Ali Saeidavi

Assistant Professor

Update: 2024-05-16

Ali Saeidavi

Faculty of Humanities / Department of Arabic language and literature

Ph.D. Dissertations

  1. صورة الأنا والآخر في رحلتي ناصر خسرو القبادياني وابن جبير الاندلسي
    2024
    تريد هذه الدراسة الكشف عن مفهوم الرحلة بشكل عام، ودراسة صورة الآنا والآخر بشكل خاص متخذة من رحلتي ناصر خسرو ،وابن جبير نموذجاً لهذه الدراسة ،ووفق نظرية هنري باجو الرائدة في دراسة هذا المجال(مجال الصورولوجيا) ،وقد قام الباحث بإعداد قراءة اولية للرحلتين فوجدنا اليد الطولي فيها للصور المذهبية والقومية والسياسية... وحسب اعتقادي هذه الصور هي ابرز ما كان طاغي على الرحلتين وهناك ايضا صور اخرى تم التطرق لها. وتعتبر(الرحلة) بشكل عام أحد مظاهر التواصل المجتمعي ما بين جوانب العالم مدار التاريخ الطويل، فكثيراً ما تواصل المغرب والمشرق عن طريق قيام بعض الرحالة من أحد الجانبين بزيارة الجانب الآخر، فكان في ذلك ربطاً ما بين جناحي الأمم التي فرض عليهما الانعزال عن بعضهما البعض بحكم البعد الجغرافي المكاني من ناحية والكيانات السياسية المتصارعة من ناحية أخرى. عالجت الدراسة ومن خلال مفهوم “الصورولوجيا” العديد من الإشكاليات في فهم صورة الأنا والآخر لدى الفارسي والعربي من خلال رحلة ناصر خسرو ، وايضا صورة الأنا والآخر لدى العرب وغير العربي من خلال رحلة ابن جبير.
    Thesis summary

M.Sc. Theses

  1. ترجمه نمايشنامه «زني كه تابستان گذشته رسيد» از «چيستا يثربي»
    زهرا گعيدي 2023
    تهدف الدراسة الراهنة الى ترجمة مسرحية الكاتبة تشيستا يثربي. فالمسرحية هي فرع من فروع الأدب التشكيلي ولها دور أساسي في تاريخ هذا الفن العريق ومنذ زمن بعيد قد قام الأدباء الباحثين بتقديم آراء ونظريات متعددة ومختصة بهذا المجال. لكن المسرحية ليست موحداً للأدب فقط بل غالبا تُكتب بهدف الأداء على المسرح. فمن الممكن الشعور بتأثير التراجيديا والكوميديا خلال قراءة المسرحية المكتوبة لكن التأثيرات المسرحية المرئية التي يخلقها المؤلف في كتابته يعتمد ظهورها على الاخراج وأداء الممثلين. تُعد تشيستا يثربي اليوم من أشهر كاتبات المسرح في العصر الحديث وهي جانب ذلك مخرجة سينمائية وناقدة ومترجمة أيضا. وُلدت يثربي بآلمانيا عام 1968 م فازت في المرتبة الخامسة في امتحان الدخول الى الجامعة، وحصلت على شهادة الماجستير في علم النفس من جامعة الزهرا بطهران. وقضت عدة سنوات تدرس علم النفس في الجامعة نفسها ثم التحقت بجامعة تورنتو في كانادا وتخرجت منها عام 1368 وهي حاصلة على شهادة الدكتوراه. وفي ذلك العام ابتدأت رحلتها مع عالم المسرح. تعتمد تشيستا في كتابتها على أسلوبيّ الواقعية والفوواقعية وكثرما تستخدم الأسلوب الواقعي في كتابة المسرحية وتشرح لنا الأمراض والحالات النفسية وترسمها للقارئ أو المشاهد على هيئة «شخصية» في مسرحيتها. مسرحية المرأة التي نضجت في الصيف الماضي من أشهر مسرحيات تشيستا. فقد تم عرضها للمرة الأولى في بيت الفنانين بطهران عام 1383 وتشيستا قد قامت باخراجها وكانت الطبعة الأولى عام 1386 في مجلد واحد وتحتوي على 107 صفحة وتبدأ الترجمة في البحث الحاضر من الصفحة السابعة. اعتمدت الكاتبة في كتابة المسرحية على الأسلوب السهل والسلس وفي الرسالة الراهنة تُرجمت بناءً على الطبعة السادسة. والمنهج المُتخذ للترجمة هو المنهج المعجميّ والمكتبيّ.
  2. ترجمة مختارات من «قصص مصطفى مستور» القصيرة ودراسة حياته وأسلوبه في فن القصة
    محمدرضا سرخوش 2023
    إن القصة القصيرة تحتل مكانة متميزة وموضعا هاما بين الأجناس الأدبية الحديثة، فقد جعلتها المقومات والخصائص البنيوية التي تتمع بها وما صاحبت نشأتها من الظروف الإجتماعية؛ من أعظم الألوان الأدبية إزدهارا وإنتشارا وإبداعا في العصر الحديث. لقد تشكلت عبر العصور تيارات أدبية متعددة توطنت في النصوص القصصية. ومن أهم تلك التيارات؛ الرومنسية، والواقعية، والوجودية. وقد إرتبطت ولادة القصة القصيرة بنشأة التيار الواقعي في منتصف القرن التاسع عشر، حيث إتسمت نتاجات الأدباء في هذا العصر بإرتباطها الوثيق مع واقع الحياة ورصد مظاهرها الرتيبة. فراح رواد القصة القصيرة من أمثال إدجار آلن بو وجوجول بإرساء مبادئ المذهب الواقعي، وبحلول الثلاثينيات من القرن العشرين إنتشرت هذه المبادئ في النتاجات القصصية العربية والفارسية. تشترك القصة القصيرة مع الرواية والقصة الطويلة في عدة مكونات هي: الحدث، والشخصية، والبيئة، واللغة، والحوار. وتنفرد بمقومات هي: الوحدة، والتكثيف والتشويق. «مصطفى مستور» كاتب ومترجم أهوازي ولد في 1964. ويعتبر من أهم الروائيين الأيرانيين وكتاب القصة القصيرة المعاصرين. حيث كانت لإبداعاته الأدبية أصداء واسعة بين جمهور القراء، وقد حاز على جائزة القلم الذهبي في عام 2003. وتألق نجمه على الساحة الأدبية بإصدار مجموعات قصصية بدأت بـ«عشق روي پياده رو» في 1998، وهو مستمر في عطائه الأدبي حتى الآن. تهدف الدراسة الحاضرة إلى ترجمة ثماني قصص من بين مجموعاته القصصية، وإستقصاء ملامح المدرسة الأدبية التي ينتمي إليها الكاتب، وكشف مميزاته الفنية عبر المنهج الوصفي- التحليلي. ومن أهم النتائج التي توصلت الدراسة إليها هي أن مصطفى مستور ينتمي إلى المدرسة الواقعية وتنطبق معايير الإتجاه الواقعي على قصصه متجسدة في مكوناتها الفنية كالحدث، والشخصية والبيئة. ومن المميزات التي يتسم بها أسلوبه القصصي هي محورية المرأة في تسيير الأحداث، وإنطباع الأسماء والأمكنة بطابع الرمزية، وإستخدام مصطلحات إختصاصية كالمصطلحات العرفانية والفيزيائية، وإستدعاء الشخصيات في القصص المختلفة، وغرز الأفكار والصراعات الوجودية في بنية القصة
  3. ترجمه ي 25 داستان كوتاه به صورت منتخب، از مجموعه "آن لنا أن نروي" از 25 نويسنده، به انضمام بررسي حذف و اضافه در ترجمه اين مجموعه
    رحمان ملكي 2021
    از زماني كه بشر احساس كرد شناختن و شناساندن عقايد و علوم مختلف از نيازهاي مهم زندگي بشري است عمل ترجمه نيز شكل گرفت و شايد هم زمان با نخستين ترجمه ها بارقه هاي تفكر در خصوص ترجمه نيز دميد. همواره بحث بر سر اين بوده است كه اولويت در ترجمه با نويسنده يا خواننده است: اولويت با زبان مبدأ است يا زبان مقصد. يكي از نظريه پردازاني كه اعتقاد راسخ به تعديل در ترجمه دارد، يوجين نايدا، زبان شناس و نظريه پرداز برجسته آمريكايي است. ترجمه از نظر يوجين نايدا عبارت است از بازسازي نزديك ترين معادل طبيعي پيام زبان مبدأ در زبان مقصد، نخست از نظر معنا و سپس از نظر سبك. هر زبان داراي ساختاري منحصر به فرد است كه عناصر اين ساختار ارزش و موجوديت خود را در چهارچوب نظامي تعريف شده و قانون مند به دست مي آورند. از آن جا كه يكي از اقسام ترجمه، ترجمه تحت الفظي است كه به خاطر محدوديت انتقال روح و شالوده ي اصلي پيام زبان مبدأ در متون ادبي توصيه نمي شود و از آن جايي كه ايجاد جرح و تعديل در ترجمه متون ادبي در انتقال هر چه كيفي تر پيام نقش به سزايي دارد و تكنيك حذف و اضافه كه از تكنيك هاي رايج در ترجمه است در اين كار تحقيقي به كمك مترجم آمده تا پيام زبان مبدأ هر چه بهتر و روشن تر منتقل شود. حذف و اضافه در چهار اصل كلي: 1- جبران اختلاف نحوي 2- هماهنگي با ساختار لغوي زبان مقصد 3- جبران اختلاف فرهنگي 4- زيباسازي زبان مقصد، اجرا مي شود. بنابراين مترجم 25 داستان و داستانك از مجموعه داستاني "آن لنا ان نروي" با روش توصيفي تحليلي و بيان چهل مورد شاهد مثال از تكنيك حذف و اضافه در كار تحقيقي اش لزوماً به خاطر انتقال هر چه كيفي تر پيام مولفين اين داستان ها، استفاده نموده است و با اعمال تغييرات موردنياز اعم از اضافه و حذف بي آن كه هيچ گونه افزايش يا كاهش معنايي را ايجاد كند ترجمه ي قابل درك براي خوانندگان زبان مقصد ارائه نموده است
  4. ترجمه و تحقيق كتاب «حكايات إيسوب» بر اساس نظريه ي گرايس
    رباب فريد 2021
    «فابل» يكي از گونه هاي ادبيات است كه به قصه ها و افسانه هايي گفته مي شود كه اغلب از زبان حيوانات بيان شده باشد. هدف از بيان اين افسانه ها جنبه هاي تعليمي و تربيتي است. يكي از فابل نويسان معروف، «ازوپ» است و به عنوان پدر فابل در غرب شناخته مي شود. وي برده اي از اهالي سارد يونان بوده كه در قرن 6 قبل از ميلاد مي زيسته و به خاطر هوش وافرش از سوي ارباب خود آزاد مي گردد. حكايت هاي ازوپ يكي از مشهورترين افسانه هاست و قديمي تر از كليله و دمنه است كه علاوه بر جذابيت داراي مضامين سازنده و مثبت هستند. كتاب «حكايات إيسوب» شامل 60 داستان كوتاه است كه «عادل مصطفي» نويسنده و مترجم مصري آن را از زبان انگليسي به عربي برگردانده و نگارنده به زبان فارسي ترجمه كرده است. اين حكايت ها براي قرن ها در ميان مردم و اهل ادب دست به دست گشته و در ايران نيز از زبان سعدي و مولانا نقل شده است. اين اثر به اكثر زبان هاي دنيا ترجمه شده است. بسياري از افسانه ها و داستان هايي كه در زبان بسياري از ملت ها رايج است، ريشه در ترجمه دارد. در اين ميان، ترجمه پل ارتباطي بين افراد، ملت ها و فرهنگ ها گرديده، در دريافت و انتقال پيام و برقراري ارتباط نقش بسزايي ايفا نموده و توجه بسياري از نظريه پردازان را به خود جلب كرده است. «گرايس» يكي از صاحب نظران اين حوزه مي-باشد. نظريه ي گرايس در زمينه ي ارتباطي به «اصل همكاري» يا «تعاون» شهرت دارد و داراي چهار اصل كميت، كيفيت، ربط و شيوه بيان است كه رعايت آن ها باعث ايجاد ارتباط كامل و مشترك مي شود. ازآنجاكه رعايت اين اصل، پايه و اساس ايجاز و شفافيت كلام و همچنين معياري براي موفق بودن ارتباط است، لذا نظريه ي «اصل همكاري» گرايس چهارچوب ترجمه ي كتاب «حكايات إيسوب» قرار گرفته است. نتايج پژوهش حاضر با روش توصيفي- تحليلي نشان مي دهد كه براي پيشبرد طبيعي و موفق امر ارتباط يا گفت و گو و انتقال پيام به نحوي تأثيرگذار، «اصل همكاري» گرايس متناسب با ترجمه ي اين كتاب است.
  5. ترجمه ي كتاب "هديه ماه" اثر كمال سيد و بررسي حذف و اضافه در ترجمه اين كتاب
    زهرا اسمعيلي 2020
    داستان كودك و بطور كلي ادبيات كودك و نوجوان مسأله ي مهمي است كه توجه به رشد آن به صورت مستقيم بر رشد تفكر كودك و جهان بيني او در آينده تأثير دارد. داستان براي كودكان، با هدف پرورش مهارت هاي تفكر، از اهميّت ويژه اي برخوردار و زيربناي طرح اين برنامه و پژوهش ها است همينطور بنا به ضرورت تربيت ايراني-اسلامي در كشور ما، ترجمه ي كتاب هاي مأنوس با اين فرهنگ مي تواند گامي در جهت پايه ريزي درست افكار كودكان و نوجوانان باشد. كتاب «هدية القمر» اثر كمال سيد كتابي در 160 صفحه شامل داستان هايي براي كودكان و نوجوانان است. اين كتاب با اينكه براي كودكان نگاشته شده است، اما مضامين اخلاقي_حكمي عميقي هم دارد كه نويسنده اين مفاهيم زيباي اخلاقي را به زبان ساده و كودكانه بيان مي كند. اين كتاب از داستان هايي متنوع تشكيل شده است كه وحدت موضوعي ميان آن ها وجود ندارد. نگارنده در پژوهش خود در نظر دارد كتاب «هدية القمر» را با در نظر گرفتن زبان مبدا به فارسي برگرداند و هم زمان مواردي از حذف و اضافاتي را كه به ناچار بدان دست زده، استخراج نموده و تحليل كند
  6. ترجمه و تحقيق كتاب "طاقة الحياة – علاج و شفاء" اثر سيد حسين نجيب محمد
    كاوه آريامنش 2018
    ترجمه ي فني متداول ترين شاخه ي رويكرد ارتباطي (خواننده محور) است زيرا كه وفاداري نهايي مترجم در اين حوزه معطوف به محتوا است. ترجمه علمي نيز يكي از زيرشاخه هاي ترجمه فني است. متون علمي به طور بالقوه غيرفرهنگي بوده و محدود به گفتار اجتماع خاصي نيست زيرا به خاطر منافع علم و تكنولوژي نوشته مي شود. ازجمله ويژگي هاي متون علمي اين است كه: شفاف، روشن، بي حاشيه، ساده و بي تعارف است، پيچيدگي، تنافر و ابهام در اين متون راه ندارد؛ چراكه اين عناصر بر سر انتقال پيام و رساندن مفهوم مانع ايجاد مي كنند. كتاب طاقه الحياة نوشته سيد حسين نجيب محمد ازجمله آثاري است كه با زباني علمي به بيان نيروي هاي موجود در جهان آفرينش و تأثير آن ها در نشاط و سلامتي پرداخته است. البته استفاده از آيات و احاديث جهت تصديق مسائل علمي كتاب رنگ و بوي خاص و متمايزي به اين اثر بخشيده است. ترجمه كتاب ضمن آشنا سازي مخاطب با نيروهاي موجود در هستي جزء اولين كتاب هايي است كه با سبكي علمي و ديني به موضوع نيروي زندگي پرداخته است. ترجمه كتاب مقصد محور است، هم چنين اصل در چنين متوني پيام و محتوا است. ازجمله چالش هايي كه مترجم در ترجمه اين كتاب با آن مواجه بوده است مي توان به زبان كارشناسانه و تخصصي چنين متوني اشاره كرد. استفاده از اصطلاحات تخصصي در متن مبدأ و از طرفي نبود فرهنگ لغات تخصصي و درنتيجه عدم دسترسي مترجم به معاني اصطلاحات، موجب مي شود تا كار ترجمه بسيار پيچيده و زمان بر باشد. درروند ترجمه بر اساس ترجمه مقصد محور شيفت هايي از قبيل حذف و اضافه و يا معادل سازي و رعايت هم نشيني صورت گرفته است. در ترجمه بسياري از بخش هاي اين كتاب كه به زبان علمي نوشته شده، سعي بر آن بوده است تا از ترجمه محتوايي بين زبان مبدأ و مقصد استفاده كرد و هم چنين پيام و جملات نويسنده با كمترين تغيير به خواننده در زبان مقصد منتقل گردد.
    Thesis summary

  7. تحقيق و ترجمه كتاب " رأيت فيما يري النائم "اثر نجيب محفوظ
    سيدهيمن مهدي 2018
    ادبيات سمبوليسم، گونه اي از ادبيات است كه نويسنده، افكار و عواطف خود را از طريق اشاره و نمادهايي بي توضيح و رمز بيان مي دارد. اين گونه ي ادبي در اوايل قرن بيستم در ادبيات غرب و اروپا به خاطر شرايط اجتماعي و سياسي حاكم بر جامعه رونق گرفت كه بر اساس آن، نويسندگان مقصود خود را در قالب نماد بيان مي داشتند. نجيب محفوظ نيز ازجمله نويسندگان مكتب سمبوليسم است كه با تأثير گرفتن از اين گونه ي ادبي، توانست مقاصد و اهداف و گلايه هايش از نظام حاكم بر جامعه اش را، در قالب نماد بيان كند. وي بيشتر از هر نويسنده ي ديگري در آثارش از نماد و رمز استفاده كرده است كه اين باعث شده، معاني و مفهوم داستان هايش براي خوانندگان سخت و غيرقابل فهم بنمايد. كتاب رايت فيما يري النائم ( در خواب ديدم) ازجمله آثار ايشان است كه بيشتر نمادها را در خود جايي داده است، كتابي كه در آخرين مرحله از مراحل نويسندگي اش نوشته است، زماني كه محفوظ در نويسندگي به اوج پختگي مي رسد و در آثارش از بيشترين نمادها استفاده مي كند. ترجمه ي اين كتاب مي تواند براي شناخت ادبيات رمزي نويسنده مؤثر واقع شود. اين أثر شامل شش داستان مي باشد كه در اين پژوهش، سه داستان اول آن: اهل الهوي( أهل هوي و هوس)، من فضلك و احسانك( خواهش مي كنم) و قسمتي و نصيبي( قسمتي و نصيبي ) ترجمه شده است. اين سه داستان اول، به صورت مقصد محور و بر اساس هماهنگي با زبان فارسي به صورت معادل و نه برابر ترجمه شده است. ازجمله مشكلاتي كه ترجمه ي اين كتاب با آن مواجه بوده، وجود بعضي لغات و اصطلاحات مربوط به فرهنگ مردم مصر مي باشد كه كار ترجمه را با مشكل مواجه كرد و مترجم براي ترجمه ي اين اصطلاحات بايد به ادبيات و فرهنگ كشور مصر آگاهي كامل داشته باشد. درروند ترجمه ي مقصد محور، شيفت هايي از قبيل حذف و اضافه و يا معادل سازي ، رعايت اصل هم نشين صورت گرفته است.
    Thesis summary

  8. ترجمه و تحقيق كتاب "بالامس حلمت بك"
    زهرا گمار 2017
    داستان جزء قديمي ترين انواع ادبي است كه به گونه هاي متفاوت بين افراد بشر رواج داشته است. داستان ها اصولا در ابعاد مختلف زندگي افراد تأثير داشته و روش هاي چگونه زيستن را به وي مي آموزد. ادبيات داستاني را به چندين بخش تقسيم نموده اند كه عبارتند از: داستان بلند( رمان )، داستان كوتاه، داستانك. از اين ميان در عصر حاضر داستان كوتاه بر ساير انواع داستان ها ارجحيت دارد. يكي از دلايل روي آوردن افراد به داستان كوتاه، دل مشغولي ها و فرورفتن در زندگي ماشيني مي باشد. يكي از ويژگي هاي در خور توجه اين نوع ادبي اين است كه همه ي اجزاء در آن پيوند متقابل دارند و نويسنده يك طرح منظم را پي ريزي كرده و يك شخصيت اصلي را در جريان داستان درگير مي نمايد. آغاز رونق داستان كوتاه در كشورهاي عربي را مي توان پس از جنگ جهاني اول و در اوايل قرن بيستم دانست. اين فن در مصر رواج قابل توجهي داشت به اين دليل كه داستان كوتاه در مصر نماد دردها و معضلات جامعه و به نوعي پيوند ادبيات با زندگي مردم بود. كتاب "دراسات في القصه القصيرة" اثر يوسف شاروني است كه نويسنده در چند بخش به بررسي داستان كوتاه در ادبيات عرب -غرب و مصر مي پردازد. يكي ديگر از نويسندگان فعال در زمينه نگارش داستان بهاء طاهر است كه كتاب "بالامس حلمت بك"ازجمله آثار اوست. نويسنده در اين كتاب با بياني شيوا جنبه هاي متفاوت زندگي افراد در زمينه هاي گوناگون را به تصوير مي كشد. مطالعه ي اين كتاب به افراد اين امكان را مي دهد كه با زبان و ادبيات عرب بويژه ادبيات داستاني آشنا شوند. در ترجمه ي اين كتاب از شيوه ي مقصد محور استفاده شده است، پس ناگزير بايد ترجمه با فرهنگ و زبان مقصد هماهنگي قابل قبولي داشته باشد. 
  9. ترجمه و تحقيق كتاب بالامس حلمت بك از بهاء طاهر
    زهرا گمار 2017
    داستان جزء قديمي ترين انواع ادبي است كه به گونه هاي متفاوت بين افراد بشر رواج داشته است. داستان ها اصولا در ابعاد مختلف زندگي افراد تأثير داشته و روش هاي چگونه زيستن را به وي مي آموزد. ادبيات داستاني را به چندين بخش تقسيم نموده اند كه عبارتند از: داستان بلند( رمان )، داستان كوتاه، داستانك. از اين ميان در عصر حاضر داستان كوتاه بر ساير انواع داستان ها ارجحيت دارد. يكي از دلايل روي آوردن افراد به داستان كوتاه، دل مشغولي ها و فرورفتن در زندگي ماشيني مي باشد. يكي از ويژگي هاي در خور توجه اين نوع ادبي اين است كه همه ي اجزاء در آن پيوند متقابل دارند و نويسنده يك طرح منظم را پي ريزي كرده و يك شخصيت اصلي را در جريان داستان درگير مي نمايد. آغاز رونق داستان كوتاه در كشورهاي عربي را مي توان پس از جنگ جهاني اول و در اوايل قرن بيستم دانست. اين فن در مصر رواج قابل توجهي داشت به اين دليل كه داستان كوتاه در مصر نماد دردها و معضلات جامعه و به نوعي پيوند ادبيات با زندگي مردم بود. كتاب "دراسات في القصه القصيرة" اثر يوسف شاروني است كه نويسنده در چند بخش به بررسي داستان كوتاه در ادبيات عرب -غرب و مصر مي پردازد. يكي ديگر از نويسندگان فعال در زمينه نگارش داستان بهاء طاهر است كه كتاب "بالامس حلمت بك"ازجمله آثار اوست. نويسنده در اين كتاب با بياني شيوا جنبه هاي متفاوت زندگي افراد در زمينه هاي گوناگون را به تصوير مي كشد. مطالعه ي اين كتاب به افراد اين امكان را مي دهد كه با زبان و ادبيات عرب بويژه ادبيات داستاني آشنا شوند. در ترجمه ي اين كتاب از شيوه ي مقصد محور استفاده شده است، پس ناگزير بايد ترجمه با فرهنگ و زبان مقصد هماهنگي قابل قبولي داشته باشد. 
    Thesis summary