زهرا ایزدی

دیابت از جمله بیماری های مزمن است که به دلیل کمبود یا کاهش عملکرد انسولین موجب افزایش میزان قند خون و اختلالات متابولیسمی بدن می شود. دیابت باعث ایجاد یک شیوه جدید زندگی می شود و تمام روابط فرد را در همه زمینه ها تحت تاثیر قرار می دهد. اگر قند خون در طولانی مدت بطور مداوم بالا باشد، می تواند بر قلب، چشم ها، کلیه ها، اعصاب و سایر قسمت های بدن تاثیر بگذارد. در درمان دیابت، هدف این است که به افراد کمک شود تا خطر ابتلا به عوارض جانبی در آینده به حداقل برسد. تاکنون داروهای متعددی برای کاهش میزان قند خون بالا ارائه شده است؛ ولی به دلیل عدم بهبودی کامل این بیماری با مصرف داروهای موجود، تمایل به استفاده از درمان های جایگزین و سنتی افزایش یافته است. گیاهان دارویی با خواص کاهش دهنده قند خون در کنترل بیماری دیابت نقش بسیار مهمی دارند. در این مطالعه شیوع بیماری دیابت در کشور افغانستان و راه های کنترل و درمان آن در طب سنتی گیاهی بومی در افغانستان بررسی شد. اطلاعات مربوط به بیماران و شیوه های درمانی سنتی با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شد و سپس مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که بیماری دیابت در سنین بالا فراوانی بیشتری داشته و در زنان نسبت به مردان شایع تر می باشد. براساس اطلاعات جمع آوری شده در افغانستان برای درمان و کنترل بیماری از 13 نوع گیاه دارویی شامل پیاز، سیر، کاسنی، هندوانه ابوجهل، خیار تلخ، خار مریم، سیاه گیله، چای سبز، مریم گلی، جنسینگ، گزنه، انگور سیاه و کلپوره استفاده می شود. براساس نتایج به دست آمده از سیر نسبت به بقیه گیاهان بیشتر استفاده می شود.

انگل های جنس Leishmania برای انسان و حیوان بیماری زا هستند و سبب ایجاد بیماری لیشمانیوز می شوند. این بیماری به سه شکل جلدی، جلدی-مخاطی و احشایی در افراد بیمار دیده می شود. شناسایی گونه های Leishmania در عفونت های بالینی، جهت پیش آگاهی، کنترل و پیشگیری بیماری بسیار حائز اهمیت است. کشور افغانستان یکی از مکان های مهم آلوده به انگل های Leishmania است. در این پژوهش وضعیت شیوع بیماری لیشمانیوز جلدی و راه های درمانی آن در طب سنتی در مناطقی از کشور افغانستان مطالعه شد. جمعیت مورد بررسی در این مطالعه در درجه اول، بیماران مبتلا به لیشمانیوز جلدی مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی مناطق بومی بیماری در استان خوست بود. علاوه بر استان خوست، اطلاعات بیمارانی نیز از استان های تخار، مزار شریف، سمنگان، هرات، قندهار، غزنی، کابل، ننگرهار، کنر، لغمان و نورستان جمع آوری شد. جمع آوری اطلاعات بیماران مبتلا به لیشمانیوز با استفاده از پرسشنامه انجام شد. پس از تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات به دست آمده، مشاهده شد که زنان بطور معنادار بیش از مردان به بیماری لیشمانیوز جلدی مبتلا هستند. همچنین مشاهده شد که جنسیت، میزان درآمد، امکانات بهداشتی، مسافرت، سطح سواد و ... در ابتلا افراد به این بیماری موثر هستند. براساس اطلاعات جمع آوری شده مردم افغانستان برای درمان بیماری لیشمانیوز جلدی از گیاهان دارویی خار مریم، استبرق، گیاه الکالوید و بولاغ اوتی برای کنترل بیماری لیشمانیوز استفاده می کنند. نوع گیاه دارویی مورد استفاده در مناطق مختلف افغانستان متفاوت است که دلیل این امر مربوط به وجود یا عدم وجود گیاه دارویی در مناطق مختلف می باشد. همچنین روش استفاده از یک نوع گیاه دارویی نیز در مناطق مختلف با هم تفاوت دارد.

داروی سیکوفسفامید شیمیایی است که برای درمان سرطان برای شیمی درمانی کاربرد دارد. این دارو دارای عوارض خونی مانند بروز کم خونی، تهوع، استفراغ، نوتروپنی، ترومبوسیتوپنی، ایجاد تومورهای ثانویه و ایجاد ختلال در دستگاه تناسلی می باشد. در این پژوهش اثر عصاره هیدرواتانولی گل همیشه بهار بر روی عوارض شیمی - درمانی ناشی سیکلوفسفامید بررسی شد. گل همیش بهار گیاهی است که برای مصارف داروی کاربرد دارد و خواص درمانی برای آن گزارش شده است. که میتوان به خواص آنتی اکسیدانی، ضد باکتری، ضد قارچ، ضد ویروس، ضد التهاب و..اشاره کرد. در پژوهش حاضر ، 35 سرموش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار ، به پنج گرو هفت سری نترل، شاهد، کنترل مثبت، تیمار 1 و 2 تقسیم شدند. به گروه کنترل نرمال سالین، به گروه شاهدداروی سیکلوفسفامید،به گره کنترل مثبت عصاره هیدرواتانولی گل همیشه بهار ، به گروه تیمار 1 داروی سیکلوفسفامیدهمراه با دوز پائین عصاره هیدرواتانولی گل همیشه بهار و ب گروه تیمار 2 داروی سیکلوفسفامید به همراه دوز بالای عصاره هیدرواتانولی گل همیشه بهار تزریق شد. پس از سپری شدن دوره تیمار، پارامترهای خونی و بافت جناغ سینه مورد بررسیقرار گرفت. نتایج نشان داد که عصاره هیدرواتانولی گل همیشه بهار، عوارض ناشی از دروی سیکلوفسفامید را بهبود می بخشد که احتمالاً ناشی از اثرات آنتی اکسیدانی ترکیبات موجود در عصاره این گیاه است.

هدف و زمینه تحقیق: سندرم تخمدان پلی کیستیک شایع ترین اختلال غدد درون ریز میان زنان در سنین باروری است. برخی گیاهان دارویی دارای خواص منحصر به فردی هستند که قادرند از بروز یا پیشرفت این سندرم جلوگیری کنند. هدف از این تحقیق مطالعه اثر محافظتی عصاره هیدرواتانولی برگ گیاه به لیمو و ویتامین D در موش های مبتلا شده به سندرم تخمدان پلی کیستیک می باشند. روش مطالعه : در این پژوهش 48 سر موش سوری ماده بالغ نژادbalb/c به وزن تقریبی 35-25 گرم در 8 گروه : کنترل (با دسترسی آزاد به آب و غذا)، شاهد (دریافت کننده داروی استرادیول والرات به مقدار mg/kg 2 به صورت تک مرحله)، کنترل مثبت (دریافت کننده داروی استرادیول والرات به مقدار mg/kg2 به صورت تک مرحله +دریافت کننده mg/kg/day 500 متفورمین) وگروه تیمار شامل چهارگروه: 1- دریافت کننده (داروی استرادیول والرات به میزانmg/kg 2 به صورت تک مرحله + عصاره به لیمو با دوز mg/kg/day500)، 2-دریافت کننده) داروی استرادیول والرات به میزانmg/kg 2 به صورت تک مرحله +عصاره به لیمو با دوز mg/kg/day1000(، 3- دریافت کننده (داروی استرادیول والرات به میزانmg/kg 2 به صورت تک مرحله+ ویتامین D با دوزIu/kg 30000)، 4- دریافت کننده (داروی استرادیول والرات به میزانmg/kg 2 به صورت تک مرحله+ عصاره به لیمو با دوز mg/kg/day 1000 + ویتامین D بادوز Iu/kg30000(، شم: دریافت کننده 25/0 میلی لیتر روغن کنجد به صورت زیر پوستی و یکبار تزریق. مدت زمان انجام آزمایشات 50 روز به طول انجامید. داروی استرادیول والرات به صورت زیر پوستی تزریق شد و داروی متفورمین به صورت محلول در آب و با آبخوری به موش ها خورانده شد و عصاره به لیمو و ویتامین D به صورت درون صفاقی تزریق شدند. نتایج : این مطالعه هم سو با مطالعات قبلی نشان داد که استرادیول والرات سبب ایجاد کیست های فولیکولی می شود. سطح سرمی تستوسترون در گروه شاهد افزایش معنی داری را داشت. این هورمون در گروه های تیمار در مقایسه با گروه شاهد کاهش معنی داری را پیدا نمود. نتیجه گیری نهایی: این مطالعه نشان داد که عصاره به لیمو + ویتامین D می تواند در کنترل سندرم تخمدان پلی کیستیک موثر تر باشد. این تاثیرات احتمالا به واسطه وجود برخی ترکیبات شیمیایی موجود در عصاره به لیمو و ویتامین D می باشد که قادرند کنترل و محافظت از روند ایجاد تخمدان پلی کیستیک را ان