گودرز احمدوند

برای بهبود روش های کنترل علف های هرز، شناسایی گونه های موجود علف هرز و بررسی تغییرات تنوع، غالبیت و غنای گونه ای آن ها در طول زمان ضروری است. به منظور بررسی تغییرات تنوع، غالبیت و غنای گونه ای جوامع علف های هرز مزارع گندم آبی شهرستان اراک، تعداد 150 مزرعه در سه حوزه ایبک آباد، مرکزی و مشک آباد در دامنه مساحت کمتر از 1 هکتار، 1 تا 2، 2 تا 4، 4 تا 8 و بیشتر از 8 هکتار، این شهرستان از مرحله ساقه دهی تا سنبله دهی گندم در یک مطالعه میدانی طیدر سال های 1392 و 1398 موردبررسی قرار گرفت. در سال 1398، فراوانی، تراکم، تنوع گونه ای و شاخص غالبت گونه ها، محاسبه شد و سپس با شاخص های سال 1392 مورد مقایسه قرار گرفت. نمونه برداری به طور تصادفی با روش سامانمند (سامانمند) و مطابق الگوی w با استفاده از کادر 1 در 1 مترمربعی انجام شد. نتایج در سال 1392، 78 گونه علف هرز از 25 خانواده گیاهی شامل 63 گونه پهن برگ و 15 گونه باریک برگ درحالی که در سال 1398 نشان داد، در مزارع گندم آبی شهرستان اراک، 84 گونه علف هرز از 25 خانواده گیاهی وجود دارد که از این میان شامل70 گونه پهن برگ و 14 گونه باریک برگ شناسایی شدمی باشند. درحالی که در سال 1392، 78 گونه علف هرز از 25 خانواده گیاهی شناسایی شد که 63 گونه پهن برگ و 15 گونه باریک برگ بودند. برای بهبود روش های کنترل علف های هرز، شناسایی گونه های موجود علف هرز و بررسی تغییرات تنوع، غالبیت و غنای گونه ای آن ها در طی بازه زمانی همواره ضروری است. زیرا ازنظر رده بندی، علف های هرز متنوع هستند و این امر اهمیت مشکل آفرینی آن ها برای گیاهان زراعی را نشان می دهد. در سال های 1392 و 1398، خانواده های شب بو و گندمیان به ترتیب با 12 و 15 و گونه و در سال 1398 12،به ترتیب با 19 و 10 گونه بیشترین غنای گونه ای پهن برگ و باریک برگ را داشتند. همچنین در سال 1398 علف های هرز یک ساله با 67 گونه (76/79 درصد) و دوساله با یک گونه پهن برگ (19/1 درصد) به ترتیب بیشترین و کمترین تعدادگونه را داشتند، این مقدار برای سال 1392 به ترتیب 63 گونه (77/80 درصد) و یک گونه پهن برگ (28/1 درصد) بود. بیشترین تعداد گونه علف هرز در سال های 1392 و 1398 به ترتیب در حوزه مشک آباد (74 گونه) و حوزه ایبک آباد (80 گونه) مشاهده شد، کمترین تعداد گونه علف هرز دراین بازه زمانی به حوزه مرکزی به ترتیب با 60 و 74

حضور علف های هرز در مزارع گندم سبب کاهش کمیت و کیفیت محصول می شود. یافتن راهکارهای موثر در جهت افزایش تحمل گیاه زراعی در برابر علف های هرز از اهمیت قابل ملاحظه-ای برخوردار است. تلقیح ریشه گیاه گندم با قارچ میکوریزایی و شبه میکوریزایی می تواند راهکاری موثر در کاهش اثرات زیان بار علف های هرز در مزارع گندم باشد. به این منظور در این پژوهش تاثیر قارچ های میکوریزایی و شبه میکوریزایی بر روابط رقابتی گندم با علف های هرز، طی سه مرحله و با اجرای چند آزمایش در طول سال های 1395 و 1396 در شرایط گلدانی و مزرعه ای مورد مطالعه قرار گرفت. در مرحله اول به منظور بررسی کلونی سازی قارچ، روی ریشه گندم و سیزده گونه علف-هرز، چهارده آزمایش مستقل در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تکرار در سال 1395 در شرایط گلخانه اجرا شد. در آزمایش های مذکور تیمارهای آزمایشی شامل تلقیح با قارچ میکوریزایی گلوموس (Glomus mosseae)، تلقیح با قارچ شبه میکوریزایی پیریفورموسپورا (Piriformospora indica) و شاهد بدون تلقیح بود. گونه های گیاهی مورد بررسی نیز شامل گندم رقم پیشتاز و علف-های هرز چاودار، جودره، جوموشی، یولاف وحشی، چچم، خونی واش، خاکشیرتلخ، خاکشیرشیرین، کیسه کشیش، علف پشمکی، خردل وحشی، گندمک و خلر بود. در مرحله دوم، دو علف هرز خاکشیر و جودره که بر اساس نتایج آزمایشات مرحله اول به ترتیب کمترین و بیشترین کلونی سازی را با هر دو قارچ نشان داده بودند، انتخاب و اثر قارچ های گلوموس و پیریفورموسپورا، بر روابط رقابتی درون و بین گونه ای آن ها با گندم، در شرایط گلدانی، در سال 1395 بررسی شد. بدین منظور آزمایشاتی به-صورت آلل های دوگانه با پنج تکرار، اجرا شد که در این آزمایشات فاکتور اول شامل سه سطح تلقیح با قارچ گلوموس، تلقیح با قارچ پیریفورموسپورا و عدم تلقیح (شاهد) بود و فاکتور دوم شامل کشت خالص و مخلوط سه گونه مورد بررسی بود که بدین منظور کشت خالص گندم، خاکشیر و جودره به تعداد یک بوته در هر گلدان، کشت خالص گندم، خاکشیر و جودره به تعداد دو بوته در هر گلدان، و مخلوط گندم + خاکشیر و گندم+ جودره به تعداد یک بوته از هر گیاه در هر گلدان، منظور شد. در مرحله سوم اثر قارچ های گلوموس و پیریفورموسپورا، بر روابط رقابتی بین گونه ای علف های هرز جودره و خاکشیر با گندم در مزرعه در سال 1396 بررسی شد. بدین منظور دو آزمایش به صورت فاکتور

آگاهی از واکنش گونه های مختلف گیاهی به فلزات سنگین برای تحمل تنش فلزات، مدیریت مناسب و تولید محصولات سالم لازم می باشد.به منظور درک کافی از چگونگی جذب عنصر مس و تجمع سایر عناصر توسط گیاه لوبیا در حضور علف هرز تاج خروس ریشه قرمز در شرایط فزونی فلز مس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در سال 1396 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا اجرا شد. آزمایش. فاکتورهای آزمایش شامل 3 غلظت 1، 25 و 50 میکرو مولار سولفات مس (CuSO4) و نسبت های مخلوط جایگزینی25 درصد تاج خروس: 75 درصد لوبیا (75B:25P)،50 درصد تاج خروس: 50 درصد لوبیا (50B:50P)، 75 درصد تاج خروس: 25 درصد لوبیا (25B:75P) ، کشت خالص لوبیا (100B:0P) و کشت خالص تاج خروس (0B:100P) بود. در هر 3 غلظت سولفات مس، بیشترین غلظت مس در ریشه و برگ لوبیا در کشت خالص این گیاه دیده شد و با افزایش تراکم نسبی تاج خروس از غلظت مس در ریشه و برگ لوبیا کاسته شد. بیشترین غلظت مس در ریشه و برگ گیاه تاج خروس ، در نسبت جایگزینی (75B:25P) دیده شد.همچنین نتایج نشان داد صرف نظر از غلظت مس، عملکرد نسبی لوبیا در همه نسبت های جانشینی بیشتر از عملکرد نسبی مورد انتظار بود. در صورتی که عملکرد نسبی تاج خروس در همه سطوح مس، از عملکرد نسبی مورد انتظار کمتر بود. در هر سه غلظت مس،شاخص تهاجم برای لوبیا در نسبت مخلوط 50:50 مثبت و برای تاج خروس، منفی بود. با افزایش غلظت مس، ضریب ازدحام نسبی لوبیا افزایش یافت. غلظت منگنز، آهن و روی در لوبیا در غلظت 25 و 50 میکرومولار مس در نسبت 25B:75P نسبت به کشت خالص افزایش معنی دار داشت. همچنین در نسبت ذکر شده، فتوسنتز خالص لوبیا در غلظت 25 و 50 میکرومولار مس به میزان 23/17 و 01/24 درصد نسبت به کشت خالص افزایش یافت.با افزایش غلظت مس در محلول غذایی، مقدار مالون دی آلدیید و پراکسید هیدروژن در لوبیا و تاج خروس افزایش یافت. تیمار مس فعالیت آنزیم آسکورلات پراکسیداز را در هر دو گیاه افزایش داد. در غلظت 25 و 50 میکرومولار مس، فعالیت آنزیم پراکسیداز در لوبیا به ترتیب به میزان 44/32 و 10/34 درصد و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز به ترتیب به میزان 94/13 و 53/15 درصد در نسبت25B:75P در مقایسه با کشت خالص لوبیا، افزایش یافت. فعالیت آنزیم کاتالاز با افزایش تنش مس در هر دو گیاه کاهش معنی داری پیدا کرد.در

به منظور تعیین اثر سامانه های مختلف خاک ورزی بر بانک بذر، تراکم و تنوع گونه ای علف های هرز در تناوب ذرت – گندم، این آزمایش طی سال های 1391 و 1392 در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی زرقان استان فارس به اجرا در آمد. آزمایش به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با شش تکرار انجام شد. کرت های اصلی شامل سه تیمار خاک ورزی کامل، کم خاک ورزی و بی خاک ورزی و کرت های فرعی شامل کنترل شیمیایی و عدم کنترل (شاهد) علف های هرز بود. نمونه برداری خاک جهت تعیین بانک بذر علف های هرز با استفاده از مته به قطر هفت سانتی متر و از عمق 20-0 سانتی متری خاک به روش سیستماتیک پیش از اعمال تیمارها و پس از برداشت هر محصول طی دو سال صورت گرفت. نتایج نشان داد که در تیمار خاک ورزی کامل، بخش قابل توجهی از بذور سطح خاک، با گاوآهن برگردان دار در عمق خاک دفن شده و همزمان بذور دفن شده فرصت طلب و مهاجم یولاف وحشی و جودره با حرکت عمودی گاوآهن برگردان دار به سطح خاک منتقل شده و طی دو سال، افزایش معنی دار یافتند. در شرایط عدم کنترل، در تیمار خاک ورزی مرسوم تعداد بذر جودره و یولاف به ترتیب، 2215 و 1565 درصد پس از تناوب دوساله نسبت به قبل از اعمال تیمارهای سال اول، افزایش یافت ضمن اینکه تعداد این دو علف هرز در گندم سال دوم نیز به 82 و 168 بوته در متر مربع رسید. در تیمار بی خاک ورزی بذور ریز یک ساله علف های هرز مانند خرفه، تاج خروس، چسبک، خاکشیر و همچنین علف های هرز چند ساله سخت کنترل، در سطح خاک و یا در عمق سطحی افزایش معنی دار داشتند. درتیمار کم خاک ورزی ضمن کاهش تعداد بذر و تراکم بوته علف های هرز، عملکرد هر دو محصول نیز در سطح تیمار مرسوم، حفظ گردید. تعداد بذر قیاق در تیمار بی خاک ورزی پس از تناوب دو ساله در شرایط عدم کنترل 2013 درصد و در شرایط سمپاشی نیز 1362 درصد افزایش یافت و موجب آلودگی شدید مزرعه گردید. در شرایط عدم کنترل، عملکرد گندم در سال دوم در تیمارهای مرسوم و کم خاک ورزی در یک گروه آماری قرار گرفت و به ترتیب 7759 و 7749 کیلو گرم در هکتار بود در حالیکه در تیمار بی خاک ورزی به صورت معنی دار کاهش یافت و به 4446 کیلو گرم در هکتار رسید. میانگین شاخص تنوع شانون، مارگالف و شاخص یکنواختی در تیمار کم خاک ورزی به صورت معنی دار بیشتر از تیمار مرسوم بود. در پایان سال دوم، تیمار های بی

گل جالیز (Phelipanche aegyptiaca) یکی از گونه های مهم علف های هرز انگلی است که به خیلی از محصولات زراعی از جمله سیب زمینی خسارت می زند. این علف هرز باعث کاهش عملکرد غده سیب زمینی شده و خسارت زیادی به آن وارد می کند. خصوصیات ویژه گل جالیز از جمله اتصال به گیاه میزبان، شروع فعالیت در زیر خاک، تولید بذر فراوان و خواب بالای بذر باعث شده که این گیاه به یک چالش بزرگ برای کشاورزان تبدیل شود. بنابراین مدل های پیش بینی کننده می توانند به عنوان یک ابزار برای انتخاب بهترین زمان و روش کنترل مفید باشند. در این پژوهش که در سال های 1393 و 1394 در همدان و سقز انجام شد، تلاش شد تا با پیشنهاد و ساخت مدل هایی، زمان و میزان اتصال گل جالیز مصری به ریشه سیب زمینی، پیش بینی شود، مدلی برای بررسی تاثیر تاریخ کاشت روی فاز درنگ گل جالیز ارائه شود، تاثیر علف کش ریم سولفورون در زمان و دزهای متفاوت بررسی و همچنین فنولوژی تطبیقی میزبان و انگل بررسی شود. از بین دو مدل جوانه زنی یعنی مدل گامپرتز و ویبول، مدل چهار پارامتره ویبول با داشتن پارامتر فاز درنگ بر اساس شاخص AICc و RMSE نسبت به مدل سه پارامتره گامپرتز برتری داشت. همچنین هر دو این مدل ها با دو دمای اندازه گیری شده از عمق 7 سانتیمتری خاک و هوا راه اندازی شدند که بر اساس شاخص-های سنجش، مدل هایی که با دمای خاک برازش داده شدند بهتر بودند. لذا برای زمانی که دمای خاک در دسترس نباشد، یک ضریب تصحیح برای تبدیل پارامترهای حاصل از برازش مدل با دمای هوا به مدل با دمای خاک، ارائه شد. تاثیر تاریخ کاشت به عنوان یک روش مدیریتی روی گل جالیز بررسی شد. نتایج این بخش نشان داد که هر چه کشت به تاخیر بیافتد، فاز درنگ اتصال گل جالیز کوتاه تر شده یعنی اتصال سریعتر صورت می گیرد و همچنین میزان آلودگی بیشتر می شود. بنابراین در کشت-های بهاره، بهتر است تا زمانی که دما و شرایط محیطی اجازه می دهد محصول زودتر کشت شود. بررسی تاثیر تاریخ کاشت روی فاز درنگ نشان داد که پارامترهای فاز درنگ و زمان رسیدن به 50 درصد اتصال گل جالیز با تاخیر در کاشت به صورت خطی کاهش پیدا کردند لذا یک مدل ترکیبی (ویبول + خطی) پیشنهاد شد که می تواند به خوبی رابطه تاریخ کاشت، زمان دما و درصد اتصالات گل جالیز را پیش بینی کند. همچنین بررسی تاثیر تاریخ کاشت روی تعداد گل جالیز با مدل سیگموییدی نشان داد که ب

به منظور بررسی اثر قارچ اندوفیت P. indica بر رشد و عملکرد ارزن و سویا در کشت مخلوط، تحت شرایط تنش کم آبی، آزمایشی به صورت اسپلیت- فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا طی دو سال 1393 و 1394اجرا شد. فاکتور اصلی شامل آبیاری در سه سطح بدون تنش (آبیاری کامل)، تنش متوسط و تنش شدید کم آبی بود که به ترتیب در تیمارهای مذکور آبیاری پس از 60، 90 و 120 میلی متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس Aاعمال شد. کرت های فرعی شامل کشت مخلوط جایگزینی ارزن و سویا در پنج سطح، کشت خالص سویا، کشت خالص ارزن، کشت مخلوط جایگزینی 33 درصد سویا+ 67 درصد ارزن (33 سویا: 67 ارزن)، 50 درصد سویا+ 50 درصد ارزن (50 سویا:50 ارزن) و 67 درصد سویا+ 33 درصد ارزن (67 سویا: 33 ارزن) با کاربرد قارچ اندوفیت P. indica در دو سطح (شاهد و تلقیح با قارچ) بودند. میانگین تنفس میکروبی خاک در نسبت های مختلف کشت مخلوط در مقایسه با تک کشتی سویا و ارزن به ترتیب 2/7 و 6/14 درصد بیشتر بود. قارچ P. indicaمیزان تنفس میکروبی خاک را در سطوح عدم تنش، تنش متوسط و تنش شدید کم آبی، به ترتیب به میزان 4/13، 6/27 و 8/35 درصد در مقایسه با تیمار شاهد (عدم تلقیح) افزایش داد. کاربرد قارچ P. indica، باعث افزایش غلظت فسفر قابل جذب خاک در الگوهای مختلف کشت مخلوط شد. بیشترین غلظت نیتروژن دانه ارزن (14767 و 14628 میلی گرم بر کیلوگرم) به ترتیب در نسبت های (67 سویا: 33 ارزن) و (50 سویا: 50 ارزن) به دست آمد. میزان افزایش نیتروژن دانه ارزن در گیاهان تلقیح شده با قارچ P. indica نسبت به گیاهان تلقیح نشده در شرایط عدم تنش، تنش متوسط و تنش شدید کم آبی به ترتیب 2/6، 8/6 و 3/10 درصد بود. در گیاه سویا، تلقیح با قارچ P. indica در شرایط عدم تنش، تنش متوسط و تنش شدید کم آبی به ترتیب 7/12، 8/12 و 5/14 درصد، غلظت نیتروژن دانه را نسبت به شاهد افزایش داد.بیشترین غلظت فسفر دانه سویا (3200 میلی گرم بر کیلوگرم) در نسبت (50 سویا: 50 ارزن) مشاهده شد که 4/16 درصد بیشتر از کشت خالص سویا بود. با اعمال تنش کم آبی، غلظت فسفر دانه ارزن و سویا کاهش یافت، به طوری که بیشترین غلظت فسفر دانه ارزن و سویا به ترتیب به میزان2950 و 4125 میلی گرم در کیلوگرم در تیمار عدم تنش با کاربرد قارچ P. indica به دست آمد. بیش

به منظور بررسی اثر سیستم های گوناگون تغذیه ای بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه روغنی آفتابگردان در شرایط تنش رطوبتی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان در سال های 1393 و 1394 اجرا شد. تیمارها شامل دو سطح آبیاری بهینه و تنش کم آبیاری (به ترتیب آبیاری پس از 60 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) به عنوان کرت های اصلی و تیمارهای گوناگون تغذیه گیاهی شامل: 1- عدم کاربرد هر گونه کود شیمیایی و زیستی (شاهد)، 2- کاربرد 100 درصد کود شیمیایی پیشنهاد شده، 3- 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن و فسفر پیشنهاد شده، 4- کود آلی ورمی کمپوست، 5- کود زیستی فسفونیتروکارا، 6- کود زیستی بیوسولفور، 7- فسفونیتروکارا+50 درصد کود شیمیایی نیتروژن و فسفر پیشنهاد شده، 8- فسفو نیتروکارا+ ورمی کمپوست، 9- فسفونیتروکارا+ ورمی کمپوست+ 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن و فسفر پیشنهاد شده، 10- بیوسولفور+ 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن و فسفر پیشنهاد شده، 11- بیوسولفور+ ورمی کمپوست، 12- بیوسولفور+ ورمی کمپوست+ 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن و فسفر پیشنهاد شده و 13- ورمی کمپوست+ 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن و فسفر پیشنهاد شده به عنوان کرت های فرعی بود. بررسی فراوانی باکتری های حل کننده فسفات و ازتوباکتر در ریزوسفر آفتابگردان طی دو مرحله گلدهی و رسیدگی فیزیولوژیک نشان داد که کودهای زیستی و آلی به ویژه در تلفیق با یکدیگر و به همراه سطح کاهش یافته کودهای شیمیایی منجر به افزایش معنی دار فراوانی این باکتری ها شدند. در مقابل کاربرد کودهای شیمیایی به خصوص کاربرد کامل آن، افزایش معنی دار این صفت را در پی نداشت. تنش کم آبیاری باعث افزایش معنی دار غلظت عناصر نیتروژن و فسفر خاک پس از برداشت آفتابگردان گردید. بیشترین غلظت فسفر و نیتروژن خاک در شرایط آبیاری بهینه و کم آبیاری به ترتیب در تیمار فسفونیتروکارا+ ورمی-کمپوست و نیمی از کودهای شیمیایی و فسفونیتروکارا+ ورمی کمپوست به دست آمد.تنش کم آبی با تاثیر منفی بر شاخص های رشدی از جمله دوام شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول باعث کاهش فتوسنتز و در نهایت عملکرد دانه گردید. در مقابل بسیاری از ترکیبات کودی به کار رفته به ویژه در شرایط تنش کم آبیاری باعث افزایش معنی دار شاخص های رشدی شدند. همچنین