صفر)، 10 و 20 درصد و فاکتور دوم افزودن غلظت مولیبدن (از نمک مولیبدات سدیم) در سه سطح شامل صفر (شاهد)، 5 و 10 میکرومولار بودند که درمجموع 9 تیمار اعمال شد. برای هر تکرار چهار بوته در نظر گرفته شد که درمجموع 108 بوته مورداستفاده قرار گرفت. بستر کشت شامل کوکوپیت و پرلیت با نسبت مساوی بود. ویژگی های اندازه گیری شده عبارت از صفات رشد شامل: وزن تر و وزن خشک ریشه، وزن تر و وزن خشک برگ و درصد ماده خشک برگ و صفات بیوشیمیایی شامل: میزان کلروفیل های a، b و کل و کاروتنوئید کل، اندازه گیری ویتامین ث، ظرفیت آنتی اکسیدانی برگ، میزان فنل کل، نیتروژن، پتاسیم، مولیبدن و فسفر برگ، میزان نیترات در ریشه و برگ و فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در ریشه و برگ بودند که در پایان رشد اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش میزان غلظت مولیبدن در محلول هوگلند، میزان مولیبدن در برگ نیز افزایش یافت و در مقابل، میزان نیترات برگ کاهش پیدا کرد، به طوری که در غلظت 10 میکرومولار مولیبدن، بیشترین میزان کاهش تجمع نیترات دیده شد. افزودن نیترات بیشتر از میزان استاندارد باعث افزایش وزن تر و وزن خشک اندام هوایی و وزن تر ریشه گردید. تجمع مولیبدن در ریشه باعث افزایش وزن خشک ریشه نسبت به شاهد شد. استفاده از تیمار نیترات و مولیبدن باعث ایجاد تغییرات معنی داری در میزان کلروفیل های a، b و کل شد. همچنین با کاربرد تیمار های نیترات و مولیبدن میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی، میزان فنل کل و ویتامین ث در برگ کاهو افزایش یافت. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق می توان توصیه کرد که با اضافه کردن مولیبدن به محلول غذایی هوگلند در سیستم هیدروپونیک برای پرورش کاهو، نیترات موجود در برگ های این گیاه کاهش می ی

اسفناج با نام علمی Spinacia oleracae از جمله سبزیجات مغذی بوده که استفاده جهانی دارد. این سبزی قابلیت بالای در تجمع نیترات داشته و غلظت بیش از حد زیاد نیترات در این سبزی برای سلامتی انسان ها مضر است. روش های متفاوتی به هدف کاهش تجمع نیترات استفاده می شود؛ از آن جایکه سلنیوم و ملاتونین در کاهش تجمع نیترات موثر اند در این پژوهش اثر این دو در کاهش تجمع نیترات در اسفناج مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی شامل، سلنیوم از منبع سلنات سدیم (0، 5 و 10 میکرومولار) و ملاتونین (0، 50 و 100 میکرومولار) انجام شد. ملاتونین بصورت محلول پاشی برگی در مرحله سه برگی و پس از غروب آفتاب دوبار به فاصله یک هفته انجام شد و سلنیوم از طریق محلول غدایی هوگلند به گیاهان داده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که، کاربرد سلنوم و ملاتونین سبب افزایش صفات رشدی نظیر، بیوماس کل وزن تر، وزن تر اندام هوایی، وزن تر برگ و بیوماس کل وزن خشک نسبت به شاهد شد. کاربرد سلنیوم و ملاتونین سبب افزایش بعضی از صفات بیوشیمیاوی مانند، فنل کل و فلاونوئید، ظرفیت آنتی اکسیدانی و سلنیوم برگ شد. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که سلنیوم و ملاتونین در کاهش تجمع نیترات در برگ و ساقه موثر هستند که اثر بخشی شان بستگی به غلظت آن ها دارد. بیشترین میزان نیترات در برگ و ساقه و کمترین میزان فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در برگ و ساقه گیاهان شاهد وجود داشت. کمترین میزان نیترات در برگ و ساقه در ترکیب تیماری 5 میکرومولار سلنیوم و 100 میکرومولار ملاتونین بدست آمد که میزان نیترات در برگ به 65 درصد و در ساقه به 52 درصد کاهش و میزان فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در برگ 32 درصد و در ساقه 65 درصد افزایش نسبت به شاهد نشان داد. بنابرین ترکیب تیماری 5 میکرومولار سلنیوم و 100 میکرومولار ملاتونین بهترین اثر در افزایش بیوماس کل (تر و خشک) و کاهش تجمع نیترات در اسفناج داشت.

گل شاخه بریده ژربرا(Gerbera jamesonii) ارزش اقتصادی زیادی در صنعت بین المللی گل های شاخه بریده دارد. ژربرا به دلیل حساسیت به میکروارگانیسم های درون محلول نگهدارنده که سبب بسته شدن آوند ها می شوند، عمر پس از برداشت کمی دارد. برای افزایش عمر گل های شاخه بریده و همچنین حفظ کیفت آن ها از ترکیبات میکروب کش متفاوتی استفاده شده اما به علت مضرات مواد شیمیایی تلاش شده تا راهکارهای غیر شیمیایی جایگزین معرفی شود. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثرات غلظت های مختلف اسانس اکالیپتوس و اسانس آویشن برکیفیت و ماندگاری گل ژربرا است. آزمایش در قالب کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل: اسانس اکالیپتوس(10 و 20 میکرولیتر)، اسانس آویشن(10 و 20 میکرولیتر) و آب مقطر به عنوان شاهد بود در تمام تیمار ها به جز آب مقطر از ساکارز 1 درصد استفاده شد . طبق نتایج اسانس آویشن و اسانس اکالیپتوس در هر دو غلظت نسبت به شاهد سبب افزایش عمر گلجای شدندو اکالیپتوس(10 و 20 میکرولیتر) بیشترین عمر گلجای(13 روز) نسبت به شاهد(7 روز) داشت. همچنین تیمار اکالیپتوس و پس ازآن تیمار آویشن در هر دو غلظت 10 و 20 میکرو لیتر وزن تر گل و محتوای نسبی آب گلبرگ را نسبت به شاهد افزایش دادند جذب آب نیز توسط تیمار اکالیپتوس افزایش پیدا کرد. در روز هشتم آزمایش تمامی تیمارهای آویشن و اکالیپتوس در هر دوغلظت 10 و 20 میکرولیتر باعث کاهش نشت یونی و همچنین کاهش معنی دار میزان مالون دی آلدهید نسبت به تیمار شاهد شدند مطابق نتایج هر دو تیمار سبب کاهش کلنی های باکتری شدند اما کمترین میزان کلنی باکتری هم در ساقه و هم در آب، مربوط به تیمار اکالیپتوس در دو غلظت 10 و 20 میکرو لیتر بود. آنتوسیانین و کربوهیدرات نیز توسط تمامی تیمارهای آویشن و اکالیپتوس دوغلظت 10 و20 میکرولیتر افزایش پیدا کرند. نتایج نشان دهنده این بود که غلظت های مختلف از تیمارهای اکالیپتوس و آویشن باکنترل جمعیت باکتری سبب بهبود روابط آبی، جذب کربوهیدرات و در نتیجه افزایش عمر گلجای گل های شاخه بریده ژربرا شدند.

عمر گلجای کوتاه گل شاخه بریده نرگس و پژمردگی سریع گلبرگ های آن از عوامل محدودکننده در فروش و نگهداری این گل پس از برداشت می باشد. در این مطالعه تاثیر دو غلظت عصاره (250 و 350 میلی لیتر در لیتر) و اسانس (35 و 60 میلی لیتر در لیتر) رزماری به علاوه تیمار شاهد (آب مقطر و 3 درصد ساکارز) بر طول عمر و برخی صفات کیفی گل شاخه بریده نرگس گونه تازتا به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. تمامی تیمارها حاوی 3 درصد ساکارز بودند. صفات اندازه گیری شده شامل طول عمر نهایی گل، درصد پژمردگی گل، نشت الکترولیت غشاء گلبرگ، پراکسیداسیون لیپیدهای غشاء گلبرگ، محتوای نسبی آب گلبرگ، pH و هدایت الکتریکی (EC) محلول نگهدارنده، وزن تر نسبی، محلول جذب شده نسبی و سرعت طی شدن مراحل مختلف پیری بود. نتایج به دست آمده نشان داد که اسانس رزماری با غلظت 60 میلی لیتر در لیتر با طول عمر 33/13 روز نسبت به شاهد با طول عمر 3/10 روز عمر گلجای گل شاخه بریده نرگس را به میزان 03/3 روز افزایش داد. همچنین این تیمار وزن تر نسبی را به میزان 65/0 گرم، محتوای نسبی آب گلبرگ را به میزان 66/14 درصد و محلول جذب شده نسبی را به میزان 88/8 میلی لیتر در گرم وزن تر نسبت به شاهد افزایش داد. از سوی دیگر این تیمار درصد پژمردگی گل را به میزان 15/8 درصد، نشت الکترولیت غشاء گلبرگ را به میزان 88/15 درصد، پراکسیداسیون لیپیدهای غشاء گلبرگ را به میزان 41/0 میکرو مول مالون دی آلدئید در گرم وزن تازه گل، هدایت الکتریکی (EC) محلول نگهدارنده را به میزان 08/0 دسی زیمنس بر متر و pH محلول نگهدارنده را به میزان 17/1 نسبت به شاهد کاهش داد و از این طریق سبب افزایش عمر گلجای گل شاخه بریده نرگس گردید. اسانس رزماری با غلظت 60 میلی لیتر در لیتر سرعت طی شدن مراحل مختلف پیری را نیز در گل های تیمارشده کاهش داد. همچنین نتایج نشان داد که عصاره رزماری در غلظت های 250 و 350 میلی لیتر در لیتر بر تمام شاخص های اندازه گیری شده تاثیر منفی داشتند. بنابراین با توجه به اثر مثبت اسانس رزماری با غلظت 60 میلی لیتر در لیتر بر تمام شاخص های اندازه گیری شده، این تیمار جهت افزایش عمر گلجای و بهبود ویژگی های کیفی گل شاخه بریده نرگس گونه تازتا توصیه می گردد.

چکیده: تجمع بیش از حد نیترات یک مشکل شایع در اکثر سبزیجات برگی است و هنگامی اتفاق می افتد که میزان جذب نیترات از میزان مصرف آن توسط گیاه فراتر رود. یکی از عوامل مهم تجمع نیترات در اندام گیاهی پرورش آن در سیستم هیدروپونیک می باشد. در این پژوهش اثر تغذیه سلنیوم بر میزان انباشت نیترات در کاهو (Lactuca sativa L.var.crispa) در شرایط هیدروپونیک بررسی شد که در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1398 به مرحله اجرا درآمد. این مطالعه به صورت یک آزمایش فاکتوریل، دارای دو فاکتور در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار انجام گردید. فاکتور اول سه سطح از غلظت نیترات (نیترات کلسیم) شامل میزان نیترات موجود در محلول استاندارد هوگلند (شاهد)، نیترات 10 درصد و 20 درصد بیشتر از میزان موجود در محلول استاندارد هوگلند و فاکتور دوم چهار سطح از غلظت سلنیوم (سلنیت سدیم) شامل صفر (شاهد)، 25/0، 50/0 و 75/0 میکرومولار بودند که در مجموع 12 تیمار با پی اچ 4/5 و هدایت الکتریکی متفاوت برای هر تیمار نیترات (نیترات استاندارد 9/1 دسی زیمنس بر متر، نیترات 10 درصد اضافی 05/2 دسی زیمنس بر متر و تیمار 20 درصد اضافی 33/2 دسی زیمنس بر متر) اعمال شد. برای هر تکرار چهار بوته در نظر گرفته شد که در مجموع معادل 144 بوته مورد استفاده قرار گرفت. بستر کشت شامل کوکوپیت و پرلیت با نسبت مساوی بود. صفت های اندازه گیری شده عبارت بودند از صفات مورفولوژیکی شامل: وزن تر و وزن خشک ریشه، وزن تر و وزن خشک اندام هوایی، تعداد برگ، سطح برگ، ارتفاع اندام هوایی، طول ریشه و قطر طوقه و صفات فیزیولوژیکی شامل: میزان کلروفیل ها و کاروتنوئید، عصاره گیری از برگ، اندازه گیری آنتوسیانین کل، میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی برگ، میزان فنل، فلاونوئید کل، نیتروژن، نیترات، سلنیوم و فسفر برگ. نتایج نشان داد که با افزایش میزان کاربرد سلنیوم در محلول هوگلند، میزان سلنیوم در برگ نیز افزایش یافت و در مقابل، میزان نیترات برگ کاهش پیدا کرد بطوریکه در غلظت سلنیوم 75/0 میکرومولار، بیشترین میزان کاهش نیترات دیده شد. افزودن نیترات بیشتر از میزان استاندارد باعث کاهش وزن تر و وزن خشک اندام هوایی و وزن تر ریشه گردید. تجمع سلنیوم در ریشه باعث افزایش وزن خشک ریشه نسبت به شاهد شد. استفاده از تیمار نیترات و سلنیوم باعث ایجاد تغیرات معنی داری در سطح کلروفیل a، کارت

گل نرگس یکی از مهمترین گیاهان زینتی پیازدار در جهان است، که پس از گل لاله در مقام دوم کشت و کار قرار دارد. تکثیر نرگس به روش های سنتی کند است و تکثیر آن به روش های دوفلسی و قاشی با استفاده از تیمارهای تنظیم کننده های رشد گیاهی ضریب تکثیر بالاتری دارد. این پژوهش با هدف بررسی میزان تولید و اندازه سوخک در نرگس دافودیل (Narcissus pseudonarcissus) با استفاده از نانولوله های کربنی چند دیواره در ترکیب با تنظیم کننده های رشد گیاهی ایندول بوتریک اسید، بنزیل آدنین، متیل جاسمونات صورت گرفت. این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور: 1) نوع و غلظت تنظیم کننده های رشد در هفت سطح (شامل آب مقطر به عنوان شاهد، ایندول بوتریک اسید، بنزیل آدنین و متیل جاسمونات در دو غلظت 50 و 100 میلی گرم در لیتر) و 2) غلظت نانولوله های کربنی در سه سطح (صفر، 10 و 50 میلی گرم در لیتر) انجام شد. بدین منظور پیازهای نرگس در پایان تیرماه 1399 تهیه شدند و با برش عرضی فلس های دوقلو تهیه شده و به مدت 30 دقیقه در محلول حاوی تیمارهای مورد نظر قرار گرفتند. سپس فلس های تیمارشده در بستر با نسبت یکسانی از کوکوپیت و پرلایت به کیسه های پلاستیکی منتقل شدند و در دمای 2± 21 درجه سانتی گراد قرار گرفتند. پس از گذشت پنج ماه از تیمارها، تعداد سوخک های تولید شده، قطر سوخک های تولید شده، وزن سوخک های تولید شده، ضریب تکثیر برای فلس های سوخک دار، ضریب تکثیر برای فلس های باقیمانده در هر پلاستیک، تعداد فلس های ریشه دار و وزن ریشه های تولیدشده مورد ارزیابی قرار گرفت. به طور کلی به کارگیری تیمارهای ترکیبی اثر بهتری در صفت های اندازه گیری شده داشت و نسبت به تیمارهای تنظیم کننده های رشد و نانو لوله های کربنی به تنهایی، تاثیر بیشتری داشت. با توجه به اهمیت ضریب تکثیر در نرگس، نتیجه گیری کلی این است که استفاده از غلظت های پایین ایندول بوتریک اسید به همراه نانولوله های کربنی موجب افزایش ضریب تکثیر شدند. در رابطه با اندازه و ابعاد سوخک های تولید شده، تنظیم کننده های رشد از جمله متیل جاسمونات با غلظت 50 میلی گرم در لیتر و ایندول بوتریک اسید با غلظت 50 و 100 میلی گرم در لیتر نیز باعث افزایش وزن سوخک ها شدند. بنزیل آدنین در تمام غلظت های به کار رفته، سبب کاهش وزن سوخک ها شد. استفاده از نانولوله های کربنی