حسن سجادی پور

از منظر شیعه، مطالعه و تحقیق درباره سیره سیاسی امامان از اهمیت بسیاری برخوردار است .برای اداره‌ی امور کشور، داشتن سیره سیاسی لازم و ضروری است. یکی از دو گروهی که صلاح و فساد جامعه در گروی عملکرد آنان است, حاکمان و زمامداران هستند. سیاست صحیح و درست مایه ثبات جامعه است . سیره سیاسی معصومان در عرصه‌های مختلف زندگی، به ویژه در عرصه سیاست و حکومت برمحوریت عدالت می‌باشد. رهبرسیاسی جامعه، با دو موًلفه‌ی قدرت وعدالت انتخاب می‌شود. حکومت حضرت علی(ع) در راستای رهبری انبیا و پیامبر الهی و در نتیجه، مطابق خواست و رضایت خداوند،و هماهنگ با نظام خلقت و طبیعت است .وجودامام علی (ع) در عرصهً سیاست و حاکمیت، سبب شده که آن بزرگوار اسوه و الگویی برای تمامی زمامداران باشد. پژوهش حاضربا توجه برسخن و سیره سیاسی حضرت علی (ع) و بازتاب آن بر سیره سیاسی رهبرعظیم الشاًن انقلاب، به روش توصیفی-تحلیلی نشان می‌دهد که آیت الله خامنه‌ای، حکومت علوی وسیره حضرت علی (ع) در سیاست را خط مشی خود قرارداده‌است. در سیره و سخنان حضرت علی (ع) اصول ایجابی وسلبی برای زمامداری سیاسی بیان شد؛ رهبر معظم انقلاب براساس این اصول، رهبری حکومت اسلامی را پذیرفتند و اجرا می‌کنند. این پژوهش به بیان مفهوم سیاست و اصول ومعیارهای آن هم در ابعاد ایجابی و هم سلبی پرداخته است. دربین اصول ایجابی و سلبی ،تحقق عدالت و صراحت و دوری ازقدرت طلبی وخود کامگی نمود بیشتری دارد.تدبیر امور و فراهم کردن تحقق اصول ایجابی سبب می‌شود که جامعه در جهت سعادت وتحقق عدالت حرکت کند و در مقابل لازم است ازعوارضی که آفت سیاست هستند دوری کنیم تا جامعه به سمت هلاکت کشیده نشود. تلاش و مراقبت‌های زمامداران و در راًس آنان رهبرجامعه و حکومت اسلامی سبب می‌شود که حکومت ازجایگاه حقیقی خود دور نشود.

شناخت حق و پذیرش آن، از موضوعات مهم در قرآن کریم و کلام معصومین(ع) است. انسان فطرتاً به حق گرایش دارد و خداوند متعال، راه بازگشت به این فطرت الهی را با بیانات قرآنی و راهنمایی معصومین، هموار کرده‌است. از منظر اسلام، انسان با بهره‌گیری از نعمت آزادی و اختیار قادر است تا حق را بشناسد و بدان پایبند شود و به رستگاری ابدی دست یابد. پژوهش حاضر با مداقه بر سخن و سیره امام علی7 به روش توصیفی تحلیلی نشان می‌دهد، علل وزمینه‌های فردی و اجتماعی گوناگونی در گریز از حق مدخلیت دارد. در سخنان و سیره‌ی حضرت، راه‌کار‌های پذیرش حق را نیز می‌توان یافت تا بر اساس این راهکار‌ها فرد وجامعه‌ای حق‌پذیر را ساخت. این پژوهش به بیان مفهوم حق، دسته‌بندی افراد جامعه اسلامی در مواجهه با حق، علل و زمینه‌های فردی و اجتماعی حق‌گریزی و سرانجام به راهکار‌های فردی و اجتماعی مقابله با حق‌گریزی پرداخته‌است. علل و زمینه‌های فردی نقش بسزایی در پیدایش حق‌گریزی دارند. نیز عوامل اجتماعی، عملکرد خواص جامعه و حق‌ستیزان از دیگر علل و زمینه‌های پیدایش حق‌گریزی است. همچنین به منظور کاهش و درمان حق‌گریزی، تلاش و مراقبت‌های فردی مورد توجه بوده و از اهمیّت بالاتری برخوردار است. از سوی دیگر برای نیل به یک جامعه حق‌پذیر و آرمانی باید از عوامل اجتماعی بهره جست که مهم‌ترین آنها وجود حاکمی صالح در راس امور است.