پروفایل استاد - دانشگاه بوعلی سینا همدان

پروفایل استاد - دانشگاه بوعلی سینا همدان

Master Theses

بررسي آلودگي مزارع گندم و جو استان همدان به ويروس كوتولگي گندم
2024
چكيده: بيماري كوتولگي گندم، يكي از مهم ترين بيماري هاي گندم در اروپا، آسيا و آفريقا مي باشد و در برخي كشورها باعث به وجودآمدن خسارت هاي زيادي شده است كه عامل آن ويروس كوتولگي گندم (Wheat dwarf virus, WDV) است. ژنوم اين ويروس از نوع دي ان اي تك لاي حلقوي است و متعلق به جنس Mastrevirus و خانواده Geminiviridae مي باشد. ويروس كوتولگي گندم با زنجرك هاي برگي با رابطه گردشي و غيرتكثيري منتقل مي-شود و علائم زردي و كوتولگي ايجاد مي كند. بر اساس مطالعات انجام شده اين ويروس در اكثر نقاط ايران پراكنش دارد. با توجه به اهميت و رتبه كشت غلات در استان همدان، شرايط آب و هوايي مساعد، پراكنش ويروس در كشور و فعاليت حشره ناقل، اين ويروس شرايط لازم براي گسترش در استان همدان را دارا مي باشد. به منظور رديابي و شناسايي اين ويروس، در بهار سال هاي 1401 و 1402 از مزارع غلات شهرستان هاي ملاير، تويسركان، نهاوند، همدان، لالجين، بهار، اسدآباد، فامنين، كبودرآهنگ و رزن نمونه برداري از گياهان گندم و جو داراي علائم زردي و كوتولگي انجام شد. استخراج دي ان اي كل از نمونه ها با استفاده از بافر CTAB انجام شد. آزمون PCR با استفاده از يك جفت آغازگر به نام WDVchina 1244v و WDVchina 2090c كه قطعه اي با اندازه 847 جفت باز از ژنوم (ابتداي قسمت SIR تا بخشي از ناحيه Rep) را تكثير مي كند استفاده شد. بررسي ها مشخص نمود كه اين ويروس در بعضي از مناطق نمونه برداري شده وجود دارد. سه جدايه از شهرستان هاي فامنين، كبودرآهنگ و رزن جهت مقايسه مولكولي و تبارزايي، انتخاب و تعيين ترادف شدند. تعيين ترادف در دو تكرار با استفاده از پرايمرهاي پيشرو و معكوس انجام شد. مقايسه نوكلئوتيدي اين سه جدايه از همدان با ساير جدايه هاي موجود در بانك ژن انجام شد و دندروگرام حاصل از اين مقايسه رسم شد. مقايسه نتايج توالي يابي جدايه هاي استان همدان با ساير جدايه هاي ايراني و غير ايراني موجود در بانك ژن مشخص نمود كه جدايه هاي فامنين، كبودرآهنگ و رزن بيشترين ميزان تشابه را با دو جدايه از گونه WDV-W شامل جدايه KU877928 و MH477622 به ترتيب با 99 % و 98 % تشابه نشان دادند و با ساير جدايه هاي گونه WDV-W موجود در بانك ژن بين 96 تا 98 درصد شباهت دارند. شباهت سه جدايه همدان با جدايه هاي گونه WDV-B موجود در بانك ژن بين 84 تا 86 درصد است. بر اساس نتايج حاصل ا
Thesis summary
رديابي و تعيين پراكنش ويروس كوتولگي زرد جو در مزارع غلات استان همدان
نگار ردايي 2022
بيماري كوتولگي زرد جو، يكي از شايع ترين و از نظر اقتصادي مهم ترين بيماري هاي ويروسي غلات است كه عامل آن ويروس كوتولگي زرد جو (Barley yellow dwarf virus, BYDV) است. ژنوم اين ويروس ها آران اي تك رشته اي مثبت است و متعلق به جنس Luteovirus و خانواده Tombusviridae هستند. ويروس كوتولگي زرد جو توسط شته ها و با رابطه پايا و گردشي منتقل مي شود و علائم زردي و كوتولگي ايجاد مي كند، اين بيماري ويروسي بر گياهان خانواده گندميان در سراسر جهان تاثير مي-گذارد، بيش از 150 گونه از گياهان خانواده گرامينه را آلوده مي كنند و مي تواند منجر به كاهش عملكرد 80 درصدي در گندم شود. در مجموع مطالعات انجام شده نشان مي دهد كه اين ويروس در اكثر نقاط ايران پراكنش دارد. با توجه به اهميت و رتبه كشت غلات در استان همدان، پراكنش وسيع ويروس در كشور، شرايط آب و هوايي مساعد و فعاليت حشره ناقل، شرايط براي گسترش اين ويروس در استان همدان فراهم آمده است. جهت رديابي و شناسايي اين ويروس، در بهار سال هاي 1399 و 1400 از مزارع شهرستان هاي ملاير، نهاوند، تويسركان، همدان، اسدآباد، بهار، كبودرآهنگ، فامنين و رزن نمونه برداري از گياهان گندم و جو داراي علائم زردي و كوتولگي به عمل آمد. به منظور تشخيص نمونه هاي آلوده به BYDV، آزمون اليزاي غيرمستقيم با استفاده از آنتي بادي اختصاصي BYDV انجام شد. نتايج نشان داد كه 80٪ نمونه هاي شهرستان ملاير، 90٪ نمونه هاي شهرستان نهاوند، 80٪ نمونه هاي شهرستان تويسركان، 80% نمونه هاي شهرستان همدان، 50% نمونه هاي شهرستان اسد آباد، 50% نمونه هاي شهرستان بهار، 90% نمونه هاي شهرستان كبودرآهنگ، 90% نمونه هاي شهرستان فامنين و 90% نمونه هاي شهرستان رزن در آزمون اليزا به آنتي بادي اختصاصي BYDV واكنش مثبت نشان دادند. به منظور تاييد آلودگي ها، استخراج آر-ان اي كل انجام شد. آزمون RT-PCR با استفاده از آغازگر هاي اختصاصي BYDV-PAV كه سويه رايج اين ويروس در اكثر مناطق كشور مي باشد انجام شد. در اين آزمون جفت آغازگر PAV-ORF1-F و PAV-ORF1-R كه قطعه اي با اندازه بيش از 900 جفت باز از ژنوم (بخشي از ژن پليمراز) را تكثير مي كند استفاده شد. بررسي ها نشان داد كه اين ويروس در اغلب مناطق نمونه برداري شده وجود دارد. به منظور مقايسه مولكولي و تبارزايي، سه جدايه از شهرستان هاي همدان، تويسركان و اسدآباد انتخاب و تعيين ترا
مطالعه پوسيدگي هاي قارچي ريشه لوبيا در استان كرمانشاه و كنترل بيولوژيك آنها بوسيله تريكودرما
شبنم لقماني 2021
حبوبات، قارچ بيمارگر، كنترل بيولوژيك، تريكودرما حبوبات پس از غلات دومين گروه از محصولات زراعي به شمار ميآيند. لوبيا نيز گياهي از اين گروه است. لوبيا در بين حبوبات بي شترين سطح زير كشت را در دنيا دارا ميباشد. از جمله عواملي كه باعث خسارت جدي و كاهش عملكرد محصولات كشاورزي ميشوند، قارچهاي بيمارگر گياهي ميباشند. قارچ هاي Raizoctonia solani و Fusarium solani در استان كرمانشاه و در مناطق ديگر كشور همه ساله خسارات قابل توجهي را به كشاورزان وارد ميكنند، به طوري كه در مناطق آلوده تا 85 درصد محصول را از بين ميبرند كه با توجه به خاكزاد بودن عوامل بيماري، كنترل آنها بسيار دشوار است. با توجه به اينكه براي كنترل بيماري روشهاي شيميايي خيلي موثري وجود ندارند و اكثر ارقام مقاوم نيز داراي صفات منفي مانند دوره رشد طولاني ميباشند، يكي از روشهاي جايگزين استفاده از روش كنترل بيولوژيك با استفاده از قارچهاي پروبيوتيك است. در اين تحقيق، ده جدايه مربوط به ده گونه جنس تريكودرما از كلكسيون قارچشناسي دانشكده كشاورزي دانشگاه بوعلي سينا تهيه و تاثير آنها در دو آزمايش كشت متقابل و تركيبات فراردر جلوگيري از رشد قارچ بيمارگر بررسي شد و سپس اثرشان در گلخانه و در قالب طرح كاملا تصادفي بر بيماري پژمردگي ريشه و طوقه گياهان لوبيا ناشي از دو قارچ پاتوژن F. solani و R. solani به صورت جداگانه و به صورت تلفيق دو پاتوژن مورد بررسي قرار گرفت. در كنترل بيماري پژمردگي ريشه و طوقه گياهان لوبيا ناشي از R. soalni ، گونه T. brevicompactum ، در كنترل بيماري پژمردگي ريشه و طوقه گياهان لوبيا ناشي از F. solani ، گونه T. harzianum و در حالت تيمار همزمان دو بيمارگر نيز گونه T. viridescense موثرترين تيمارها بودند و نقش مؤثري بر افزايش صفات رشدي نيز داشتند . با توجه به نتايج به دست آمده توصيه ميشود كه از فرمولاسيون اين جدايهها در كنترل بيماري پژمردگي ناشي از اين دو پاتوژن استفاده گردد.