علي محمد قدسي

در مطالعات جمعيّتي، باروري جايگاه ويژه يي دارد. نقش باروري به عنوان مهم‎ترين پديده ي تعيين كننده نوسان هاي جمعيّتي سبب شده است كه مطالعه هاي مربوط به آن نسبت به ساير پديده هاي جمعيّتي از اهميّت فراواني برخوردار باشد و بررسي عوامل مختلف اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي مؤثّر برآن سهم بزرگي از پژوهش هاي جمعيّتي را به خود اختصاص دهد. امروزه در تحقيقات باروري به شبكه هاي اجتماعي و روابط حمايتي (رسمي و غيررسمي) به عنوان شاخص هاي سرمايه ي اجتماعي توجّه روز افزوني مي شود كه همچون واسطه اي عمل مي كنند كه افراد از طريق آن ها چيزهاي زيادي در مورد رفتارهاي جمعيّتي فرا مي گيرند. داده ها از طريق روش پيمايش بر روي نمونه 384 زن همسردار 49-15 ساله شهر همدان كه از روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي انتخاب شدند، گردآوري شد. نتايج نشان داده كه تمايلات فرزندآوري زناني كه فرزند دارند و تمايل به داشتن فرزند ديگري دارند 41/4 درصد و زناني كه فرزند ندارند و تمايل به داشتن فرزند دارند87 درصد مي باشد. در تحليل فرضيه هاي پژوهش، متغيّرهاي سرمايه ي اجتماعي شبكه، روابط رسمي، روابط غيررسمي، فراواني تماس و كميّت حمايت اجتماعي در رابطه با متغيّر تمايلات فرزندآوري مورد بررسي قرار گرفته اند و بر پايه اين بررسي، روابط بين اين متغيّرها به جز فراواني تماس، از نظرآماري (كاي اسكوئر) معنادار بودند. نتايج تحليل چند متغيّره كه از روش رگرسيون لجستيك اجرا شد، نشان داد كه متغيّر سرمايه اجتماعي شبكه، روابط غيررسمي، روابط رسمي و حمايت مصاحبتي از سوي خانواده و حمايت اطّلاعاتي از جانب دوستان، ايده آل فرزندآوري و تعداد فرزندان زنده به دنيا آمده در كنار هم 66 درصد واريانس تمايلات فرزندآوري زنان را تبيين مي كنند.

رسالت مدارس به عنوان يكي از نهادهاي آموزشي و تربيتي، تعليم و تربيت است كه بدون مشاركت اوليا قابل تحقق نيست. در اين راستا پژوهش حاضر مشاركت اوليا را به عنوان يك كنش اجتماعي (از منظر جامعه شناسي )در نظر مي گيرد و هدف كلي آن شناسايي وضعيت مشاركت اوليا و بررسي عوامل اجتماعي موثر بر آن مي باشد. نمونه ي اين پژوهش 250 نفر از اولياي12820 دانش آموز دختر مقطع متوسطه دوم همدان در سال تحصيلي 93-94 است و با شيوه ي پيمايش انجام شده است. درسطح رفتاري، مشاركت اوليا در شش بعد؛ اموراجتماعي، پرورشي، آموزشي، ارتباط خانه و مدرسه، ارتباط با كاركنان و دانش آموزان، امور مالي با متغيرهاي اعتماد نهادي، پايگاه اجتماعي- اقتصادي، بي قدرتي، باورهاي قالبي، تمايل فردي و خوداثربخشي بررسي مي گردد. بر مبناي نتايج پژوهش متغيرهاي فوق رابطه معناداري با مشاركت اوليا دارند و 14درصد از تغييرات مشاركت اوليا با متغيرهاي اعتماد نهادي و خوداثربخشي تبيين مي شود. كم ترين ميزان مشاركت در زمينه ي مشاركت مالي و بيش ترين ميزان؛ مربوط به امورآموزشي است.

امروزه جراحي هاي زيبايي يكي از شايع ترين اعمال جراحي در سطح جهان است و ميزان متقاضيان آن رو به افزايش است. صنعت جراحي زيبايي مدام تلاش مي كند تا ابعاد بازار خود را گسترش داده و بر سود خود افزوده و مشتريان بيشتري بدست آورد. از آنجا كه گرايش به جراحي زيبايي اولين گام اقدام به جراحي زيبايي است اين مطالعه درصدد مطالعه ميزان اين گرايش در جامعه ي هدف است. جامعه ي آماري اين مطالعه را زنان شهر دلفان در استان لرستان تشكيل مي دهند. 375 نفر از زنان اين شهر با استفاده از نمونه گيري تصادفي انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه اكثريت جامعه داراي گرايش متوسطي به جراحي زيبايي هستند و ميزان بالايي از فشار هنجاري را تجربه كرده اند. تحليل رگرسيون دو متغيره نشان داد كه مصرف رسانه اي باعث افزايش دروني سازي ايده آل هاي زيبايي مي شود. همچنين فشار هنجاري باعث افزايش مقايسه ي اجتماعي بدن مي شود و از اين طريق، گرايش به جراحي زيبايي نيز بيشتر مي شود. از مجموع شش فرضيه ي تحقيق، پنج فرضيه تاييد شدند.

بي تفاوتي به عنوان يكي از پديده هاي اجتماعي در فرهنگ اكثر كشورهاي دنيا در قالب يك مسأله اجتماعي شناخته شده است. بي تفاوتي اجتماعي بيانگر بي احساسي، بدبيني، و به عبارتي افسردگي اجتماعي است؛ از اين رو بي تفاوتي در جامعه نوعي بيماري اجتماعي شناخته مي شود كه در مقابل نوع دوستي و سلامت اجتماعي قرار دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسي تاثير ميزان دينداري بر بي تفاوتي اجتماعي در شهر همدان مي باشد. روش مطالعه حاضر كمي و پيمايشي بوده و داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه و از طريق مراجعه به درب منازل گرداوري شد. جامعه آماري شهر همدان بوده و تعداد نمونه 246 نفر است. روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي مي باشد.براي تعيين اعتبار از روش هاي «اعتبار محتوي» و «اعتبار صوري» وبراي پايايي پرسشنامه از تكنيك «آلفاي كرونباخ» استفاده شده است. نتايج به دست آمده نشان مي-دهد كه بي تفاوتي اجتماعي در شهر همدان بيشتر در سطح پايين و متوسط به پايين مي باشد. مشخص شد كه دينداري هم بطور مستقيم و هم از طريق فردگرايي بر بي تفاوتي اجتماعي تأثير دارد.