وزیر پیشنهادی علوم در بازدید از ایسنا مطرح کرد - دانشگاه بوعلی سینا همدان
اوایل هفته جاری بود که رییس جمهور با معرفی دکتر منصور غلامی، رییس دانشگاه بوعلی سینا به عنوان وزیر پیشنهادی علوم به مجلس شورای اسلامی به بسیاری از گمانه زنی‌ها پایان داد. وی یکشنبه هفته آینده برای کسب رای اعتماد راهی بهارستان می‌شود. در همین راستا دکتر غلامی با حضور در خبرگزاری دانشجویان ایران به تشریح مهمترین اولویت‌های آتی خود در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پرداخت.
دکتر منصور غلامی در جریان بازدید از خبرگزاری دانشجویان ایران در گفت و گو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: در بحث آموزش عالی نگرانی‌های خاص منطقی و طبیعی در جامعه دانشگاهی وجود دارد که بیشتر این نگرانی‌ها در راستای ارتقای این حوزه است و بنده نیز در صورت انتخاب به عنوان وزیر علوم این مسائل را جزو برنامه‌های اصلی وزارتخانه قرار خواهم داد. اگر چه جایگاه آموزش عالی در مجموعه دولت و سطح ملی مورد توجه نخبگان قرار گرفته است اما وزارت علوم نیز این مسائل را جزو برنامه‌های خود قرار می‌دهد.
ایجاد فضای باز برای فعالیت تشکلات دانشجویی
وی در ادامه تصریح کرد: تلاش می‌کنیم در چارچوب مقررات موجود در وزارت علوم با تصویب قوانینی فضاهای دانشگاهی را برای انجام فعالیت‌های علمی و سیاسی تشکل‌های مختلف فعال کنیم. همچنین در عرصه به‌روز کردن محتوا، رشته‌ها و دوره‌های تحصیلی برنامه‌هایی در راس کارهای وزارت علوم قرار خواهیم داد و در عرصه پژوهشی نیز قصد داریم دانشگاه‌ها را به بطن اجتماع ببریم تا مشکلات جامعه با همکاری دانشگاهیان حل شود. اگر چه این بحث سال‌ها است که مطرح می‌شود اما اکنون زمان اجرای آن فرا رسیده است.
دکتر غلامی همچنین تاکید کرد: برنامه‌های دیگر وزارت علوم در قوانین مطرح شده است. ما سعی داریم این برنامه‌ها بر اساس قوانین بالادستی و تکلیفی که صورت گرفته، پیش بروند. در حال حاضر بسیاری از این برنامه‌ها نظیر مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در بحث ساماندهی آموزش عالی کشور توسط وزارت علوم مصوب شده و طرح‌های خوبی در دست اجرا است.
وزیر پیشنهادی علوم خاطر نشان کرد: در دوره‌ای تعداد زیادی از مراکز آموزش عالی در کشور شکل گرفته و باید بر اساس طرح ساماندهی آموزش عالی این مراکز ساماندهی و از ظرفیت آنها استفاده شود و در آینده با توجه به کاهش تعداد داوطلبان تحصیل دانشگاهی در دوره کارشناسی این ظرفیت‌ها را در رابطه با تحقیقات و پژوهش‌های کاربردی، حل مسائل و مشکلات منطقه‌ای، به صورت نظام‌مند استفاده می‌کنیم. البته در حال حاضر فعالیت‌های خوبی در این زمینه اجرا می‌شود. تلاش خواهیم کرد در مرحله نهایی گزارش‌های آن منتشر شود.
تامین زیرساخت‌های لازم برای انجام پروژه‌های کلان
وی در ادامه اظهار کرد: در بحث اقتصاد مقاومتی، تعدادی پروژه‌های بزرگ در وزارت علوم در حال انجام است و اگر بخواهیم در سطح کلان به آن نگاه کنیم، بیش از 50 درصد این پروژه‌های بزرگ انجام شده است. بر همین اساس، تلاش خواهیم کرد در آینده، زیرساخت‌های لازم را برای به سرانجام رسیدن این پروژه‌ها فراهم کنیم.
ضرورت تعامل وزارت علوم با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
رییس دانشگاه بوعلی سینا بر ضرورت همکاری نزدیک وزارت علوم با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تاکید کرد و گفت: معتقدم بدنه کاری این معاونت عموماً توسط اساتید دانشگاهی پوشش داده شده است و لذا باید همکاری نزدیکی بین وزارت علوم و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری شکل بگیرد و ما در وزارت علوم، در کنار دانشگاه‌ها از ظرفیت‌های این نهاد علمی برای توسعه تحقیقات کاربردی استفاده کنیم. ضمن اینکه دانشجویان دوره‌های مختلف تحصیلی، به ویژه دانشجویان دکتری تلاش‌های علمی زیادی در حوزه علمی می‌کنند. خوشبختانه، ظرفیت‌های بسیار خوبی در رابطه با توسعه علوم و فناوری وجود دارد، لذا تلاش می‌کنیم این ظرفیت‌ها در کنار ظرفیت‌های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به توسعه کاربردی علم منجر شود.
تجمیع نهادهای مرتبط در زیر مجموعه وزارت علوم
دکتر غلامی در خصوص فعالیت‌های نهادهای همسو با وزارت علوم در حوزه‌های مختلف علمی و آموزشی نیز گفت: اصل اولیه این است که این وزارتخانه در ساختار خود بخش‌های مختلفی برای تحقیقات، فناوری و آموزش در اختیار دارد و وجود نهادهای همسو نظیر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و غیره می‌تواند پشتیبان خوبی برای انجام فعالیت‌های تحقیقاتی در دانشگاه‌ها باشد. با توجه به این که بدنه معاونت علمی نیز از همکاران دانشگاهی در سطح مدیریت و اجرا تشکیل شده است، لذا به نظر من باید تلاش کرد همکاری این دو مجموعه جدا از هم دیده نشود و در یک برون‌داد مشخص نوعی هم افزایی بین این مجموعه و سایر بخش ها ایجاد شود.
دکتر غلامی خاطرنشان کرد: در مورد محدوده فعالیت‌های وزارت علوم باید مصوبات قانونی اصل قرار بگیرد و ما تلاش می‌کنیم هر مصوبه‌ای را که احیاناً مورد توجه نبوده است، را مورد اهتمام قرار دهیم. تاکید می‌کنم که سایر نهادهای همسو با این وزارتخانه باید مجری قانون باشند و اگر هم از لحاظ قانونی وزارت علوم متولی امری بوده اما به دلایل خاصی از این مجموعه جدا و یا همکاری‌اش کمرنگ شده است، تلاش خواهیم کرد آن را در ذیل مجموعه وزارت علوم قرار بدهیم.
به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه، مسئولیت‌های قانونی وزارت علوم اجرا کردن قوانین است و هرجا قانون به سازمانی تکلیفی می‌دهد، باید همان سازمان نیز بازخواست شده و پاسخگو باشد و نمی‌شود نهادی مسئولیت تصمیم‌گیری و اجرایی داشته باشد اما نهاد دیگر پاسخگوی اقدامات آن باشد.
وی افزود: برخی پراکندگی نهادها در زیر مجموعه وزارت علوم ممکن است در شرایط خاص اتفاق افتاده باشد. با این وجود تلاش می‌کنیم این نهادها به وزارت علوم بازگردانده شود. تلاش من این خواهد بود که کلیه مسئولیت‌های قانونی که بر عهده وزارت علوم است ذیل مسئولیت‌های وزارتخانه قرار گیرد و سایر نهادها در این زمینه کمک خواهند کرد. در حال حاضر وضعیت آموزش عالی به گونه‌ای است که گوشه‌ای از بخش‌های آن به نهادهای دیگر داده شده اما اگر این نهادها اطمینان حاصل کنند که ما می‌توانیم فعالیت‌های خود را انجام داده و به هدف برسانیم مطمئنا نگرانی آنها رفع و نهادها زیر مجموعه وزارت علوم قرار خواهند گرفت.
فعالیت تشکل‌های دانشجویی تقویت می‌شود
این عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینای همدان، در خصوص برنامه‌های فرهنگی وزارت علوم نیز گفت: در حال حاضر یک روال مشخص و معمول در این عرصه در دانشگاه‌ها وجود دارد و اکثر دانشجویان فعالیت‌های خود را بر حسب این برنامه‌ها پیش می‌برند و ما باید از دانشجویان در فعالیت‌های درون دانشگاهی کمک بخواهیم تا آنها نیز وارد عرصه فعالیت‌های فرهنگی شوند و نمونه‌هایی نظیر تشکیلات سیاسی، انجمن‌ها و کانون‌های علمی بتوانند در زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی فعال باشند. بنابراین تقویت گروه‌های فعال در حوزه فرهنگی می‌تواند اثر و کارکرد این فعالیت تشکل‌های دیگر را بیشتر کند.
دکتر غلامی تاکید کرد: کار اصلی دانشجویان در دانشگاه‌ها تحصیل است اما به دلیل اینکه حضور زیادی در دانشگاه‌ها دارند این فرصت برای آنها برای انجام فعالیت‌های فرهنگی وجود دارد و ما کمک خواهیم کرد که دانشگاه‌ها امکانات لازم را برای توسعه فعالیت‌های فرهنگی که خودشان تجربه خوبی برای فعالیت‌های اجتماعی، افزایش اطلاعات و تبیین دیدگاه‌هایی که در حوزه‌های فرهنگی دارند را برای آنها ایجاد کنیم.
وزیر پیشنهادی علوم یادآور شد: خوشبختانه تجربه خوبی در زمینه انجام فعالیت‌های فرهنگی نظیر برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی، نقد و بررسی موضوعات مهم جامعه، ایجاد تریبون‌های آزاد و غیره در دانشگاه بوعلی وجود دارد و بسیاری از دانشجویان این دانشگاه درگیر فعالیت‌های فرهنگی هستند و امیدواریم این فعالیت ها در دانشگاه‌های مختلفی اجرا شود.
ادغام آموزش پزشکی با آموزش عالی نیازمند تدوین قانون است
دکتر غلامی در خصوص برنامه خود برای ادغام آموزش پزشکی با آموزش عالی نیز گفت: تجمیع بخش‌های آموزش از جمله آموزش پزشکی با آموزش عالی نیازمند قانون است. باید توجیهاتی که بابت این جداسازی وجود داشته بررسی شود و اگر ضرورت‌های گذشته در خصوص تفکیک از بین رفته باید در مورد ادغام مجدد آن تصمیم‌گیری کنیم. بطور کلی این کار نیازمند انجام کار کارشناسی و توجه به نظرات مسئولان وزارت بهداشت است، هرچند که به شخصه معتقدم اولویت‌های دیگری در وزارت علوم داریم که باید ابتدا این اولویت‌ها مورد توجه قرار بگیرد.
وزیر پیشنهادی علوم توجه به کیفیت را از مهمترین برنامه‌های خود در عرصه آموزش عالی توصیف کرد و گفت: ما معتقد هستیم در وزارت علوم به اندازه کافی کارهای «کمّی» انجام شده است. باید تلاش کنیم در راستای کیفی‌سازی، آموزش عالی را به سمت استانداردسازی حرکت دهیم و هر واحد آموزش که مجوز قانونی فعالیت را داشته باشد باید این استانداردها را رعایت کند. در واقع وزارت علوم به طور مستمر به نظارت و ارزیابی‌هایی که انجام می‌دهد بر لزوم کیفی‌سازی دانشگاه‌ها تاکید دارد.
استانداردسازی مراکز آموزش عالی تا دو سال آینده
به گفته وی، هدف ما این نیست که در مقطع کوتاهی بخواهیم بر روی مجموعه‌های کوچک آموزش عالی که فعال هستند فشار بیاوریم اما سعی می‌کنیم تا دو سال آینده این مجموعه‌ها به طور کامل استانداردسازی شوند. البته بحث استانداردسازی مراکز آموزش عالی تنها بخش‌های غیر دولتی را شامل نمی‌شود.
رییس دانشگاه بوعلی سینای همدان خاطرنشان کرد: بر اساس اصل 44 قانون اساسی بخش خصوصی در زمینه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی کشور باید فعال شود که البته یک بخش از این اصل هم به آموزش عالی، پژوهشکده‌ها و موسسات آموزش و پژوهشی مروبط می شود. وزارت علوم باید نظارت خود را برای حفظ کیفیت این مراکز ادامه بدهد.
موافق دانشجوی پولی نیستم
دکتر غلامی با تاکید بر اینکه به هیچ عنوان موافق دانشجویان شهریه پرداز و پولی نیستم، گفت: باتوجه به ظرفیت بالای دانشگاه‌های دولتی امکان تحصیل دانشجویان در این مراکز وجود دارد اما به دلیل اینکه ممکن است ظرفیت برخی رشته‌ها در این مراکز تکمیل شده باشد یا دانشجویی بخواهد در محل زندگی خود تحصیل کند یا اینکه ممکن است دانشجویی به دانشگاه‌های غیر دولتی تمایل داشته باشد، بنابراین دانشگاه‌های دولتی اصراری برای دریافت شهریه از دانشجویان ندارند. از طرفی آماری از آموزش دانشجویان شهریه پرداز اعلام می‌شود که هیچ سودی ندارد چرا که سرانه دانشجویانی که در دانشگاه‌های دولتی تحصیل می‌کنند بسیار بیشتر از شهریه پرداختی این دانشجویان است.
رییس دانشگاه بوعلی سینای همدان تاکید کرد: رویکرد من برای مقابله با جذب دانشجویان پولی در دانشگاه بوعلی سینا اجرا شد به طوری که امسال برای سومین سال، کل پذیرش دانشجو شبانه در دوره روزانه قطع و کل ظرفیت موجود در دوره کارشناسی را دانشجویان روزانه تکمیل کردند.
پردیس‌های دانشگاه‌ها ساماندهی می‌شوند
وی ساماندهی پردیس‌های دانشگاه‌ها را از دیگر برنامه‌های وزارت علوم عنوان کرد و گفت: متاسفانه در ابتدای تشکیل این مراکز هدف به خوبی تعریف نشده بود و در نتیجه اجرای آن نیز با مشکل مواجه شد؛ بنابراین برنامه من این است که با اجرای طرح آمایش آموزش عالی، این مراکز نیز ساماندهی شده و تکلیف آنها مشخص شود.
توجه به نیازهای رفاهی دانشجویان
دکتر غلامی توجه به خواسته‌های رفاهی دانشجویان توسط وزارت علوم را مهم ارزیابی کرد و گفت: همانطور که از اسم صندوق رفاه دانشجویان مشخص است، این صندوق برای تامین رفاه دانشجویان تشکیل شده است و خوشبختانه روز به روز ظرفیت‌ها و توانمندی‌های آن تقویت می‌شود. اگر چه در دوره‌هایی به دلیل پذیرش پیش از حد دانشجو در زمینه ارائه خدمات رفاهی و خوابگاهی، مشکل وجود داشت و پیش‌بینی‌ها برای سرویس دهی و ارائه خدمات لازم به این دانشجویان در برخی از دانشگاه ها صورت نگرفته است اما خوشبختانه شرایط رو به بهبود است. صندوق رفاه دانشجویان تلاش‌های زیادی در جهت ارتقای وضعیت خوابگاهی و ارائه خدمات به خصوص وام های دانشجویی انجام می‌دهد.
دکتر غلامی اضافه کرد: به نظر می‌رسد ظرفیت خوبی در مجموعه امور دانشجویان وزارت علوم به جهت ارائه خدمات رفاهی به دانشجویان وجود دارد و این سازمان باید بتواند بخش زیادی از مسائل رفاهی دانشگاه‌ها را تأمین کند. بنابراین تلاش می‌کنیم از ظرفیتی که برای تقویت رفاه دانشجویی در این مجموعه‌ها وجود دارد، استفاده کنیم، اما برای رفع کامل نیاز دانشجویان در بخش‌های خوابگاهی نیازمند زمان هستیم و شرایط فعلی صندوق رفاه دانشجویان نیز به دلیل بازگشت پرداختی‌های این صندوق بهتر شده است و بخشی از مشکلاتی که صندوق رفاه دانشجویان در دوره‌ای با آن مواجه بود مرتفع شده و شرایط جهت ارائه خدمات رفاهی به دانشگاهیان در این مجموعه بهتر شده است.
آینده نگری در خصوص اشتغال دانش آموختگان شکل نگرفته است
وی در خصوص برنامه‌های خود برای فراهم کردن زمینه‌های اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاه‌ها نیز گفت: در حال حاضر با پدیده‌ای با عنوان عدم اشتغال دانش آموختگان دانشگاه‌ها مواجه هستیم. البته، این پدیده امروز شکل نگرفته است. زمانی که توسعه کمی مراکز آموزش عالی در کشور مد نظر قرار گرفته بود، باید بررسی می‌کردیم که چه تعداد دانشجو و به چه منظوری باید جذب شوند. متاسفانه این آینده‌نگری‌ها در آن زمان صورت نگرفت؛ در صورتی که برای راه‌اندازی پروژه تولیدی، باید ابتدا در زمینه نیازهای نیروی‌انسانی آن بررسی‌های لازم صورت بگیرد. بنابراین، مشکل فعلی فارغ اتحصیلان در زمینه اشتغال؛ عدم داشتن مهارت توسط آنها نیست، چرا که این دانش آموختگان از نظر دانشی و علمی مهارت‌های لازم را در دانشگاه‌ها کسب می‌کنند و این قدیمی و به روز نبودن صنایع است که بین دانش آموخته‌گان فاصله ایجاد می‌کند؛ اگر چه بسیاری از این فارغ التحصیلان توانسته‌اند خود را با این وضعیت وفق دهند، اما بسیاری دیگر با مشکل مواجه شده‌اند.