افشین افضلی

زمینه رهبری آموزش عالی، پویا، پیچیده و چند بعدی است. به دلیل پیچیدگی سازمانی، اهداف متعدد و ارزش های سنتی دانشگاه ها، ماهیت رهبری در آموزش عالی نیز مبهم و بحث برانگیز است و این دلایل محققان را به سمت توصیف و تحلیل اساس رهبری در آموزش عالی از منظرهای مختلف سوق داده است. با افزایش تنوع جمعیت دانشجویان در دانشگاه ها، نظام آموزش عالی با چالش های زیادی به منظور ایجاد ظرفیت بیشتر برای آنها مواجه می شود و این موقعیت ها هر روزه تبدیل به بخشی از چشم انداز آموزشی دانشگاه ها در آموزش عالی خواهد شد. درک نقش ها و مهارت های لازم برای هدایت تنوع دانشجویان می تواند به دانشگاه ها در این زمینه کمک کند. این پژوهش با هدف طراحی الگوی رهبری تنوع دانشجویان در دانشگاه های جامع دولتی غرب کشور انجام شده است. برای اجرای پژوهش از رویکرد آمیخته (اکتشافی متوالی از نوع طبقه بندی) استفاده شد. داده ها در دو مرحله کیفی و کمی جمع آوری شد. در بخش کیفی پژوهشگر با استفاده از روش داده بنیاد به مطالعه مسئله پژوهش (رهبری تنوع دانشجویان)، شناسایی شاخص ها و ارائه الگوی مفهومی پرداخته است و در بخش کمی به روش توصیفی پیمایشی اعتبار الگوی مفهومی به دست آمده از مرحله کیفی را مورد آزمون قرار داده است. مشارکت کنندگان در بخش کیفی شامل تمامی متخصصان حوزه مدیریت، علوم تربیتی، علوم اجتماعی و روانشناسی در دانشگاه های کشور بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و بر مبنای اشباع نظری یافته ها، با تعداد 18 نفر از آنها مصاحبه به عمل آمد. جامعه آماری پژوهش در بخش کمی شامل تمامی دانشجویان دانشگاه های جامع دولتی غرب کشور( دانشگاه بوعلی سینا همدان، دانشگاه کردستان، دانشگاه رازی کرمانشاه، دانشگاه ایلام و دانشگاه لرستان) بود. که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای تک مرحله ای در مرحله اول دانشگاه ایلام انتخاب و در محله دوم 392 نفر از دانشجویان دانشگاه ایلام به روش نمونه گیری تصادفی ساده جهت مطالعه انتخاب شدند. برای برآورد حجم نمونه آماری از فرمول کوکران بهره گرفته شد. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. داده ها از طریق فرایند کدگذاری مبتنی بر طرح نظام دار نظریه داده بنیاد تحلیل شدند. داده های پژوهش از طریق بازخورد مشارکت کننده و ناظران بیرونی اعتباریابی شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش ک

هدف این پژوهش ارزشیابی طرح تعالی مدیریت مدارس دوره دوم متوسطه استان های غرب کشور بر اساس مدل سیپ بوده است. رویکرد این پژوهش آمیخته اکتشافی متوالی از نوع تدوین ابزار بود. ابتدا بر اساس روش تحقیق کیفی و تحلیل مضمون حاصل از منابع مرتبط با موضوع و مصاحبه نیمه ساختاریافته با اساتید صاحبنظر، مقیاس اندازه گیری تدوین شد و در مرحله کمی از رویکرد ارزشیابی استفاده شد. جامعه آماری بخش کیفی اساتید علوم تربیتی و مطلعین طرح تعالی مدیریت مدرسه بودند که 20 نفر از آنان با استفاده از رویکرد هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمی را کارشناسان، مدیران و معلمان مدارس دوره دوم متوسطه مجری طرح تعالی مدیریت مدرسه استان های همدان، کردستان و کرمانشاه تشکیل دادند که بر اساس فرمول کوکران، 656 نفر(178 نفر همدان، 267 نفر کردستان و 211 نفر کرمانشاه) به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات بخش کمی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید. روایی پرسشنامه از لحاظ صوری، محتوایی و سازه مورد تایید اساتید علوم تربیتی قرار گرفت و پایایی آن نیز بر اساس آلفای کرونباخ 83/0 محاسبه شد. جهت تحلیل داده ها از آزمون دوجمله ای، تحلیل عاملی تاییدی، نمره z، تحلیل واریانس مکرر و تحلیل واریانس مانوا با نرم افزار SPSS و Amos استفاده شد. نتایج نهایی پژوهش موید مطلوبیت شاخص های نکویی برازش و اعتبار مقیاس ارزشیابی طرح تعالی مدیریت مدرسه بر اساس مدل سیپ در قالب مضامین فراگیر 1- زمینه (نیازسنجی، تدوین هدف، عوامل فرهنگی، قوانین و مقررات) ؛ 2- درون داد ( محتوا، منابع انسانی، کالبدی، مالی و اطلاعاتی)؛ 3-فرایند( یاددهی یادگیری، نظارت، فعالیت های مکمل، انگیزش و خلاقیت) و 4- برون داد (نوآوری سازمانی، عملکرد تحصیلی، ارتقاء حرفه ای، توسعه مشارکت و سلامت روان) و در مجموع شامل 19 مضمون سازمان دهنده و 85 مضمون پایه بود. نتایج نمراتZ ، کیفیت طرح تعالی مدیریت مدارس دوره دوم متوسطه استان های غرب کشور را با مقدار صفر از میانگین ( صفر ) در سطح متوسط ، زمینه ها با مقدار 24/0- پایین تر از میانگین در سطح ضعیف ، درون دادها با مقدار 71/0- پایین تر از میانگین در وضعیت ضعیف ، فرایندها با مقدار 75/0- پایین تر از میانگین از کیفیت ضعیف و برون دادهای طرح با مقدار 70/1 بالاتر از میانگین را مطلوب ارزشیابی کرد. همچنین