Esmaeel Balali

جدايي مكاني و اجتماعي بر بسياري از رفتارهاي انسانها تاثيرگذار است و هر بافت مكاني و اجتماعي، رفتارهاي متناسب با فضاي خويش را مي طلبد. از جمله ي اين رفتارها، رفتارهاي جمعيتي مانند ازدواج و طلاق و ساير رفتارهاست كه در هر منطقه اي داراي الگوهاي خاص خود مي باشد. هدف اصلي اين تحقيق، مقايسه ي اين الگوها در مناطق بالا و پايين شهر همدان است. منظور از الگوهاي ازدواج، نحوه ي آشنايي زوجين، فاصله ي مطلوب سني، ازدواج خويشاوندي، درون قومي و معيارهاي ازدواج است. فرض ما اين است كه منطقه بواسطه ي پايگاه اقتصادي - اجتماعي خانواده و قوميت بر الگوهاي ازدواج افراد تاثير مي گذارد. جامعه ي آماري مطالعه زنان متاهل بالا و پايين شهر همدان هستند كه تعداد 325 نفر از آنان به روش نمونه گيري طبقاتي مورد مطالعه قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه ميانگين سن ازدواج در مناطق پايين شهر كمتر از مناطق بالاي شهر است. در زمينه ي ارتباط قبل از ازدواج بين دو منطقه اختلافي وجود ندشت. الگوي ازدواج خويشاوندي و انطبقاق قوميتي در مناطق پايين شهر بيشتر بوده است. معيارهاي اقتصادي در بالاي شهر بيشتر اهميت داشتند.

افزايش ناسازگاري زناشويي يكي از چالش هاي اساسي زندگي خانواده در عصر كنوني است . در كشور ما نيز آمار طلاق روندي صعودي را در طي ساليان اخير تجربه كرده است . نگرش هاي مبتني بر جنسيت همواره مسير رفتارها و نقش هاي زنان و مردان را مشخص ساخته است و يك اجماع اجتماعي را بر سر چگونگي اعمال، رفتار و نقش هاي جنسيتي، بدون توجه به تفاوت هاي فردي نشان مي دهند. چنين ساختاري مي تواند از عوامل تقويت كننده ي ناسازگاري زناشويي باشد . هدف از پژوهش حاضر بررسي تأثير اعتقاد به باورهاي جنسيتي بر ناسازگاري زناشويي در شهر همدان مي باشد . عوامل در نظر گرفته شده در پژوهش، باورهاي جنسيتي، ايدئولوژي مردسالارانه، تداخل نقش زوجين، نابرابري در قدرت تصميم گيري زوجين ، دسترسي زن به منابع كمتر و تفاوت سطح اشتغال و تحصيلات زنان است . در اين تحقيق از نظريه هاي جامعه پذيري نقشهاي جنسيتي بم، تفكيك نقش پارسونز، وابستگي ميلت، منابع بلاد و ولف و ساختيابي گيدنز استفاده شده است . روش مطالعه حاضر كمي و پيمايش بوده، داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه ي محقق ساخته و از طريق زنان و مردان متأهل گردآوري شد . جامعه آماري زنان و مردان متأهل شهر همدان بوده، پس از پيش برآورد واريانس متغير وابسته، با استفاده از فرمول كوكران، حجم نمونه 300 محاسبه شده است. همچنين 40پرسشنامه توسط زنان و مرداني كه به شوراي حل اختلاف مراجعه نموده اند، تكميل شده است. روش نمونه گيري، روش خوشه اي چند مرحله اي است. نتايج بدست آمده نشان مي دهد كه ناسازگاري زناشويي زوجين همداني در سطح متوسط مي باشد. باورهاي جنسيتي و ايدئولوژي مردسالارانه هر دو بر ناسازگاري زناشويي تأثير مي گذارند ولي اين تأثير از طريق تداخل نقش زوجين صورت نمي پذيرد. نابرابري در قدرت تصميم گيري زوجين رابطه معنادار و مثبتي با ناسازگاري زناشويي دارد. همچنين بين باورهاي جنسيتي و منابع در دسترس زنان با ناسازگاري زناشويي رابطه معنادار و مثبتي وجود دارد. رابطه ميان تفاوت تحصيلات زنان و ناسازگاري زناشويي معنادار مي باشد اما ميان تفاوت سطح اشتغال و ناسازگاري زناشويي رابطه معناداري يافت نشد .

رسالت مدارس به عنوان يكي از نهادهاي آموزشي و تربيتي، تعليم و تربيت است كه بدون مشاركت اوليا قابل تحقق نيست. در اين راستا پژوهش حاضر مشاركت اوليا را به عنوان يك كنش اجتماعي (از منظر جامعه شناسي )در نظر مي گيرد و هدف كلي آن شناسايي وضعيت مشاركت اوليا و بررسي عوامل اجتماعي موثر بر آن مي باشد. نمونه ي اين پژوهش 250 نفر از اولياي12820 دانش آموز دختر مقطع متوسطه دوم همدان در سال تحصيلي 93-94 است و با شيوه ي پيمايش انجام شده است. درسطح رفتاري، مشاركت اوليا در شش بعد؛ اموراجتماعي، پرورشي، آموزشي، ارتباط خانه و مدرسه، ارتباط با كاركنان و دانش آموزان، امور مالي با متغيرهاي اعتماد نهادي، پايگاه اجتماعي- اقتصادي، بي قدرتي، باورهاي قالبي، تمايل فردي و خوداثربخشي بررسي مي گردد. بر مبناي نتايج پژوهش متغيرهاي فوق رابطه معناداري با مشاركت اوليا دارند و 14درصد از تغييرات مشاركت اوليا با متغيرهاي اعتماد نهادي و خوداثربخشي تبيين مي شود. كم ترين ميزان مشاركت در زمينه ي مشاركت مالي و بيش ترين ميزان؛ مربوط به امورآموزشي است.

امروزه جراحي هاي زيبايي يكي از شايع ترين اعمال جراحي در سطح جهان است و ميزان متقاضيان آن رو به افزايش است. صنعت جراحي زيبايي مدام تلاش مي كند تا ابعاد بازار خود را گسترش داده و بر سود خود افزوده و مشتريان بيشتري بدست آورد. از آنجا كه گرايش به جراحي زيبايي اولين گام اقدام به جراحي زيبايي است اين مطالعه درصدد مطالعه ميزان اين گرايش در جامعه ي هدف است. جامعه ي آماري اين مطالعه را زنان شهر دلفان در استان لرستان تشكيل مي دهند. 375 نفر از زنان اين شهر با استفاده از نمونه گيري تصادفي انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه اكثريت جامعه داراي گرايش متوسطي به جراحي زيبايي هستند و ميزان بالايي از فشار هنجاري را تجربه كرده اند. تحليل رگرسيون دو متغيره نشان داد كه مصرف رسانه اي باعث افزايش دروني سازي ايده آل هاي زيبايي مي شود. همچنين فشار هنجاري باعث افزايش مقايسه ي اجتماعي بدن مي شود و از اين طريق، گرايش به جراحي زيبايي نيز بيشتر مي شود. از مجموع شش فرضيه ي تحقيق، پنج فرضيه تاييد شدند.

بي تفاوتي به عنوان يكي از پديده هاي اجتماعي در فرهنگ اكثر كشورهاي دنيا در قالب يك مسأله اجتماعي شناخته شده است. بي تفاوتي اجتماعي بيانگر بي احساسي، بدبيني، و به عبارتي افسردگي اجتماعي است؛ از اين رو بي تفاوتي در جامعه نوعي بيماري اجتماعي شناخته مي شود كه در مقابل نوع دوستي و سلامت اجتماعي قرار دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسي تاثير ميزان دينداري بر بي تفاوتي اجتماعي در شهر همدان مي باشد. روش مطالعه حاضر كمي و پيمايشي بوده و داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه و از طريق مراجعه به درب منازل گرداوري شد. جامعه آماري شهر همدان بوده و تعداد نمونه 246 نفر است. روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي مي باشد.براي تعيين اعتبار از روش هاي «اعتبار محتوي» و «اعتبار صوري» وبراي پايايي پرسشنامه از تكنيك «آلفاي كرونباخ» استفاده شده است. نتايج به دست آمده نشان مي-دهد كه بي تفاوتي اجتماعي در شهر همدان بيشتر در سطح پايين و متوسط به پايين مي باشد. مشخص شد كه دينداري هم بطور مستقيم و هم از طريق فردگرايي بر بي تفاوتي اجتماعي تأثير دارد.