پروفایل استاد - دانشگاه بوعلی سینا همدان
Associate Professor
Update: 2024-05-16
Esmail Hemati Azandaryani
Faculty of Art and Architecture / Department of Archeology
Ph.D. Dissertations
-
تاثيرات فرهنگي ساسانيان در چين
2024ايران به دليل موقعيت جغرافيايي خاص خود از دوران ماقبل تاريخ چون پلي براي مبادله ي فرهنگ هاي غربي و شرقي بوده است و ترقي شايان توجه ايران در زمينه هاي گوناگون در دوره ساساني تا حد زيادي مرهون ازدياد تجارت شرق و غرب در اين دوره است. گرچه آغاز روابط سياسي و اقتصادي بين ايران و چين به دوره ي اشكانيان بازمي گردد اما در دوره ي ساساني در اثر رونق تجارت، ارتباطات گسترده اي نيز بين دربار چين و دولت ساساني شكل گرفت. بر اين اساس منابع مكتوب و داده هاي بدست آمده، شكل گيري و گسترش روابط ايران و چين در دوره ساساني از سه جنبه اصلي قابل بررسي است كه شامل روابط تجاري دو كشور از طريق جاده ابريشم، روابط سياسي بين دربار ساساني و چين و رواج اديان غيرچيني توسط ايرانيان در چين. هرسه عامل ذكر شده زمينه ساز انتقال و تاثير فرهنگ ايراني در فرهنگ چين شد . سوال مهم اين است كه فرهنگ ساساني در كدام طبقه از طبقات اجتماعي چين تاثيرگذارتر و ملموس تر است؟ طبيعتا اين تاثيرات در اولين مرحله در دربار و خانواده ي سلطنتي شكل مي گيرد مخصوصا به واسطه روابط سياسي و پس از آن اشراف و ثروتمندان كه قدرت خريد كالاهاي لوكس ايراني را داشتند، از اين تاثيرات بهره مند شدند. تنها جنبه اي كه به صورت گسترده در كل جامعه چين در حال انتشار بود، تاثيرات مذهبي بود كه بدون در نظر گرفتن طبقه اجتماعي، جايگاه و ثروت و دارايي افراد در قلب آن ها نفوذ مي كرد و گاها به صورت غيرمستقيم موجب انتقال فرهنگ ايراني نيز مي شد.
-
بررسي و تحليل باستان شناختي محوطه هاي دوران ساساني و قرون اوليه اسلامي شهرستان فهرج و ريگان واقع در حاشيه لوت جنوبي دشت لوت؛ مطالعه موردي محوطه چاه ريگان
2023چنين به نظر مي رسد كه عمده فعاليت هاي علمي باستان شناسي تا كنون بيشتر بر نواحي غربي ايران تمركز داشته اند. از اين رو نواحي شرقي نياز به مطالعات بيشتري دارند. حوزه تمدني شرق ايران كه از آسياي مركزي تا خراسان و سپس سيستان تا دره سند و سواحل مكران(بلوچستان) را در بر مي گيرد قلمرويي وسيع است. اين حوزه تمدني به دليل تجزيه دو حوزه سياسي ايران و هند و تشكيل دو كشور افغانستان و پاكستان در قرون معاصر شكل جديدي به خود گرفته است. صرف نظر از خراسان، گوشه جنوب شرقي ايران كه محدوده كرمان، سيستان تا جاسك را در بر مي گيرد، با ابهامات تاريخي و باستان شناسي بسيار روبرو است. اين حوزه تمدني از يك سو با حوزه اقيانوس هند از يك سو با دره سند و از سوي ديگر با نواحي داخلي فلات ايران همچون سيستان و كرمان در ارتباط بوده است. ضمن آنكه مي توان اين تمدن ها را به صورت جوامعي مستقل نيز مورد مطالعه قرار داد. نواحي بم و بمپور و شهداد از اين حيث اهميت دارند و لازم است ارتباط و اتصال تمدن هاي جنوب شرقي ايران با فلات مركزي مانند كرمان، يزد و فارس مورد توجه قرار گيرد(تبريزي نيا،1382: 20). ناحيه منظر فرهنگي بم يا دار الاربعه بم، در انتهاي شرقي كرمان قرار دارد و شامل شهرستان هاي كنوني بم، نرماشير ، فهرج و ريگان است. ناحيه اي كه هم اكنون منظر فرهنگي بم ناميده مي شود، حداقل از قرن هفتم هجري تا دوره قاجار از آن با عنوان اربعه بم ياد شده است. اما پيش از آن و در متون جغرافياي تاريخي اغلب در ذيل نواحي بم از آن ها نام برده اند. نيمه شرقي اين منظر فرهنگي، مناطق فهرج و ريگان را در بر مي گيرد. شهرستان هاي ريگان و فهرج در حاشيه جنوبي كوير لوت و در مرز كرمان با منطقه سيستان و بلوچستان و خراسان واقع شده و كمتر مورد مطالعه قرار گرفته اند. عليرغم چهره خشك كنوني اين سرزمين، آثار تاريخي به جا مانده حاكي از واقعيتي متفاوت در گذشته است. شرايط مساعد طبيعي و قرار داشتن اين منطقه در محل تلاقي راههاي بازرگاني مهمي كه آسيا و خليج فارس را به هم متصل مي نمود باعث احداث جاده ها و قلاع، كاروانسراها، مناره ها و سكونتگاه هايي گرديده كه به دليل وجود بستر مساعد طبيعي شكل گرفته و به صورتي لازم و ملزوم توسعه يافته اند. اين منطقه در جنوب راه اصلي ابريشم و در مسير جاده ادويه بين اروپا و چين قرار داشت و از نظر بازرگاني منطقه اي كليدي در مسير
Thesis summary
-
مطالعۀ باستان شناختي دره شهر در دوران ساساني
اكبر شريفي نيا 2020شهرستان دره شهر در بخش شرقي استان ايلام قرار گرفته است. انجام فعاليت هاي متعدد باستان شناسي در اين شهرستان ، گواه غناي مواد فرهنگي متعلق به دورۀ ساساني در اين منطقه است. اين مهم در كنار عدم انجام پژوهشي مستقل در رابطه با استقرار ساسانيان در اين منطقه پيش از نابودي و تخريب آثار شناسايي شده، از جملۀ دلايل و ضرورت هاي انجام پژوهش حاضر است. در اين پژوهش تلاش گرديده است تا به سؤالاتي چون؛ مهمترين عوامل جغرافيايي در مكان گزيني محوطه هاي ساساني در شهرستان دره شهر( درۀ سيمره)، ميزان پيچيدگي استقرارهاي دوران ساساني در اين شهرستان، برهم كنش و ارتباطات استقرارهاي يكجانشين و كوچ نشين اين شهرستان در دورۀ ساساني و در نهايت ويژگي هاي كلي سفال-هاي ساساني آن و ارتباطات منطقه اي و فرامنطقه اي شهرستان دره شهر در دورۀ ساساني پاسخي مناسب و متناسب با شواهد فرهنگي برجاي مانده از اين دوران داده شود. روش انجام اين پژوهش، توصيفي- تحليلي و اطلاعات آن براساس مطالعات ميداني و كتابخانه اي گردآوري شده و از جملۀ اهداف اصلي انجام آن؛ شناخت، توصيف و تبيين عوامل مهم جغرافيايي و انساني در چگونگي شكل گيري استقرارگاه هاي دورۀ ساساني، درك شيوه هاي معيشتي ساكنان ساساني شهرستان دره شهر، استخراج و فهم ميزان پيچيدگي ساختارهاي اداري، اقتصادي و اجتماعي اين دوران و در نهايت توصيف و تبيين ارتباطات منطقه اي و فرامنطقه اي شهرستان دره شهر با استناد به شواهد فرهنگي( سفال) در دوران ساساني است. برآيند پژوهش نشان مي دهد، الگوي استقراري محوطه هاي ساساني شهرستان دره شهر از نوع خوشه اي و فاصله از منابع آبي و پس از آن شيب زمين و ارتفاع از مهمترين عوامل مؤثر بر پراكندگي و الگوي استقراري محوطه هاي ساساني در اين منطقه بوده است. از سويي ديگر، افزايش تعداد آثار دورۀ ساساني نسبت دوران پيش از خود در شهرستان دره شهر، به نوعي نشان دهنده افزايش جمعيت ساكن در اين منطقه است و اين مهم حكايت از تشكيل و افزايش رتبه بندي ها و طبقه بندي هاي اجتماعي، اقتصادي و سياسي در اين منطقه داشته كه مديريت آنها بدون شك نيازمند وجود خرده نظام هايي با نهادها و سازوكارهايي ويژه اجتماعي، اقتصادي و سياسي بوده است. علاوه براين، توانايي محيطي شهرستان دره شهر در تأمين شرايط لازم براي انجام فعاليت هاي كشاورزي و دامداري و عرض جغرافيايي كم آن، باعث گرديده تا كشاو
Thesis summary
M.Sc. Theses
-
مطالعه و تحليل سكه هاي اشكاني موزه ي ملك
2023دوره ي اشكاني يكي از مهمترين و پر فراز و فرود ترين مقاطعِ تاريخ ايرانِ باستان مي باشد امّا به دلايل مختلف و گوناگون، اطلاعات و يافته هاي مربوط و مرتبط با اين دوره بسيار كمتر از دوره هاي ديگري از جمله: هخامنشي و ساساني مي باشد و طبيعتاً شناخت، دانش و آگاهي از اشكانيان نيز محدود تر مي باشد. سكه ها به دليل حجم و ابعادِ كوچك و نيز زياد بودنِ تعدادشان در بيشترِ مراحل تاريخي كشورها و تمدّن هاي گوناگون از جمله ايران، منبع بسيار قابلِ دسترس و مناسبي براي باستان شناسان، مورّخين و پژوهشگران به منظورِ مطالعه و تحقيق در زمينه ي مراحلِ تاريخيِ مختلف هستند و در اين بين، نقش و تأثيرِ مسكوكاتِ دوره ي اشكاني در آشنايي و تحليلِ خصوصيات و چگونگي ساختارِ اين حكومت و پادشاهانِ آن و همچنين وضعيتِ اقتصادي و اجتماعيِ آن دوران، بسيار با اهميت مي باشد. موزه ي ملك در شهر تهران، با دارا بودنِ مجموعه اي بسيار غني و گسترده از يافته ها و اسناد و مداركِ مربوط به مقاطع مختلفِ تاريخِ باستاني و معاصرِ ايران، از جايگاه و اهميت زيادي جهتِ دسترسي به اطلاعات مورد نيازِ محققين در زمينه هاي مختلفِ پژوهشي مي باشد و در ميانِ مجموعه هاي مختلفِ اين موزه، گنجينه ي مسكوكات و به خصوص سكه هاي دوره ي اشكانيِ آن، از تعداد و تنوعِ بسيار مطلوبي برخوردار است. در اين پژوهش تلاش شده با مطالعه و جمع آوري اطلاعات به شيوه ي كتابخانه اي و همچنين مستند نگاري و تهيه ي كاتالوگ و نيز بهره گيري از ابزارهاي آناليز و تحليل، مسكوكات اشكانيِ موزه ي ملك تا حدّ ممكن و مقدور، مورد بررسي و شناختِ بيشتر و دقيق تر قرار گيرند. آگاهي و آشنايي بيشتر و جزئي تر با خصوصيات و ويژگي هاي فيزيكي و ظاهريِ سكه ها در پژوهش مد نظر قرار گرفته و در ادامه ي اين پژوهش، در پژوهش هاي آتي مي توان با بكارگيري تجهيزات و دستگاه هايِ آناليزي كه وجود دارند، تحقيقات و مطالعاتِ جامع و تكميليِ بيشتر، دقيق تر و مطلوب تري بر روي تعداد بيشتري از اين سكه ها انجام داد كه نهايتاً، نتايج چشمگير تر و مستند تري را به دنبال خواهد داشت./.
Thesis summary
-
بررسي اهميت و جايگاه ريشهر (ريواردشير) در سواحل خليج فارس از نظر متون تاريخي و يافته هاي باستان شناسي
فاطمه محمدي 2023در دوره ساساني به ساخت و تكميل شهرها بسيار اهميت داده شده است. كه يكي ازاين شهرها ريشهر (ريواردشير) ناميده مي شده و به دست اردشيرساساني بنيادنهاده شده است ويكي ازمهم ترين بندرنظامي وبازرگاني در عهداو به شمارمي رفته است كه متاسفانه پس ازفتح آن توسط مسلمانان روبه افول مي رود. از بررسي و كاوش هاي باستان شناسي در اين شهر منسوب به دوره ساساني درسال هاي گذشته آثار مختلفي ازجمله آثارمعماري، سفال، سكه و... از دوره هاي مختلف بدست آمده است كه مي توانند تأييدكننده اطلاعات تاريخي باشند. هدف اصلي اين پايان نامه بررسي تاريخ و كاركرد ريشهر درزمان ساساني، بررسي صحت اطلاعات تاريخي متناقضي كه دررابطه با مكان اين شهر وجوددارد وهمچنين تطابق داده هاي تاريخي وباستان شناسي مرتبط با اين شهرساساني است. دليل اصلي انتخاب اين موضوع اين بود كه ريشهر به عنوان شهري با تاريخ كهن و نقش مهم درتجارت و حتي آموزش دردوره ساساني ازاهميت زيادي برخورداربوده ولي تا به حال پژوهش منسجم وكاملي در موردآن خصوصاً ازلحاظ باستان شناسي صورت نگرفته و درمنابع تاريخي نيز تناقضاتي درمورد محل آن ديده مي شود ازاين رو يك پژوهش كامل درمورد اين شهر لازم بود. طي مطالعه منابع و كتب متعدد ازجمله نوشته هاي جغرافيانويسان متعددي چون فسايي، لسترنج، شوارتز ومحققان متخصص درمنطقه چون رائين، مصطفوي، اقتداري و توفيقيان و محدود افرادي كه در اين محوطه بررسي وكاوش انجام داده اند ازجمله پزار وعطائي كه نظرات متفاوتي درمورد منطقه داشته اند پرسش هايي در مورد اينكه 1_ با استناد به متون تاريخي و يافته هاي باستان شناختي ريشهر (ريو ـ اردشير) ساساني امروزه با كدام مكان مطابقت دارد؟ 2_ ريشهر (ريو ـ اردشير) چه نقش و اهميتي در كرانه ها و پس كرانه هاي خليج فارس در دوره ساساني داشته است؟ درذهنم ايجادشد كه اين پروژه درصدد پاسخ دادن به آنهاست. فرضيه هاي اوليه بر اين اساس بودندكه ريشهر با منطقه اي در نزديك بوشهر امروزي قابل مطابقت باشد و اين شهر دركرانه هاي خليج فارس به عنوان يك بندر تجاري-ارتباطي نقش پر رنگي داشته وازنظر آموزشي نيز پراهميت بوده است. اين پژوهش ماهيت بنيادي دارد و رويكرد آن تاريخي ـ تحليلي است. همچنين اين پژوهش با استفاده ازبررسي هاي ميداني ومطالعه كتابخانه اي انجام گرفته است و درطي چندمرحله بر اساس فرضيه ها و يافته هاي بدست آمده تجزيه وتحل
-
سبك شناسي معماري آشور براساس نقوش برجسته
سارا محمدپور 2023امپراتوري آشور كه در شمال بين النهرين قرار داشته است؛ يكي از برجسته ترين ، مهمترين و تاثيرگذارترين تمدن در شرق باستان بوده است؛ از آنجا كه امپراتوري آشور نو در نيمه ابتدايي هزاره اول ق.م پديدارگشت؛ از منظر هنر، آشوريان در دوره آشور نو، به اوج خود رسيدند؛ در ميان هنرهاي آشوري يكي از هنرهاي مورد توجه كه تاثيرگذاري فراواني بر ديگر ملل ها نيز گذاشته است؛ هنر نقش برجسته است؛ به عبارتي ديگر نقش برجسته ها در طول زمان حافظ و نگهدارنده مدارك تاريخي آن دوران مي باشند؛ مي توان با بررسي نقش برجسته ها به معماري اقوام ديگركه شامل : قلعه ها ،دژها ،مصالح استفاده شده ، جنگ ها كه با همسايگانشان به خصوص اقوام ايراني كه در غرب و شمال غرب ايران مي زيستند؛ از آنها اطلاعات به دست آورد ؛ و ما از آنها به عنوان اسناد تاريخي استفاده كرده ايم؛ با توجه به اهميت نقش برجسته هاي آشوري و نقش مهمي كه در شناخت معماري همسايگان شرقي خود كه در شمال و غرب ايران سكونت داشتند؛ روش تحقيق اين پژوهش ماهيتي بنيادي و رويكرد آن توصيفي- تطبيقي است؛ روش گرد آوري اطلاعات ، روش كتابخانه اي و بهره گيري از كتب و مقالات مختلف مي باشد؛ نتايج پژوهش نشان مي دهد؛ كه با توجه به يافته هاي حاصل از كاوش هاي باستان شناسي در محوطه هاي دوره هاي مختلف مادي و اورارتويي در شمال غرب و غرب ايران با توجه به اطلاعات معماري موجود در نقش برجسته هاي آشوري تا حد زيادي مطابقت دارد.
-
بررسي باستان شناسي يافته هاي عصر آهن III تپخ همه كسي
سعيد مرجاني 2022اين تك نگار به بررسي يافته هاي عصر آهن 3 در دشت فامنين مي پردازد. اين دوران كه در بر دارنده دوره ماد است اهميت ويژه اي در اين منطقه دارد.
-
آموزش و پرورش در ايران باستان با استناد به داده هاي باستان شناسي
2022هدف پژوهش حاضر آموزش و پرورش در ايران باستان با استناد به داده هاي باستان شناسي مي باشد. آنچه از منابع صيح و قراين و شواهد بدست مي آيد، آن است كه ايرانيان از دوران مادها داري خط و كتابت بوده و جاي بسي شگفتي است كه از 2500 سال قبل در زمان داريوش هخامنشي اموزش عالي و دانشكده هايي براي آموختن علوم نظري و عملي در ايران تاسيس گشته و تا زمان ساسانيان به چنان اعتلا و عظمتي رسيد كه صدها دانشمند و پژوهشگر براي آموزش و پرورش به آن روي آوردند. مطابق با مستندات موضوعي در اين پژوهش، رويكرد پژوهش حاضر از نوع توصيفي- تحليلي و ماهيت آن بنيادي است. . روش گردآوري اطلاعات در اين پژوهش، كتابخانه اي با استفاده از منابع مختلف كتابي، مجله، كتب الكترونيك است. . يافته هاي اين پژوهش نيز، بر مبناي فرضيه اين پژوهش، حاكي از آن بود كه متون تاريخي و شواهد باستان شناختي نشان گر آن است كه در تاريخ ايران باستان در مورد آموزش علوم پزشكي، نجوم و ستاره شناسي، جغرافيا و... ارتباطات قوي و نزديكي با ملل ديگر به خصوص يونانيان و روميان وجود داشته است؛ اما در ارتباط با امور اخلاقي- فرهنگي و اجتماعي، از آموزش سنتي و ايراني (زرتشت) بهره مي برده اند.
Thesis summary
-
بررسي و تحليل باستان شناسانه نقوش برجستة تخت جمشيد
اكرم نجفي 2022هنر نقش برجسته، يكي از مظاهر هنري درخشان و تأثيرگذار و نيز مورد علاقه پادشاهان براي نمايش اقتدار و صلابت ايشان در طي سده ها و هزاره هاي مختلف از جمله دوره هخامنشي بوده است. نقش برجسته ها در مطالعات باستان شناختي از اهميت زيادي برخوردارند. با مطالعه اين نقوش مي توان به اطلاعات ارشمندي درباره اوضاع سياسي، تاريخي، توليدات هنري و يا شيوه هاي زندگي اجتماعي اقوام تحت سيطره يك امپراتوري پي برد. مضامين نقش برجسته ها همچنين مي تواند انعكاس دهنده نكات بسياري مانند وقايع و رخدادهاي تاريخي، مراسمات آئيني سلطنتي، خصوصيات انواع لباس، جنگ افزار، زيورآلات، ظروف و به طور كلي بازگو كننده هنر، فرهنگ و سنن يك سرزمين باشند.
Thesis summary
-
مطالعه و بررسي سكه هاي ساساني موزه آرامگاه بوعلي سينا همدان
با استناد بر سكه هاي ضرب نهاوند
برديا عباسي 2022در سال 1374 شمسي محموله اي كه شامل 464 قطعه سكه از دوران تاريخي و ظروف نقره اي نفيس بود، در نهاوند از قاچاقچيان ضبط مي شود. با دوره بندي اوليه كه بر مجموعه سكه هاي موزه بوعلي سينا صورت يافت، مشخص گرديد كه تعداد 415 سكه از 463 سكه متعلق به دوران ساساني است، حال از آنجا كه سكه هاي ساساني اسناد و مدارك گران بهايي از تاريخ و فرهنگ و هنر و مذهب ايران به شمار مي روند، مساله كانوني و اصلي اين پژوهش بر شناسايي، طبقه بندي و گونه شناسي سكه هاي ساساني اين مجموعه با تاكيد بر سكه هاي ضرب شده در نهاوند، قرار گرفت. اين پژوهش سه پرسش اصلي را در پي دارد: 1- سكه هاي توقيفي ساساني موجود در موزه بوعلي سيناي همدان، معلق به دوران كدام شاهنشاهان ساساني بوده، در چند گونه متفاوت و در چه ضرابخانه هايي به ضرب رسيده اند؟ 2- با توجه به شناسايي سكه هاي ساساني مجموعه موزه بوعلي سينا، مقدار فراواني نسبي سكه هاي هر شاهنشاه ساساني، چه در مقايسه با ساير شاهنشاهان و چه در مقايسه با گونه هاي متفاوت خود، چگونه بوده است؟ 3- سكه هاي ضرب شده در نهاوند، از چه شاهنشاهان ساساني بوده و جايگاه آنها از نظر مطالعات آماري چگونه رقم خورده است؟ در نتيجه مشخص گرديد سكه هاي ساساني موزه همدان در 5 گروه مختلف و از 24 شاهنشاه ساساني با 40 گونه متفاوت به ضرب رسيده است. از آنجا كه تا دوران پيروز عملا ضرابخانه اي بر مجموعه سكه هاي موزه بوعلي سينا ديده نمي شود و اين سكه ها فاقد نام جاي ضرب هستند، اما از دوران پيروز به بعد، سكه هاي اين مجموعه در 23 ضرابخانه ضرب شده اند. با تحقيقات در اين زمينه مشخص گرديد، بيشترين تعداد سكه متعلق به شاپور اول با تعداد 138 سكه (33.25%)، خسرو دوم با تعداد 68 سكه (16.38%)، و نرسي با تعداد 50 سكه (12.04%)، مي باشد. تعداد 13 قطعه سكه ساساني در شهر نهاوند به ضرب رسيده است كه يك قطعه از اين 13 سكه متعلق به دوران پادشاهي خسرو اول (گونه A) و 12 قطعه مابقي نيز متعلق به دوران پادشاهي خسرو دوم (گونه هاي B و C) مي باشد. در نهايت امر نيز كاتالوگ و فهرستي معتبر از سكه هاي ساساني موزه بوعلي سيناي همدان تهيه گرديد.
Thesis summary
-
بررسي باستان شناختي تپه نجف آباد (قلعه چغا) اسد آباد با تاكيد بر استقرار هزاره اول ق. م
سعيد طهوري همراه 2021پادشاهي ماد يكي از حكومت هاي اصلي وقدرتمند در بين حكومت هاي شكل گرفته در ايران مي باشد كه دائماً در حال جنگ و جدال با امپراتوري قدرتمند آشوريان بودند. با توجه به آثاري كه از اين پادشاهي بر جاي مانده است، امروزه تاريخ اين دوره با خلاء و كاستي هايي هم مواجه بوده است. يكي ازشواهدي كه از تقابلات آشوري ها با مادي ها به جاي مانده سنگ يادمان يا استل هايي مي باشد كه تا به امروز از چند نقطه در ايران كشف شده است. يكي از اين سنگ يادمان ها از محوطه قلعه چغا)نجف آباد( اسدآباد به دست آمده است.محوطه قلعه چغا )نجف آباد( همانند گودين تپه كنگاور و نوشيجان تپه ملاير يكي از محوطه هاي مهم مادي در غرب ايران به شمار مي رود. قلعه چغا)نجف آباد( در فاصله 15 كيلومتري و در نزديكي گودين تپه واقع شده است. اما با توجه به اينكه استل مربوط به پادشاهي سارگن دوم آشوري) 716 ق.م( كه از اين محوطه كشف شده است تحقيقات جامع و كاوش هاي باستان شناسي اي در اين محوطه انجام نشده است ويكي از خلاء هاي باستان شناسي كه منجر به اهميت ندادن به اين محوطه مهم مادي شده است احتمالاً مربوط به بررسي هايي است كه هيئت كانادايي به سرپرستي كايلريانگ و لوئيس لوين در سال 1965 در هنگام كشف استل سارگن دوم آشوري انجام داده است كه در انتشار مقاله ها و كتب هايي كه در اين مورد به چاپ رسانده اند و در مقاله هاي منتشر شده خود به مادي نبودن محوطه اشاره كرده اند كه اين دو محقق بر اين باورند كه در هنگام كشف استل طي بررسي هايي كه انجام داده اند به آثار مادي و سفال هاي هزاره اول قبل از ميلاد برخورد نكرده اند و بيشتر به سفال هاي دوره ساساني اشاره مي كنند و حتي لوين معتقد است كه اين استل در زمان ساسانيان به اين مكان انتقال داده شده است و همين امر هم باعث ناديده گرفتن تپه قلعه چغا توسط ديگر پژوهشگران شده است و فقط بيشتر بر روي خود استل كار شده است تا خود محوطه. در حالي كه با توجه به بررسي هايي كه صورت گرفت سفال هاي دوره مادي در اين محوطه بسيار بيشتر از سفال هاي دوره ساساني مي باشد. يكي از ركن هاي اصلي قلعه چغا موقعيت جغرافيايي و موقعيت قرارگيري قلعه چغاي اسدآباد در بين حوضه سياسي همدان كرمانشاه و استان كردستان مي باشد كه همواره در مسير لشكركشي هاي پادشاهان آشوري قرارگرفته است كه مدام از اين محل در استل و نقش برجسته هاي آشوري به عنوان كيشه شيم يا
Thesis summary
-
سبك شناسي و طبقه بندي سنگ قبرهاي اسلامي موزه سنگ تپه هگمتانه
)نمونه موردي: سلجوقي ، صفوي، قاجار(
معصومه صابريون 2021به دليل ارتباطي كه با مذهب و شرايط اجتماعي و فرهنگي يك جامعه دارد، مي تواند انبوهي از » سنگ قبر «باورها، ارزش ها و ويژگي هاي را در برگرفته و از جنبه هاي مختلف مورد بررسي قرار گيرد. دين و هنر هر دو عاملتاثيرگذار در شكلگيري نقوش سنگ قبرها به شمار مي آيند ؛ نقوش بيشتر از آنكه جنبه تزييني داشته باشند، از معنايي نمادين برخوردار بوده. سنگ قبرهاي موزه هگمتانه نيز از اين قاعده مستثني نبوده وحاوي نقوشي هستند كه به نظرچنين مي رسد روزگاري داراي كاركرد نمادين بوده است. در اين تحقيق، مطالعه اي از جنبه باستان شناختي بر روي سنگ قبرهاي سه دوره اس مي: سلجوقي، صفو ي و قاجار صورت گرفته است و به سوالاتي كه در اين خ وص مطرح شد پاسخ داده شده است. سوالات شامل 1- چه گونه اي از سنگ قبر از لحاظ شكل و جنس در اين سه دوره متداول بوده است؟ 2- چه آرايه هاي تزييني به كار رفته است؟ 3- نوع خطوط به كار رفته چگونه بوده است؟طي تحقيق صورت گرفته مشاهده شد؛ شكل سنگ قبرها و تزيينات كه در آن ها به كاررفته در دوره سلجوقي كام برگرفته از آرامگاه ها بوده است و رفته رفته در دوره هاي صفوي و قاجار، با متدوال شدن دفن مردگان از همه طبقات اجتماعي در قبرستان ها و زياد شدن تعداد آن ها براي سهولت كار شكل هاي ساده تري و نقوش گياهيو نمادين مرسوم شده است. خطوط به كار رفته، متناسب با خطوط كاربردي در هر دوره ، از خطوط سخت و پرقانونكوفي در دوره سلجوقي به خطوط ساده تر و كم قانون تر و كاربردي تر مثل نستعليق در دوره هاي بعد تغييرات داشته است.روش به كار رفته در اين تحقيق، روش پژوهش توصيفي-تاريخي- تحليلي و شيوه گردآوري مطالب روشكتابخانه اي و استفاده از آرشيو ت اوير و اسناد و عكسبرداري مستقيم از قبور موجود در موزه هگمتانه است.
Thesis summary
-
بررسي و تحليل جايگاه ماديها در دوره هخامنشي
وحيد محمودي 2020در اكثر كتابهاي تاريخي پيرامون تاريخ هخامنشيان، در فصلهاي نخستين قبل از اشاره به هخامنشيان اشارهاي كوتاه به دوره ماد در تاريخ ايران باستان دارند، معمولا از چند سطر نيز بيشتر تجاوز نميكند. در فصل هاي بعدي نيز در طول دوره هخامنشي نيز فقط اشاره به حضور مادها در نقش برجسته هاي تخت جمشيد مي شود. حال سوالي پيش ميآيد، آيا جايگاه ماد در تاريخ ايران و دوره هخامنشي در همين چند سطر و چند نقش برجسته است؟ علي رغم اشارات مكرر متون و كتيبه ها به مادها ، ٰ در طول دوره هخامنشي از يك ساختار سياسي بزرگ خبري نيست، بلكه به ساختارهاي پراكنده و ايالتهاي مختلفي اشاره شده است. دوران قدرت سران ماد و حضور آنان در دوره هخامنشي بسيار مورد بحث است. مادها نقش بسيار مهمي در تاريخ سياسي سرزمين ايران بر عهده داشتند. پادشاهي ماد، از حدود 876 پ.م. تا حدود 941 پ.م.، بر نواحي غربي و مركزي فلات ايران با قدرت ظاهر مي شود. در قرن هفتم قدرت خود را تثبيت كردند و از خود آثار معماري در محوطههاي نوشيجان، باباجان و گودين، ازبكي، سيلك بر جاي گذاشتند. در سطح منطقه اي موفق شدند اقوام و دولت هاي كوچك محلي را در قالب قدرتي بزرگ متحد و زمينه را براي شكل گيري امپراتوري هخامنشي و تحولات گسترده اي كه بعد از آن در تاريخ و تمدن ايران بوقوع پيوست 996 پ م در طول - را، فراهم سازند. اماوضعيت مادها به ويژه در حدود سال هاي 941 دوره هخامنشي در پردة ابهام قرار دارد. پيرامون شناخت مادها در دوره هخامنشي سه گروه از اطلاعات داريم: الف- منابع مكتوب)كتيبه هاي هخامنشي، منابع يوناني، كتيبه هاي بابلي(، ب- داده هاي باستان شناسي ج-داده هاي زبان شناسي. منابع مكتوب شامل: 9-كتيبه هاي هخامنشي 2-منابع يوناني و ب-داده اي باستان شناسي نيز شامل نقش برجسته هاي تخت جمشيد است. آنچه از متون و منابع مكتوب برمي آيد، آن است كه مادها قبل از در دوره هخامنشي از سدهٔ نهم تا هفتم پيش از ميلاد توانسته اند يك اتحاد سازمان يافته براي مدتي كوتاه در بين سران قبايل و طوايف پراكنده ماد بر محور يك رهبر ايجاد كنند و آشور را با كمك متحدان خود شكست دهند، ولي يكدفعه در دوره هخامنشي حضور مادهاكم رنگ مي شود. با چنين قدرتي بعيد به نظر مي رسد كوروش، كاملا مادها را ناديده گرفته باشد. اين احتمال وجود دارد كه او و جانشينانش، برخي از عنوان هاي عنوان هاي رسمي شاهان ماد و سيستم مدير
Thesis summary